นายกสมาคมวิทยุและสื่อเพื่อเด็กและเยาวชน เผยผลการศึกษาผู้เล่นพนันออนไลน์ ตั้งแต่ปี 2562 จนถึงปัจจุบัน พบว่าการพนันออนไลน์เข้าถึงทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน เว็บพนันมีการใช้กลยุทธ์หลอกล่อหลายรูปแบบ ระวังตกเป็นเหยื่อโดยไม่รู้ตัว
ดร.ธีรารัตน์ พันทวี วงศ์ธนะเอนก นายกสมาคมวิทยุและสื่อเพื่อเด็กและเยาวชน หัวหน้าคณะวิจัยได้ทำการศึกษารูปแบบการตลาดเว็บไซต์พนันออนไลน์ โดยศึกษาไล่เรียงตามปี ตั้งแต่ปี 2562 ถึง 2567 พบว่าปัจจุบันบ่อนพนันออนไลน์ในประเทศไทยอยู่ในช่วงที่ระบาดอย่างหนัก การพนันออนไลน์เข้าถึงทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน ที่สามารถเข้าถึงโซเชียลมีเดียได้ มีปัจจัยหลายอย่างที่ชักจูงเยาวชนเล่นพนันออนไล์ และมีการพัฒนากลยุทธ์อันแยบยลเพื่อชักจูง รวมถึงการใช้อินฟลูเอ็นเซอร์
สถิติการเล่นพนันออนไลน์ ตั้งแต่ปี 2562 ถึง 2567
ในปี 2562 ช่วงก่อนการระบาดของโควิด-19 คนไทยเล่นพนันออนไลน์จำนวน 8.27 แสนคน เป็นนักพนันหน้าใหม่ 9.2 หมื่นคน โดยมีเงินหมุนเวียนกว่า 2 หมื่นล้านบาท เพราะสาสมารถเล่นได้สะดวกทุกที่ทุกเวลา 93% ทั้งยังทำรายการฝากถอนเงินเร็ว โดยมั่นใจได้ว่าไม่ถูกจับ เมื่อโควิดระบาด พบว่าเยาวชนเล่นพนันออนไลน์มากขึ้น 3.6 ล้านคน จำนวนนี้มีเด็ก 13% โดยมีเงินหมุนเวียนหมื่นล้านบาท
การพนันที่เป็นที่นิยมนั้น ส่วนใหญ่มักเล่นพนันยิงปลา หวย สลอต บาคารา ทายผลกีฬา ผ่านสมาร์ทโฟน 96.97% โน้ตบุ๊ก 21.76% ผู้คนเข้าสู่เว็บพนันออนไลน์โดยการถูกชักชวน เริ่มเห็นโฆษณาผ่านเฟซบุ๊ก 76% เว็บไซต์ 70% ไลน์ 32% อินสตาแกรม 25% และทวิตเตอร์ 15%
ต่อมาในปีปี 2564 มีผู้เล่นพนันออนไลน์อยู่ที่ 1.9 ล้านคน โดยเงินทุนหมุนเวียนแสนล้านบาท จนถึงปี 2566 เยาวชนที่ก้าวเข้าสู่ช่วงวัยรู่น ช่วงอายุ 15-25 ปี ใน 19 จังหวัดเล่นพนันออนไลน์สูงขึ้นถึง 42% โดยเล่นพนันออนไลน์ 11% และเล่นทั้งออฟไลน์-ออนไลน์ 20.4% จำนวนนี้ 1 ใน 4 เป็นนักพนันหน้าใหม่ ที่เมื่อเล่นจะส่งผลเชิงลบ ได้ในช่วงแรก แต่ซักพักจะเสีย และมีโอกาสเสียเงินจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ เสี่ยงติดพนันง่ายขึ้น
จนกระทั่งปี 2567 มีการศึกษารูปแบบการตลาดพนันออนไลน์ ปรากฏพบว่านักพนันเปลี่ยนการเล่นเป็นเล่นพนันออนไลน์ที่บ้าน หรือที่ทำงานเป็นหลัก ผลการศึกษาเผยอีกว่าเด็กและเยาวชน มีการเข้าถึงการพนันออนไลน์ได้ง่ายขึ้นผ่านกลยุทธ์การตลาดในการเชิญชวนหลายวิธี เช่น การผูกเรื่องพนันกับการดูกีฬา เกม หรือเรื่องเงินดิจิทัล ซึ่งเยาวชนเข้าถึงได้ง่ายผ่านสมาร์ทโฟน
ปัยจัยที่ส่งผลต่อการการเริ่มเล่นพนันออนไลน์
ปัจจัยที่ส่งผลให้เยาวชนเข้าสู่วงจรการพนันออนไลน์ สามารถจำแนกได้เป็น 2 ปัจจัยหลัก ได้แก่
ปัจจัยภายใน เช่น ความอยากรู้อยากลองตามวัย ความต้องการหารายได้ ปัญหาสัมพันธภาพในครอบครัว เช่น การขาดการสื่อสาร ทำให้เยาวชนหันไปพึ่งพาโทรศัพท์มือถือ และถูกชักชวนเข้าสู่เว็บไซต์พนันออนไลน์ ซึ่งตอบสนองความต้องการของพวกเขาได้
ปัจจัยภายนอก เช่น การที่สังคมมองว่าการพนันเป็นเรื่องปกติ ทำให้เยาวชนเกิดความสับสน และเข้าใจผิดว่าได้รับการสนับสนุนจากผู้ใหญ่ ส่งผลให้ขาดความยับยั้งชั่งใจ และเสพติดการพนัน จนนำไปสู่พฤติกรรมโกหก ลักขโมย เพื่อหาเงินมาเล่นการพนัน
อย่างไรก็ตาม ทั้งสองปัจจัยนี้ ล้วนมีอิทธิพล และส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมของเยาวชน ทำให้พวกเขาเข้าสู่วงจรการพนันออนไลน์ และก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา
เยาวชนกลายเป็นเหยื่อโดยไม่รู้ตัว
เยาวชนกลายเป็นเหยื่อโดยไม่รู้ตัวปัจจุบันเยาวชนเสี่ยงเป็นเหยื่อพนันออนไลน์ ทั้งการเล่นและโปรโมทโดยไม่รู้ตัว ซึ่งกลยุทธ์ทางการตลาดที่เว็บไซต์พนันออนไลน์ใช้เพื่อดึงดูดเยาวชน มีการปรับเปลี่ยนไปจากเดิม โดยเน้น 3 กลยุทธ์หลัก ดังนี้
ประการแรกคือการใช้ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เป็นตัวล่อ มีการออกแบบเว็บไซต์ และรูปแบบการพนันที่หลากหลาย เช่น เกมสล็อต เกมยิงปลา การพนันอีสปอร์ต และการแข่งขันกีฬา รวมถึงการใช้ พริตตี้ เพื่อดึงดูดความสนใจ และการโฆษณาชวนเชื่อผ่านสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ
กลการกำหนดราคา โดยกำหนดเงินเดิมพันขั้นต่ำ ในราคาที่เข้าถึงง่าย เช่น 1 บาท มีข้อเสนอเล่นฟรี ให้ยืมเงินเล่นก่อน จัดโปรโมชั่น แจกของรางวัล และสิทธิพิเศษต่าง ๆ เพื่อจูงใจผู้เล่น โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชน ที่อาจยังไม่มีรายได้ หรือมีเงินทุนจำกัด
การเพิ่มช่องทางเผยแพร่ โดยใช้อินฟลูเอนเซอร์ เป็นเครื่องมือในการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย เผยแพร่ลิงก์ และโฆษณาเว็บไซต์พนัน ผ่านช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ เช่น เว็บไซต์ดูหนัง เฟซบุ๊ก ติ๊กต่อก ไลน์ โดยเจาะจงกลุ่มเป้าหมายเป็นเด็กและเยาวชน ผ่านความสนใจในด้านต่าง ๆ เช่น เกม เพลง ภาพยนตร์ ซีรีส์ และการ์ตูน
กลยุทธ์ทางการตลาดเหล่านี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อดึงดูด และโน้มน้าวใจ ให้เยาวชนเข้าสู่วงจรการพนันออนไลน์ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ากังวล และต้องได้รับการแก้ไขอย่างจริงจัง
อินฟลูเอ็นเซอร์มีผลโดยตรงต่อเยาวชน
จากการศึกษาพบว่า กลุ่มผู้มีอิทธิพลทางความคิด หรือ อินฟลูเอ็นเซอร์ (Influencer) มีบทบาทสำคัญในการจูงใจให้เด็กและเยาวชน เข้าสู่วงจรการพนันออนไลน์ โดยอินฟลูฯ เหล่านี้ มักใช้ช่องทางโซเชียลมีเดียของตน สร้างเนื้อหา และเผยแพร่ข้อมูล ที่ทำให้เยาวชนหลงเชื่อว่า การเล่นพนันออนไลน์ สามารถสร้างรายได้ ทำให้ร่ำรวย เช่น การโชว์รถหรู ของใช้แบรนด์เนม และไลฟ์สดผ่านแพลตฟอร์มต่าง ๆ
ปัจจุบัน เว็บไซต์พนันออนไลน์ มีแนวโน้มที่จะจ้างเด็กและเยาวชน ที่มีอิทธิพลต่อกลุ่มเพื่อน รุ่นพี่ รุ่นน้อง ให้มาเป็นอินฟลูฯ เพื่อชักชวน และจูงใจ นักพนันหน้าใหม่ โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชน ให้เข้ามาเล่นพนัน ซึ่งการที่เยาวชนเห็นอินฟลูฯ เหล่านี้ เป็นแบบอย่าง ก็มีโอกาสสูงที่จะเลียนแบบพฤติกรรม และเข้าสู่วงจรการพนันออนไลน์ อย่างจริงจังในที่สุด
ถอดบทเรียนสู่แนวทางแก้ไข
สถานการณ์พนันออนไลน์ในไทยน่าเป็นห่วง โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน จำเป็นต้องเร่งสร้างภูมิคุ้มกันด้วยการ “รู้เท่าทันสื่อการตลาดพนันออนไลน์” เริ่มจากปลูกฝังทัศนคติต่อต้านการพนัน เสริมสร้างความรู้ด้านการเงิน รู้ทันกลโกง และจัดการกับอารมณ์จากการพนัน ควบคู่กับการใช้สื่อและอินฟลูเอนเซอร์สายขาวในการให้ความรู้ เปิดพื้นที่แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ส่งเสริมครอบครัวและชุมชนให้เข้มแข็ง พัฒนาศักยภาพครู ปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม
ภาครัฐต้องยกระดับปัญหาเป็นวาระแห่งชาติ บังคับใช้กฎหมายเข้มงวด กำหนดนโยบายจัดการการพนันโดยคำนึงถึงผลกระทบทางสังคม สถานศึกษาก็ต้องจัดหลักสูตรรู้เท่าทันพนันออนไลน์ อบรมบุคลากร สร้างสภาพแวดล้อมปลอดพนัน ส่วนชุมชนต้องสร้างเครือข่ายเฝ้าระวัง แก้ปัญหาทันท่วงที เพื่อร่วมกันปกป้องเด็กและเยาวชนจากภัยร้ายของการพนันอย่างจริงจัง
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ทุกสิ่งที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับกฎข้อบังคับด้านการพนันของประเทศไทย
- ตำรวจบุกบ้าน ‘เก่ง ลายพราง’ ทำผิดซ้ำซาก ชวนเล่นเว็บพนันออนไลน์
- เมียโอด ผัวหอบเงินหมื่นเล่นพนัน หมดตัวไม่พ้นวัน วอนแจกผ่านบัตรคนจน
