เมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลก 10 อันดับล่าสุด จาการ์ตา แซงหน้าทุกมหานคร ครองแชมป์ประชากรหนาแน่นที่สุด แต่กลับเผชิญวิกฤตหนัก “เมืองจมน้ำ” จนรัฐบาลต้องเร่งสร้างเมืองหลวงใหม่ในป่าดงดิบหนีตายก่อนถึงปี 2050
ในที่สุดตำแหน่งเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลกก็ได้เปลี่ยนมือ เมื่อ “กรุงจาการ์ตา” เมืองหลวงของอินโดนีเซีย เบียดแซงแชมป์เก่าอย่างโตเกียว รวมถึงมหานครชั้นนำอย่างไคโร เซาเปาโล และธากา ขึ้นมายืนหนึ่งด้วยจำนวนประชากรมหาศาลถึง 42 ล้านคน
รายงานจากสหประชาชาติ (UN) ระบุว่า การเติบโตของเมืองต่างๆ ทั่วโลกกำลังพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะจาการ์ตา ที่แม้ตัวเลขประชากรในเขตบริหารพิเศษจะมีราว 11 ล้านคน แต่เมื่อนับรวมพื้นที่ปริมณฑลโดยรอบ หรือที่เรียกว่า “จาโบเดตาเบก” (Jabodetabek) ตัวเลขผู้คนกลับพุ่งทะยานสูงกว่า 40 ล้านคน
ทว่าความเป็น “เมกะซิตี้” นี้กลับมาพร้อมราคาที่ต้องจ่ายแสนแพง ระบบโครงสร้างพื้นฐาน ถนนหนทาง และการขนส่ง ต้องแบกรับภาระหนักอึ้งเกินขีดจำกัด แต่สิ่งที่น่ากังวลที่สุดคือ ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ทวีความรุนแรง โดยเฉพาะวิกฤต “เมืองจมน้ำ”
สัญญาณเตือนจากนักวิทยาศาสตร์ จาการ์ตากำลังจะหายไป?
นักวิทยาศาสตร์หลายสำนักคาดการณ์ว่า พื้นที่ส่วนใหญ่ของจาการ์ตาอาจจมอยู่ใต้น้ำภายในปี 2050
เฮอริ แอนเดรียส (Heri Andreas) ผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันเทคโนโลยีบันดุงที่ศึกษาเรื่องนี้อย่างลึกซึ้ง กล่าวเตือนว่า โอกาสที่จาการ์ตาจะจมน้ำไม่ใช่เรื่องล้อเล่น หากดูจากแบบจำลองของเรา พบว่าภายในปี 2050 พื้นที่ประมาณ 95% ของจาการ์ตาเหนือจะถูกน้ำท่วม
ข้อมูลระบุว่า พื้นที่จาการ์ตาเหนือทรุดตัวลงไปแล้วถึง 2.5 เมตรในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา และในบางจุดยังคงทรุดตัวต่อเนื่องถึง 25 เซนติเมตรต่อปี ซึ่งถือเป็นอัตราที่เร็วกว่าค่าเฉลี่ยของเมืองชายฝั่งทั่วโลกถึงสองเท่า ขณะที่ภาพรวมทั้งเมืองมีการทรุดตัวเฉลี่ย 1–15 เซนติเมตรต่อปี ส่งผลให้พื้นที่เกือบครึ่งหนึ่งของเมืองอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลแล้วในปัจจุบัน
สาเหตุหลักไม่ใช่แค่โลกร้อน แต่คือ “น้ำบาดาล”
แม้จาการ์ตาจะตั้งอยู่บนพื้นที่ดินเลนและมีแม่น้ำถึง 13 สายไหลผ่าน ซึ่งทำให้เสี่ยงต่อน้ำท่วมโดยธรรมชาติ แต่สาเหตุหลักที่ทำให้เมืองจมเร็วขนาดนี้ คือการ “สูบน้ำบาดาล” ขึ้นมาใช้มากเกินไป
การสูบน้ำใต้ดินขึ้นมาใช้อย่างมหาศาลทำให้ชั้นดินเกิดการทรุดตัว ประกอบกับการขาดกฎระเบียบควบคุมที่เข้มงวด ทำให้แทบทุกคนสามารถเจาะบ่อบาดาลใช้เองได้ตามใจชอบ วิกฤตนี้จึงรุนแรงยิ่งกว่าผลกระทบจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นจากภาวะโลกร้อนเสียอีก
น่าแปลกใจที่แม้ความเสี่ยงจะชัดเจน แต่นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ยังคงเดินหน้าก่อสร้างอพาร์ตเมนต์หรูในจาการ์ตาเหนืออย่างต่อเนื่อง โดย เอ็ดดี้ กาเนโฟ (Eddy Ganefo) จากสมาคมพัฒนาที่อยู่อาศัยอินโดนีเซีย ยอมรับว่า ตราบใดที่เรายังขายห้องพักได้ การพัฒนาก็จะดำเนินต่อไป
ทางออกของรัฐบาล “กำแพงยักษ์” และเมืองใหม่ในป่าลึก
รัฐบาลอินโดนีเซียไม่ได้นิ่งนอนใจและพยายามแก้ปัญหาด้วยวิธีที่ดูเหมือนหลุดออกมาจากนิยายวิทยาศาสตร์ นั่นคือโครงการสร้าง “กำแพงทะเลขนาดยักษ์” (Giant Sea Wall) มูลค่ากว่า 4 หมื่นล้านดอลลาร์ (ราว 1.3 ล้านล้านบาท) เพื่อป้องกันคลื่นทะเลหนุนและระดับน้ำที่สูงขึ้น
โครงการนี้มีกำหนดแล้วเสร็จในปี 2030 และจะปิดล้อมพื้นที่อ่าวจาการ์ตาอย่างสมบูรณ์ภายในปี 2050 เพื่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่สำหรับกักเก็บน้ำฝนและผลิตน้ำประปา ลดการพึ่งพาน้ำบาดาล
อย่างไรก็ตาม โครงการนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักจากผู้เชี่ยวชาญว่า อาจทำลายระบบนิเวศทางทะเล เปลี่ยนทิศทางกระแสน้ำ และอาจเปลี่ยนอ่าวจาการ์ตาให้กลายเป็น “บ่อพักน้ำเสีย” ขนาดมหึมา หากกักขังมลพิษจากแม่น้ำไว้ภายใน
อีกหนึ่งทางออกที่รัฐบาลกำลังเร่งดำเนินการ คือการย้ายเมืองหลวงไปยัง “นูซันตารา” (Nusantara) กลางป่าดงดิบ ซึ่งเริ่มก่อสร้างมาตั้งแต่ปี 2022 ด้วยงบประมาณราว 3.5 หมื่นล้านดอลลาร์ (1.1 ล้านล้านบาท) โดยมีเป้าหมายจะแล้วเสร็จสมบูรณ์ในปี 2045
แม้โครงการย้ายเมืองหลวงจะถูกคัดค้านเรื่องการตัดไม้ทำลายป่า การคุกคามสัตว์ป่าใกล้สูญพันธุ์และการไล่ที่ชนพื้นเมือง แต่ในสถานการณ์ที่จาการ์ตากำลังจมลงสู่ก้นบึ้ง “นูซันตารา” อาจเป็นคำตอบสุดท้ายสำหรับการอยู่รอดในระยะยาวของอินโดนีเซีย.
10 อันดับเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลก (อ้างอิงข้อมูลจาก UN)
- จาการ์ตา (อินโดนีเซีย) – 41.9 ล้านคน
- ธากา (บังกลาเทศ) – 36.6 ล้านคน
- โตเกียว (ญี่ปุ่น) – 33.4 ล้านคน
- นิวเดลี (อินเดีย) – 30.2 ล้านคน
- เซี่ยงไฮ้ (จีน) – 29.6 ล้านคน
- กวางโจว (จีน) – 27.6 ล้านคน
- ไคโร (อียิปต์) – 25.6 ล้านคน
- มะนิลา (ฟิลิปปินส์) – 24.7 ล้านคน
- กัลกัตตา (อินเดีย) – 22.5 ล้านคน
- โซล (เกาหลีใต้) – 22.5 ล้านคน
อ่านข่าวต่างประเทศ
- คลิปช็อก! กลุ่มโปรปาเลสไตน์ใช้ ค้อนปอนด์ ทุบตร.หญิงสาหัส
- ช็อก! ดักยิง นักร้องสาวทรงโต วัย 22 รถถูกยิงพรุนกลางแอลเอ
- อินเดียเจอฝนถล่มหนัก น้ำท่วมเมืองหลวง ปากีสถานเจอพายุซัด ตายแล้ว 14 ราย
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
