การแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 สรุป “ไอติม” พริษฐ์ วัชรสินธุ ย้ำ 10 ปัญหาใหญ่ ปมไขคำตอบสำคัญ ทำไมต้องแก้รัฐธรรมนูญ ชี้ 14-15 ตุลาคม 2568 รัฐสภาเตรียมพิจารณาร่างแก้ 3 ฉบับ ที่เสนอโดย พรรคประชาชน เพื่อไทย และภูมิใจไทย
วานนี้ (13 ต.ค.68) พริษฐ์ วัชรสินธุ สส.บัญชีรายชื่อ และโฆษกพรรคประชาชน ออกมาโพสต์แตะประเด็นสำคัญ ถึงสาเหตุสำคัญ “ทำไมต้องแก้รัฐธรรมนูญ” พร้อมยกตัวอย่าง 10 ปัญหาชี้ชัด
#ทำไมต้องแก้รัฐธรรมนูญ : ตัวอย่าง 10 ปัญหา ระบบการเมืองที่ไม่ตอบโจทย์ประชาชน
วันที่ 14 ตุลาคม 2568 รัฐสภาจะมีการพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ 3 ฉบับ เสนอโดย พรรคประชาชน พรรคเพื่อไทย และพรรคภูมิใจไทย ที่เป็นการเพิ่มหมวด 15/1 เพื่อนำไปสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
โดยจะเป็นการพิจารณาในวาระที่ 1 (ชั้นรับหลักการ) แม้ทั้ง 3 ร่าง มีรายละเอียดที่แตกต่างกันเกี่ยวกับกลไกในการจัดทำ รธน. ฉบับใหม่ ซึ่งจะต้องถกเถียงกันอย่างเข้มข้นในชั้นกรรมาธิการ (ไม่ว่ากี่ร่างจะผ่านความเห็นชอบในวาระที่ 1) แต่ “หลักการ” ของทั้ง 3 ร่างที่เหมือนกัน คือการเปิดประตูไปสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
ท่ามกลางบทสนทนาที่ถูกดึงไปคุยกันเรื่องเชิงเทคนิคพอควรในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา (เช่น ต้องทำประชามติกี่ครั้ง? จะตีความคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญอย่างไร?) สิ่งหนึ่งที่ผมเห็นว่าพวกเราจำเป็นต้องสื่อสารให้ชัดขึ้นและดังขึ้น ทั้งในและนอกสภา คือ “เราจะแก้รัฐธรรมนูญกันไปทำไม?” หรือ “ประชาชนได้ประโยชน์อะไรจากการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่?”
ดังนั้น ก่อนจะถึงการประชุมรัฐสภาตลอด 2 วันข้างหน้านี้ ผมขอหยิบยกตัวอย่าง 10 ปัญหาในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ที่ผมเห็นว่าสะท้อนถึงระบบการเมืองที่ไม่ตอบโจทย์ประชาชน ที่มีสาเหตุบางส่วนมาจากรัฐธรรมนูญ 2560 และที่การแก้รัฐธรรมนูญช่วยปลดล็อกได้
1. ตึก สตง. ถล่มใจกลางกรุง 6 เดือนก่อน แต่ยังไม่มีหน่วยงานรัฐต้องรับผิดชอบ
- แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 ทำให้องค์กรที่ชี้ขาดว่าใครจะดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระอย่าง คตง. ขาดความยึดโยงกับประชาชน แถมยังตัดสิทธิประชาชนเคยมีในการริเริ่มกระบวนการถอดถอนองค์กรอิสระที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ ซึ่งอาจทำให้การทำงานขององค์กอิสระเกรงใจประชาชนน้อยลง หรือขาดประสิทธิภาพและความโปร่งใสตามที่ประชาชนคาดหวัง
2. กกต. เอาผิดใครไม่ค่อยได้ เสมือนกับว่าประเทศนี้ไม่มีการทุจริตเลือกตั้ง
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 ทำให้องค์กรที่ชี้ขาดว่าใครจะดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระอย่าง กกต. ขาดความยึดโยงกับประชาชน แถมยังตัดสิทธิที่ประชาชนเคยมีในการริเริ่มกระบวนการถอดถอนองค์กรอิสระที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ ซึ่งอาจทำให้การทำงานขององค์กอิสระเกรงใจประชาชนน้อยลง หรือขาดประสิทธิภาพและความโปร่งใสตามที่ประชาชนคาดหวัง
3. ป.ป.ช. ถูกวิจารณ์ว่ายืนตรงข้ามความโปร่งใส อย่างเช่นในคดีแหวนแม่-นาฬิกาเพื่อน
- แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 ทำให้องค์กรที่ชี้ขาดว่าใครจะดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระอย่าง ป.ป.ช. ขาดความยึดโยงกับประชาชน และในขณะที่ประชาชนเข้าชื่อริเริ่มการถอดถอน ป.ป.ช. ได้ แต่คำขอดังกล่าวจะต้องผ่านการกลั่นกรองโดยประธานสภา ก่อนจะถูกส่งไปที่ศาลเพื่อตั้งคณะไต่สวน ซึ่งอาจเป็นปัญหาได้หากรัฐบาลและ ป.ป.ช. ฮั้วกัน โดยใช้ประธานสภาเป็นเครื่องมือปัดตกคำขอ
4. พรรคการเมืองถูกยุบเพราะเสนอร่างกฎหมาย นักการเมืองถูกตัดสิทธิเพราะโพสต์ Facebook สมัยเรียน
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 เปิดช่องให้ศาลรัฐธรรมนูญยังคงมีอำนาจในการยุบพรรคการเมือง (แทนที่จะเป็นการลงโทษกรรมการบริหารพรรครายคนหรือรายคณะ หากมีการกระทำผิดจริง) รวมถึงยังมีการมอบอำนาจให้บางองค์กรผูกขาดการนิยามและมีบทบาทหลักในการวินิจฉัยเรื่อง “จริยธรรม” ซึ่งเสี่ยงจะเปิดช่องให้เกิดการบังคับใช้อย่างไม่เสมอภาค หรือการใช้ดุลพินิจเกินขอบเขต
5. สส. ย้ายพรรคกลางสภาเป็นว่าเล่น โดยไม่สนใจประชาชนที่เลือกเขาเข้ามา
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 เปิดช่องให้ สส. ทรยศเสียงของประชาชนที่เลือกเข้ามาได้ง่าย เพราะแม้ สส. จะถูกรับเลือกมาในนามพรรคการเมืองหนึ่ง แต่หาก สส. ดังกล่าวปันใจไปให้กับอุดมการณ์หรือแนวนโยบายของอีกพรรคการเมืองหนึ่งจนถูกพรรคต้นสังกัดขับออก สส. คนดังกล่าวจะยังสามารถย้ายไปพรรคใหม่ได้ โดยไม่ต้องกลับไปถามประชาชนที่เลือกเขาเข้ามาตั้งแต่แรก
6. สว. ถูกเลือกด้วยระบบพิสดาร ที่ไม่ยึดโยงประชาชนและเสี่ยงต่อการฮั้ว
- แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 ออกแบบให้ประเทศมี 2 สภา โดยกำหนดให้วุฒิสภามีอำนาจสูง (เช่น รับรององค์กรอิสระ / ยับยั้งการแก้ไขรัฐธรรมนูญ) แต่กลับกำหนดการได้มาของวุฒิสภา ให้ใช้ระบบการเลือกกันเอง-ไขว้กันไปมาตามกลุ่มอาชีพ ที่ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในวงกว้าง และเสี่ยงให้เกิดการฮั้วกันโดยไม่คำนึงถึงความเห็นของประชาชนต่อความเหมาะสมในการปฏิบัติหน้าที่
7. ท้องถิ่น ขาดทั้งอำนาจและงบพัฒนา เส้นทางรถเมล์ในพื้นที่ยังกำหนดเองไม่ได้
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 ไม่มีการพูดถึงคำว่า “กระจายอำนาจ” แม้แต่ครั้งเดียว แถมยังวางหลักประกันเรื่องความเป็นอิสระของท้องถิ่นไว้น้อยกว่าฉบับก่อนๆ ในขณะที่สัดส่วนรายได้ประเทศที่ถูกจัดสรรให้ท้องถิ่น ยังคงค้างอยู่ที่ต่ำกว่า 30% มาเกือบ 10 ปี ตั้งแต่มี รธน. 2560 บังคับใช้
8. นักวิชาการและสื่อสืบสวนสอบสวน ถูกทุนใหญ่ไล่ฟ้องปิดปาก?
- แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? แม้รัฐธรรมนูญจำเป็นต้องคุ้มครองทั้งเสรีภาพของประชาชนในการแสดงออก และคุ้มครองประชาชนจากการถูกหมิ่นประมาทหรือใส่ความให้เสียชื่อเสียงหรือถูกเกลียดชัง แต่รัฐธรรมนูญสามารถวางหลักประกันให้รัดกุมกว่านี้ได้ ในการป้องกันการ “ฟ้องปิดปาก” ที่พยายามขัดขวางการตรวจสอบ โดยทำให้คู่กรณีที่วิจารณ์ในประเด็นสาธารณะ รู้สึกถูกข่มขู่หรือต้องเสียทรัพยากร
9. นักเคลื่อนไหวเยาวชนหลายคนไม่ได้รับการประกันตัว แม้ไม่มีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการหลบหนี
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 มีการพูดถึงหลักการว่าในคดีอาญา “ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้ต้องหาหรือจําเลยไม่มีความผิด” และให้ “ควบคุมหรือคุมขัง..เท่าที่จำเป็น เพื่อป้องกันมิให้หลบหนี” แต่ไม่ได้เขียนให้รัดกุมเพียงพอ ว่าการปฏิเสธการประกันตัวจะทำได้ต่อเมื่อมีพฤติกรรมที่สุ่มเสี่ยงต่อการหลบหนี (หรือเหตุอื่นเท่าที่จำเป็นตามที่กฎหมายบัญญัติ)
10. โครงการขนาดใหญ่ รับฟังความเห็นประชาชนแค่พอเป็นพิธี
แก้รัฐธรรมนูญช่วยได้อย่างไร? รธน. 2560 มีการลดทอนเรื่องสิทธิชุมชนเมื่อเทียบกับฉบับก่อนๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสิทธิของประชาชนในการอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี สิทธิของประชาชนในการแสดงความเห็นต่อโครงการที่กระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติหรือสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ รวมถึงการออกแบบให้มีองค์การอิสระสิ่งแวดล้อม
รัฐธรรมนูญ ไม่ได้เป็น “ยาวิเศษ” ที่ทำให้ทุกปัญหาหายไปทันที แต่รัฐธรรมนูญเป็นเหมือนกับอากาศที่เราหายใจกันอยู่ – ล่องหน จับต้องได้ยาก แต่ส่งผลกระทบต่อเราทุกวินาทีโดยไม่รู้ตัว
- การมีรัฐธรรมนูญที่ดี หรืออากาศที่บริสุทธิ์ ไม่ได้จะทำให้เศรษฐกิจเราดีขึ้นชั่วข้ามคืน
- แต่ถ้ารัฐธรรมนูญหรืออากาศเป็นพิษ สุขภาพเราในการทำมาหากินก็จะค่อยๆถูกทำลาย
การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ จึงเป็นโอกาสในการออกแบบระบบการเมืองที่ประชาชนหวังพึ่งได้ ขอเชิญชวนพี่น้องประชาชนติดตามการประชุมรัฐสภาในวาระเรื่องแก้รัฐธรรมนูญ วันอังคาร-พุธนี้.
อ่านข่าวการเมืองประจำวันนี้ 14 ตุลาคม 68 มีอะไรน่าสนใจ !
- ณัฐพงษ์ แจงเหตุ ปชน.หนุนอนุทินนั่งนายกฯ หวังปูทางแก้รัฐธรรมนูญ เพื่อปลดล็อกประเทศ
- พรรคเพื่อไทย ยืนยันตามเจตนารมณ์เดิม เดินหน้าแก้รัฐธรรมนูญหมวด 15
- หมอชลน่าน กังวลแก้รัฐธรรมนูญรอบนี้ ต้องดู สว. เห็นชอบด้วยหรือไม่
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
