ชวนรู้จัก ฮีทสโตรก (Heat Stroke) หรือ โรคลมแดด อาการป่วยช่วงหน้าร้อนที่คุกคามชีวิตเราโดยไม่ทันตั้งตัว เกิดขึ้นได้เมื่อร่างกายของเราร้อนเกินไป ทำให้อุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้นผิดปกติ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพระยะยาว หรือหนักถึงขั้นเสียชีวิตได้ วันนี้ไทยเกอร์เลยจะพาทุกท่าน ไปทำความเข้าใจด้วยกันว่า ฮีทสโตรก คืออะไร ต้องระวังและรักษายังไงบ้าง เพื่อจะได้เตรียมตัวดูแลตัวเองในช่วงเทศกาลสงกรานต์ เดือนเมษายนนี้
ฮีทสโตรก คืออะไร ทำไมอันตรายถึงชีวิต?
โรคลมแดดคืออะไร?
ฮีทสโตรก (Heat Stroke) หรือโรคลมแดด คือภาวะวิกฤตที่ร่างกายมนุษย์ไม่สามารถปรับหรือควบคุมความร้อนในร่างกายได้ ทำให้มีความร้อนที่มากเกินพอดี (Hyperthermia) โดยจะเกิดขึ้นเมื่ออุณหภูมิของร่างกายสูงเกินกว่า 104°F (40°C) ซึ่งเป็นเหตุฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องให้ความสนใจทันที นอกจากนี้แล้ว โรคลมแดดยังเป็นอาการเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับความร้อนที่รุนแรงที่สุดของมนุษย์ และอาจนำไปสู่ความเสียหายต่อสมอง หัวใจ ไต และกล้ามเนื้อได้
สาเหตุของโรคลมแดด
โรคลมแดดเกิดขึ้นเมื่อร่างกายสัมผัสกับอุณหภูมิที่สูงเป็นระยะเวลานาน จนกลไกการระบายความร้อนของร่างกาย ไม่สามารถทำงานได้อย่างปกติ โดยสาเหตุทั่วไปของโรคลมแดด ได้แก่
- การออกกำลังกายอย่างหนักในสภาพอากาศร้อน
- สัมผัสกับอุณหภูมิสูงหรือความชื้นเป็นเวลานาน
- ภาวะขาดน้ำ
- สวมเสื้อผ้าที่คับหรือหนักในสภาพอากาศร้อน
- การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ร้อนและปิดเป็นเวลานาน
อาการของโรคลมแดด
อาการของฮีทสโตรกมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง และสามารถพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว อาการที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่
- อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 104 °F
- หัวใจเต้นเร็ว
- หายใจเร็ว
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้อาเจียน
- เวียนศีรษะและสับสน
- กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือเป็นตะคริว
- อาการชัก
- หมดสติ
อันตรายจากฮีทสโตรก หรือโรคลมแดด
โรคลมแดดอาจส่งผลรุนแรงและยาวนานต่อร่างกาย ซึ่งกระทบได้ในหลายอวัยวะ และอาจหนักถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยผลกระทบเบื้องต้นที่อาจพบเจอ ได้แก่
- ความเสียหายของสมอง
- ไตล้มเหลว
- ความเสียหายของตับ
- ความเสียหายของหัวใจ
- ความเสียหายของกล้ามเนื้อ
วิธีหลีกเลี่ยงโรคลมแดด
หากอยู่ในสภาพอากาศที่ร้อน และกังวลว่าตัวเองจะเกิดอาการฮีทสโตรกหรือโรคลมแดด มีหลายสิ่งที่คุณสามารถทำได้เพื่อป้องกันร่างกายไม่ให้มีอุณหภูมิสูงเกินปกติ ได้แก่
- รักษาความชุ่มชื้นด้วยการดื่มน้ำมาก ๆ โดยเฉพาะน้ำเปล่า
- หลีกเลี่ยงการอยู่ข้างนอกในช่วงที่ร้อนที่สุดของวัน
- สวมเสื้อผ้าหลวม ๆ สีอ่อน
- หยุดพักบ่อย ๆ ในที่ร่มหรือเย็น
- ใช้ครีมกันแดดเพื่อป้องกันผิวไหม้
- หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และคาเฟอีน
วิธีการรักษาตัวจากโรคฮีทสโตรก
หากสงสัยว่าตัวเองหรือคนใกล้ชิดกำลังเป็นลมแดด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที นอกจากนี้ยังสามารถปฏิบัติตามขั้นตอนต่อไปนี้เพื่อช่วยทำให้ร่างกายเย็นลง เช่น
- ย้ายไปยังพื้นที่ร่มเย็น มีร่มเงา
- ถอดเสื้อผ้าที่ไม่จำเป็นออก
- ใช้ผ้าขนหนูเปียกหรือน้ำแข็งประคบเย็นบนผิวหนัง
- ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มสำหรับการเล่นกีฬา
สาระน่ารู้ของอาการฮีทสโตรก
ก่อนจากกันไป ไทยเกอร์ได้เตรียมสาระน่ารู้ เกี่ยวกับโรคฮีทสโตรก มาให้ทุกท่านได้ศึกษากัน ดังต่อไปนี้
- ฮีทสโตรกหรือโรคลมแดด อาจเกิดขึ้นได้แม้ไม่ได้อยู่ในสถานที่ร้อนจัด หากกลไกการระบายความร้อนของร่างกายทำงานล้มเหลวหรือผิดปกติ
- ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อโรคลมแดดมากกว่าคนทั่วไป เนื่องจากร่างกายควบคุมอุณหภูมิได้ไม่ดีเท่าที่ควร
- ยาบางชนิดสามารถเพิ่มความเสี่ยงของการเป็นฮีทสโตรกได้ ดังนั้นจึงควรปรึกษาแพทย์หากคุณกำลังใช้ยาและมีโอกาสที่จะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ร้อนจัด
- การออกกำลังกายในสภาพอากาศร้อนโดยทั่วไปจะปลอดภัยหากคุณระมัดระวังอย่างเหมาะสม เช่น ดื่มน้ำมาก ๆ หยุดพักบ่อย ๆ และไม่อยู่ในที่แจ้ง กลางแสงแดดนานจนเกินไป
- ระยะเวลาฟื้นตัวจากโรคลมแดดอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ ซึ่งต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างใกล้ชิด
ฮีทสโตรกหรือโรคลมแดด เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่รุนแรงและอาจถึงแก่ชีวิตได้ การทำความเข้าใจสาเหตุ อาการ และวิธีการป้องกันสามารถช่วยให้คุณหลีกเลี่ยงสภาวะที่เป็นอันตรายนี้ได้ หากคุณสงสัยว่าตัวเองหรือคนใกล้ตัวกำลังเป็นโรคลมแดด ควรไปพบแพทย์ทันที.
