ชวนรู้จัก “วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ” ปีนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ 26 ธันวาคม 2565 ก่อตั้งขึ้นในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัตน์ เป็นนายกรัฐมนตรี เพื่อเผยแพร่ข้อมูลและกิจกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าให้แก่ประชาชนได้ตระหนักถึงวันสำคัญและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในประเทศไทย
26 ธันวาคมของทุกปีตรงกับ “วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ” อีกหนึ่งวันสำคัญของคนไทย จัดตั้งขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่เผยแพร่ข้อมูลและกิจกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า ให้ประชาชนตระหนักถึงความสูญเสีย ตลอดจนกระตุ้นให้เกิดจิตสํานึกรักหวงแหน และมีส่วนช่วย ในการปกป้องทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าของชาติให้คงอยู่ตลอดไป ทั้งนี้ในวันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ จะมีประวัติความเป็นมาน่าสนใจอย่างไรบ้าง ทีมงาน The Thaiger รวบรวมมาให้แล้ว เข้ามาอ่านในนี้กันได้เลยครับ
ประวัติ “วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ”
วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ เริ่มต้นขึ้นจากการที่รัฐบาลไทยเริ่มตระหนักได้ว่าสัตว์ป่า พืชพรรณ รวมถึงสถานที่ตามธรรมชาติ ล้วนเป็นทรัพยากรที่มีค่าในการพัฒนาประเทศ ซึ่งปัจจุบันมีพื้นที่ทางธรรมชาติเหลือเพียงร้อยละ 17 ของพื้นที่ประเทศไทย ส่งผลให้มีสัตว์ป่าและพืชพรรณหลายชนิดกำลังอยู่ในภาวะวิกฤติใกล้สูญพันธ์ุ จึงทำให้รัฐบาลไทยได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครอง สัตว์ป่าขึ้นในปี พ.ศ 2503 เพื่อเป็นเครื่องมือสําคัญในการปกป้องทรัพยากรสัตว์ป่าของประเทศ จนถึง ปี พ.ศ. 2535 ก็ได้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติฉบับเดิมโดยได้ เปิดโอกาสให้เอกชนสามารถเพาะสัตว์ป่า บางประเภทได้ เพราะการเพาะเลี้ยงเป็นทางหนึ่งที่ช่วยให้สัตว์ป่าคงอยู่อยู่ต่อไป
ทว่าการมี พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า ก็ไม่ได้ลดปริมาณการล่าสัตว์และพืชอย่างผิดกฎหมายในประเทศแต่อย่างใด และด้วยพระหากรุณาธิคุณสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรง ห่วงใยต่อทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าทรงมีพระราชดําริแนวทางในการปฏิบัติงานด้านการอนุรักษ์เสมอมา
ส่งผลให้ในวันที่ วันที่ 26 ธันวาคม 2503 สมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัตน์ เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ร่างกฎหมาย ว่าด้วยการสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าขึ้น ด้วยพระมหากรุณาธิคุณแห่งสมเด็จพระศรีนทราบรมราช ชนนี ครั้งเมื่อดํารงพระยศสมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ ผู้สําเร็จราชการแทนพระองค์ทรงลงพระ นามในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตราพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2503 ขึ้น ต่อมา วันที่ 26 ธันวาคมของทุกปีถือเป็นวันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ
ปัจจุบันมี พ.ร.บ. ฉบับล่าสุด คือพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 โดยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดี ศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงนามในพระปรมาภิไธย เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2562
เปิดข้อกฎหมาย พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า
ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า ได้ระบุสาเหตุที่จะต้องมีพระราชบัญญัติฉบับบนี้ก็เพื่อให้มีการสงวน อนุรักษ์ คุ้มครอง และบำรุงรักษาเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าและเขตห้ามล่าสัตว์ป่า และการบริหารจัดการสัตว์ป่า ทรัพยากรธรรมชาติ ระบบนิเวศ และความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ดังกล่าวให้เกิดประโยชน์อย่างสมดุลและยั่งยืน
“สัตว์ป่า” หมายความว่า สัตว์ทุกชนิดซึ่งโดยทั่วไปย่อมเกิดและดำรงชีวิตอยู่ในธรรมชาติ อย่างเป็นอิสระ และให้หมายความรวมถึงไข่และตัวอ่อนของสัตว์เหล่านั้นด้วย (นัยนา เกิดวิชัย, 2552, หน้า 128) ซึ่งประเภทของสัตว์ป่าที่ได้รับการคุ้มครองตามพระราชบัญญัติฉบับนี้มีทั้งหมด 4 ประเภท ประกอบด้วย
- สัตว์ป่าสงวน คือ สัตว์ป่าหายากหรือสัตว์ป่า ที่ใกล้สูญพันธจำเป็นต้องสงวนและอนุรักษ์ ไว้อย่างเข้มงวด
- สัตว์ป่าคุ้มครอง คือ สัตว์ป่าชนิดที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศ หรือจำนวนประชากรของสัตว์ป่าชนิดนั้นมี แนวโน้มลดลงอันอาจส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ
- สัตว์ป่าคุ้มครองเพาะพันธ์ได้ คือ สัตว์ป่าคุ้มครองชนิดที่มีศักยภาพในการใช้ประโยชน์ ทางเศรษฐกิจสมควรส่งเสริมให้มีการเพาะขยายพันธุ์เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ได้
- สัตว์ป่าควบคุม คือ สัตว์ป่าชนิดที่ได้รับความคุ้มครองตามอนุสัญญา CITES และสัตว์ป่าอื่นที่ต้องมีมาตรการควบคุมที่เหมาะสม เพื่อประโยชน์ในการรักษาจำนวนประชากรของสัตว์ป่าอื่นนั้น
แม้วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติจะไม่ได้เป็นวันหยุดราชการประจำเดือนธันวาคม 2565 แต่การจัดตั้งวันดังกล่าว ก็เป็นการแสดงให้เห็นว่าคนไทยทั้งภาครัฐและเอกชนมีความตระหนักและใส่ใจในการพยายามที่จะอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในประเทศให้เกิดความยั่งยืนสืบต่อไปนับจากนี้นั่นเองครับ
อ้างอิง : 1
