จากกรณีกลุ่มเฟซบุ๊ก “พวกเราคือผู้บริโภค” แชร์โพสต์ซึ่งออกมาแสดงความกังวลเกี่ยวกับ ข่าว Consumer Reports องค์กรไม่แสวงผลกำไรของอเมริกาสุ่มเก็บตัวอย่างโปรตีนผง 23 ยี่ห้อดัง จากร้านค้าต่างๆ ทั่วประเทศ โดยพบว่า 2 ใน 3 มีสารตะกั่วเกินค่ามาตรฐาน โดยนอกจากสารตะกั่วเค้าตรวจโลหะหนักชนิดอื่นๆ ด้วย อย่างไรก็ตาม เกณฑ์ที่ Consumer Reports ใช้คือเกณฑ์ที่เข้มงวดมาก คือต่ำกว่าที่จะเป็นพิษจริงถึง 1000 เท่า
ต่อมาบนโลกออนไลน์จึงเกิดกระแส สอบถามถึงความปลอดภัยในการเลือกรับประทานโปรตีนเสริมดังกล่าว ตัวอย่างเช่นผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งระบุข้อซักถามว่า สวัสดีครับพี่ๆ พอดีผมไปเห็นประเด็นเรื่องโปรตีนที่มีสารตะกั่ว สรุปมีแบรนด์ไหนที่กินได้จริงๆบ้างครับ? เห็นข่าวแค่ในเมกา ส่วนในไทยมีใครตามเรื่องนี้ต่อมั้ยครับ? ทำไมดูเงียบๆ แล้วผู้บริโภคต้องมาตามหาคำตอบเอง
“ผมเองดันมี 1 ในนั้นพอดี เราจะเช็คได้อย่างไรทั้งเรื่องสารตะกั่ว หรือโปรตีนว่าตรงตามที่เคลมมั้ย? สอบถามผู้รู้ครับ”
ด้วยเหตุนี้ ล่าสุด เพจ Drama-Addict สรุปประเด็นนี้เรียบร้อยพร้อมตอบคำถามสำคัญที่ว่า ความน่ากังวลนี้จะทำให้เราต้องหยุดกินพวกเวย์โปรตีน หรือโปรตีนผง เลยไหม ? โดยแอดมิจเพจระบุชัดเจนเริ่มจากยอมรับว่า ประเด็นนี้น่าสนใจเพราะเพิ่งเป็นข่าววันก่อนซึ่งเพจเองระบุเสริมว่า เรื่องแบบนี้ไม่แปลกที่คนจะกังวล เนื่องจากสมัยนี้คนเลือกทานทั้งเวย์โปรตีนและโปรตีนเสริมจากพวกธัญพืชกันเป็นเรื่องปกติแล้ว
ที่มาที่ไปเป็นแบบนี้ ปกติแล้วพืชเช่น ถั่วเหลืองจะมีความสามารถในการจับพวกโลหะหนักที่อยู่ในดินได้ และพวกโลหะหนักเช่นตะกั่วแคดเมียมพวกนี้สามารถพบได้ในธรรมชาติทั่วไป ดังนั้นเมื่อปลูกพืชเช่นถั่วโกโก้พวกนี้ก็จะมีพวกโลหะหนัก ติดมาในระดับหนึ่ง ซึ่งปริมาณไม่มากถ้ากินตามปกติร่างกายมันก็กำจัดออกได้ไม่ซีเรียสอะไร แต่ประเด็นที่ทางหน่วยงานคุ้มครองผู้บริโภคของอเมริกาเค้าซีเรียสกันคือการเอาพืชพวกนี้ไปทำเป็นโปรตีนสกัดเป็นผง ซึ่งวิธีการนี้จะทำให้ได้ปริมาณโปรตีนที่เข้มข้นและก็อาจจะมีการปนเปื้อนพวกโลหะหนักมาในปริมาณสูงได้
ในงานที่เกี่ยวข้องกับผู้ครองผู้บริโภคของอเมริกาก็ทำการตรวจพวกโปรตีนผง ไม่ว่าจะเป็น เวย์โปรตีนหรือโปรตีนผงที่เป็นแพลนท์เบส คือสกัดจากพืชเช่นถั่วชนิดต่างๆ ว่าปริมาณโลหะหนักในโปรตีนผงเหล่านั้นเป็นอย่างไรบ้าง เพราะคนอเมริกาเขานิยมการกินเวย์และโปรตีนเสริมมาก แดกกันแบบไม่บันยะบันยังกันเลย
15 ปีก่อนเจอว่าบางยี่ห้อบางรุ่นพบโลหะหนักในเกณฑ์ที่น่ากังวล ซึ่งเค้าก็ทำการส่งข้อมูลให้ผู้ผลิตไปปรับปรุงแก้ไข แล้วก็มาติดตามผล 15 ปีให้หลังซึ่งก็คือผลตรวจล่าสุดเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ปรากฏว่าหนักกว่าเดิมอีก บางยี่ห้อปริมาณโลหะหนักปนเปื้อนก็อย่างน่ากังวลอยู่เช่นเคย แต่ถามว่า ความน่ากังวลนี้จะทำให้เราต้องหยุดกินพวกเวย์โปรตีน หรือโปรตีนผง เลยไหม
ตอบว่า “ไม่จำเป็น” เพราะในรายงานฉบับนี้เค้าอ้างอิงเกณฑ์ความปลอดภัยของแคลิฟอร์เนียซึ่งมีความเข้มงวดสูงที่สุดในโลก โดยปกติเราไม่แนะนำให้บริโภคอาหารที่มีสารตะกั่วเกิน 500 ไมโครกรัมต่อวัน ทีนี้ที่แคลิฟอร์เนียเค้ามีความห่วงใยเรื่องสุขภาพของผู้บริโภคและสุดสุดจึงใช้เกณฑ์ว่าอาหารที่บริโภคควรมีปริมาณสารตะกั่วน้อยกว่าหนึ่งในพันของปริมาณที่ไม่ควรเกินต่อวัน
ดังนั้นแคลิฟอร์เนียจึงใช้เกณฑ์ที่ 0.5 ไมโครกรัมต่อวัน ซึ่งน้อยระดับสุดยอดแล้วหน่วยงานนี้เค้าก็ทำการตรวจพวกโปรตีนผงยี่ห้อต่างๆ แล้วทำข้อมูลแนะนำว่าสามารถบริโภคได้แต่ไม่ควรเกินกี่สกู๊ปต่อวันหรือต่อสัปดาห์ ซึ่งบางยี่ห้อก็สามารถบริโภคได้หนึ่งถึงสองครั้งต่อวัน บางยี่ห้อก็ดีหน่อยไม่เจอพวกสารตะกั่วเลยกินตามสะดวก บางยี่ห้อเจอสารตะกั่วเยอะพอสมควรก็ไม่ควรเกินซักหนึ่งถึงสองครั้งต่อสัปดาห์ เป็นต้น
ส่วนของบ้านเรานั้นตอนนี้ยังไม่เห็นว่ามีหน่วยงานไหนมาตรวจตรงนี้แต่ถ้ากังวลสามารถไปติดต่อสอบถามที่ทางผู้ผลิตได้เพราะปกติพวกนี้เค้าจะมีการตรวจสารพวกนี้เป็นประจำอยู่แล้วก็ให้เขาเอาเอกสารมาดูว่าพบสารตะกั่วปริมาณเท่าไหร่ แล้วมาคำนวณตามที่หน่วยงานนี้ของอเมริกาคำนวณเราก็จะประเมินคร่าวๆได้ว่าสามารถกินได้กี่ครั้งต่อวันหรือต่อสัปดาห์.
ขณะเดียวกัน ข้อมูลที่น่าสนใจจาก “หมออั๋น” นพ. นรินทร สุรสินธน อธิบายในอีกแง่มุมของความจำเป็นของอาหารเสริมเหล่านี้ด้วย โดยสรุปไว้ชัดเจนผ่าน @TheLongevistclinic เฟซบุ๊กแฟนเพจเล่าเรื่องสุขภาพ Healthy Lifestyle, Longevity Science ดังนี้
“สารตะกั่วปนเปื้อน” รายงาน Consumer Reports (2025)
1. สิ่งที่เปลี่ยนไปใน 15 ปี
- โปรตีนผงและเชคเติบโตจากตลาดเฉพาะกลุ่ม สู่ “wellness craze” มูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์แต่สิ่งที่ “ยังไม่เปลี่ยน” คือ ระดับโลหะหนักโดยเฉพาะตะกั่ว (Lead) ที่ยังน่ากังวล — และ “รุนแรงขึ้นกว่าเดิม”
2.ผลการทดสอบล่าสุด
- ทดสอบผลิตภัณฑ์ 23 รายการ พบว่า กว่า 2 ใน 3 (≈70%) มีตะกั่วเกินระดับปลอดภัยต่อวัน
- บางแบรนด์ (เช่น Naked Nutrition’s Vegan Mass Gainer) มีตะกั่วสูงเกินเกณฑ์ถึง 1,200–1,600% ของระดับที่ CR ถือว่าน่ากังวล (0.5 ไมโครกรัม/วัน)
- โดยเฉลี่ย โปรตีนจากพืชมีตะกั่วสูงกว่าโปรตีนจากนม (whey) ถึง 9 เท่า และสูงกว่าโปรตีนจากเนื้อสัตว์ 2 เท่า
- ผลิตภัณฑ์จากนมมีค่าน้อยที่สุด แต่ ครึ่งหนึ่งยังมีระดับที่สูงพอให้ควรหลีกเลี่ยงการใช้ทุกวัน
3. ข้อสรุปจากนักวิจัย CR
- “ไม่จำเป็นต้องใช้โปรตีนผงทุกวัน เพราะส่วนใหญ่คนทั่วไปได้รับโปรตีนเพียงพอจากอาหารแล้ว”
- แนะนำให้ใช้เฉพาะบางครั้ง และเลือกแบรนด์ที่มีการตรวจสอบโลหะหนักจาก third-party lab
- การที่โปรตีนจากพืชมีโลหะสูง มาจากการดูดซึมจากดินที่ปนเปื้อน รวมถึงขั้นตอนการผลิตที่ไม่ได้ผ่านการควบคุมคุณภาพเข้มงวด
4. จุดอ่อนของระบบกำกับดูแล
- FDA ไม่ได้ตรวจสอบหรืออนุมัติผลิตภัณฑ์อาหารเสริมก่อนขาย
- ไม่มีข้อกำหนดจำกัดปริมาณโลหะหนักในอาหารเสริม ทำให้ความปลอดภัยขึ้นอยู่กับ “ความสมัครใจของผู้ผลิต”
5. คำเตือนจากผู้เชี่ยวชาญ Harvard
- “ผู้บริโภคมักคิดว่าอาหารเสริมปลอดภัยโดยธรรมชาติ — แต่ไม่จริง”
- Pieter Cohen, MD กล่าวว่าผลิตภัณฑ์เหล่านี้อาจมีความเสี่ยงมากกว่าผลดี ถ้าใช้ต่อเนื่องโดยไม่จำเป็น
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- ผลศึกษาใหม่ พบสารตะกั่ว-แคดเมียมในผงเวย์โปรตีน เกินค่ามาตรฐาน ควรกังวลแค่ไหน
- ลดไขมัน เพิ่มกล้ามเนื้อ เคล็ดลับฉบับคนอยากผอมแต่ไม่อยากย้วย!
- สยบลือ เพจดังกางตำราใหม่ เตือนสูงวัยอย่าหลงเชื่อ ห้ามเดินขึ้น-ลงบันได
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
