รู้ก่อนป่วย หมอเตือน อาหารค้างคืน-อุ่นซ้ำ อันตรายกว่าที่คิด เสี่ยงรับเชื้อมะเร็ง

นายแพทย์สมิทธิ์ อารยะสกุล ออกโรงเตือนอันตรายของการนำอาหารข้ามคืนมาอุ่นซ้ำ ชี้เสี่ยงติดเชื้อมะเร็ง ร้ายแรงถึงชีวิต แนะประชาชนใส่ใจเรื่องใกล้ตัวที่หลายคนมองข้าม
เชื่อว่าผู้อ่านมากมายหลายคน ณ ที่นี้ มีพฤติกรรมเก็บตุนอาหารข้ามคืน ซึ่งบ้างก็อาจจะเพราะกินไม่หมด หรือบ้างก็ไม่สะดวกทำอาหารปรุงสุกในทุกมื้อ จึงเลือกที่จะทำเก็บไว้และแช่ในตู้เย็น และเมื่อใดที่จะรับประทานก็ค่อยนำมาอุ่นซ้ำ เพื่อเป็นการประหยัดเวลา และช่วยให้ชีวิตสะดวกสบายมากขึ้น
ล่าสุด (19 มีนาคม 2568) “นายแพทย์สมิทธิ์ อารยะสกุล” หรือ “หมอโอ๊ค” อินฟลูเอนเซอร์ด้านสุขภาพชื่อดัง ได้ออกมาไลฟ์ให้ความรู้ผ่านเพจเฟซบุ๊ก หมอโอ๊ค DoctorSixpack เตือนถึงความอันตรายของการนำอาหารที่เหลือข้ามคืนมาอุ่นรับประทานซ้ำ โดยระบุอย่างชัดเจนว่า “อาหารอันตราย ห้ามนำมาอุ่นกินซ้ำ เด็ดขาด! เสี่ยงติดเชื้อ ตุยได้”
หมอโอ๊คยังได้เริ่มต้นด้วยการตั้งคำถามถึงความกังวลของหลาย ๆ คนที่มักจะทำอาหารปริมาณมากเกินไปจนเหลือ และต้องเก็บไว้รับประทานในวันถัดไป ซึ่งหลายคนอาจสงสัยว่าอาหารข้ามคืนนั้นอันตรายจริงหรือไม่ หรือเป็นเพียงแค่ความเชื่อที่ส่งต่อกันมา

อาหารข้ามคืนอันตรายจริงไหม? หมอโอ๊คมีคำตอบ
หมอโอ๊คอธิบายว่า จริง ๆ แล้ว อาหารข้ามคืน ไม่ได้อันตรายเสมอไป แต่ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยสำคัญ ได้แก่ ชนิดของอาหาร วิธีการเก็บรักษา และอุณหภูมิของสภาพแวดล้อม หากเก็บรักษาไม่ถูกวิธี อาหารเหล่านั้นก็อาจกลายเป็นแหล่งเพาะเชื้อแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรคทางเดินอาหารได้ ซึ่งหากอ้างอิงจากผลการศึกษาของ Smith et al., (2021) ในวารสาร Journal of Food Safety จะพบว่า
- อาหารที่ถูกปล่อยทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้องนานเกิน 2 ชั่วโมง มีโอกาสปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียสูงมาก
- อาหารที่เก็บไว้ในตู้เย็นที่อุณหภูมิต่ำกว่า 5 องศาเซลเซียส สามารถช่วยลดการเจริญเติบโตของเชื้อโรคได้
- การนำอาหารมาอุ่นซ้ำที่อุณหภูมิ 75 องศาเซลเซียสขึ้นไป สามารถช่วยฆ่าเชื้อบางชนิดได้ แต่ไม่ใช่เชื้อโรคทุกชนิด
ความเสี่ยงของการจัดเก็บอาหารข้ามคืน
หมอโอ๊ค ได้แบ่งระดับความเสี่ยงของการจัดเก็บอาหารข้ามคืนออกเป็น 3 ระดับ ดังนี้
1. เสี่ยงต่ำ หรือ ประเภทอาหารที่เก็บได้ แต่ต้องถูกวิธี
- อาหารที่มีความเป็นกรดสูง เช่น น้ำพริก ต้มยำ โยเกิร์ต เนื่องจากกรดจะช่วยชะลอการเจริญเติบโตของเชื้อโรค
- อาหารที่ผ่านการปรุงสุกอย่างทั่วถึง และถูกนำไปเก็บในตู้เย็นทันที
- อาหารแห้ง เช่น ข้าวสาร ถั่ว ธัญพืช หากไม่มีความชื้นสะสม
2. เสี่ยงปานกลาง เป็นประเภทอาหารที่ยังกินได้ แต่ก็ยังคงต้องระวัง
- อาหารประเภทแกงกะทิ หรืออาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น ไข่ เนื้อสัตว์ เพราะเป็นแหล่งอาหารชั้นดีของแบคทีเรีย
- อาหารทอด หากเก็บไว้ในตู้เย็นจะทำให้ไขมันคืนตัวและอาจมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางเคมี
- อาหารที่ถูกนำมาอุ่นซ้ำมากกว่า 1 ครั้ง ซึ่งอาจทำให้คุณค่าทางโภชนาการลดลง
3. เสี่ยงสูง หรืออาหารที่ต้องหลีกเลี่ยงเก็บข้ามคืน
- อาหารที่เสียง่าย เช่น ซาชิมิ ไข่ดิบ นมสด อาหารทะเลดิบ
- ผักสดที่ปรุงสุกแล้ว เพราะอาจมีการสะสมของสารไนเตรต และหากนำมาอุ่นซ้ำอาจเปลี่ยนเป็นสารไนโตรซามีน ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง
- ข้าวสวยที่ถูกปล่อยทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้องนานเกิน 4 ชั่วโมง อาจมีการปนเปื้อนของแบคทีเรีย Bacillus cereus ซึ่งทนความร้อนได้ดี แม้จะนำมาอุ่นซ้ำก็ไม่สามารถกำจัดเชื้อได้
ทั้งนี้ หมอโอ๊ค ยังได้อ้างอิงงานวิจัยจาก Kim et al., (2020) ในวารสาร Food Microbiology Journal ซึ่งยืนยันว่า อุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุดในการเก็บรักษาอาหารคือ ต่ำกว่า 5 องศาเซลเซียส หรือสูงกว่า 60 องศาเซลเซียสเท่านั้น
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ชะล่าใจ ฉี่เป็นเลือด 1 ปี หมอช็อก เจอมะเร็งก้อนใหญ่ เหตุทำสิ่งนี้ตอนวัยรุ่น
- สูงวัยต้องอ่าน หมอเปิดลิสต์ 10 อาหารโปรตีน “ลิวซีน” สูง สำคัญต่อสุขภาพ
- 3 เมนูอาหาร ใกล้ตัว ปนเปื้อน “ไมโครพลาสติก” สูงมาก มีคู่ครัวไทย