หลังจากกลายเป็นประเด็นใหญ่ ล่าสุด กองทัพอากาศ (ทอ.) ยืนยันว่า ภาพละอองน้ำรอบเครื่องบิน F-35 ที่บินโชว์ในงานครบรอบ 88 ปี ไม่ใช่โซนิคบูม
เมื่อวานนี้ (8 มีนาคม) พล.อ.ท. ประภาส สอนใจดี โฆษกกองทัพอากาศ ได้อธิบายผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวถึงภาพที่ถูกพูดถึงอย่างมากในโลกออนไลน์ หลังมีภาพเครื่องบิน F-35 มีละอองน้ำสีขาวล้อมรอบขณะบินโชว์ในงานครบรอบ 88 ปีกองทัพอากาศ ซึ่งหลายคนมองว่าสิ่งที่เห็นนั้นคือ “โซนิคบูม (Sonic Boom)”
โดยเจ้าตัวบอกว่าภาพละอองอากาศรอบเครื่องบินลำดังกล่าวไม่ใช่โซนิคบูม แต่คือสิ่งที่เรียกว่า “Vapor Cone หรือ Prandtl-Glauert Singularity” เกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ใกล้ความเร็วเสียง (ประมาณ Mach 1 หรือ ~1,235 กม./ชม. ที่ระดับน้ำทะเล) ทำให้เกิดการควบแน่นของไอน้ำในอากาศรอบตัวเครื่องบิน
สาเหตุที่เกิดละอองอากาศรอบเครื่องบิน
- ความดันลดลงอย่างรวดเร็ว: เมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วใกล้ Mach 1 ความดันอากาศบริเวณรอบเครื่องบิน โดยเฉพาะที่ปีกและส่วนท้าย จะลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้อุณหภูมิลดลง
- การควบแน่นของไอน้ำ: หากอากาศมีความชื้นสูง ไอน้ำในอากาศจะควบแน่นเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ ทำให้เกิดกลุ่มหมอกสีขาวรอบตัวเครื่องบิน
ความเร็วที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์นี้
- โดยทั่วไปเกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วเข้าใกล้ Mach 0.95 – Mach 1.05
- ความเร็วเสียงที่ระดับน้ำทะเลอยู่ที่ 1,235 กม./ชม. แต่จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอุณหภูมิและความกดอากาศของแต่ละชั้นบรรยากาศ
สังเกตได้บ่อยที่ไหน?
- เครื่องบินรบความเร็วสูง เช่น F/A-18 Hornet, F-35, F-22 Raptor
- เครื่องบินโดยสารที่ทำความเร็วใกล้เสียง เช่น Concorde (ในอดีต)
- เครื่องบินไล่ล่าทางทหารที่บินในบรรยากาศชื้น
ปรากฏการณ์นี้เป็นเรื่องทางฟิสิกส์ที่เกี่ยวข้องกับอากาศพลศาสตร์ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับ “โซนิคบูม” โดยตรง แต่สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน
ละอองอากาศรอบเครื่องบิน (Vapor Cone) ไม่เป็นอันตราย ต่อเครื่องบินหรือผู้โดยสาร เพราะมันเป็นเพียงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของความดันและอุณหภูมิในอากาศ ซึ่งทำให้ไอน้ำควบแน่นกลายเป็นหมอกสีขาวชั่วคราว
ทำไมไม่อันตราย?
- ไม่มีผลต่อโครงสร้างเครื่องบิน – เป็นเพียงไอน้ำ ไม่ใช่แรงกระแทก
- เกิดขึ้นแค่ช่วงสั้น ๆ – มักจะเกิดขึ้นขณะที่เครื่องบินเข้าใกล้ความเร็วเสียง แต่ไม่ได้ส่งผลถาวร
- ไม่ได้เกี่ยวข้องกับแรงดันอากาศในห้องโดยสาร – ระบบควบคุมแรงดันในห้องโดยสารทำให้ผู้โดยสารไม่ได้รับผลกระทบ
แต่สิ่งที่อันตรายคือ “โซนิคบูม” (Sonic Boom)
หากเครื่องบินทะลุผ่านกำแพงเสียง (Mach 1+) จะเกิด คลื่นกระแทก (Shockwave) ซึ่งอาจสร้างแรงสั่นสะเทือนและเสียงดังมาก ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น
- ทำให้หน้าต่างอาคารหรือกระจกแตกร้าว (หากอยู่ใกล้พื้นดิน)
- รบกวนประชาชนหรือสัตว์ป่า
- กระทบต่อโครงสร้างเครื่องบิน หากออกแบบมาไม่เหมาะสม
ดังนั้น ละอองอากาศรอบเครื่องบินเองไม่เป็นอันตราย แต่การบินด้วยความเร็วเหนือเสียงต้องมีการออกแบบและควบคุมอย่างเหมาะสม
อ้างอิง : 1
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ทอ. แจกที่อุดหู เด็กสอบ A-Level สนาม ฤทธิยะวรรณาลัย รับมือชนแอร์โชว์
- นกแอร์ โพสต์แจ้งผู้โดยสาร เผื่อเวลาเช็คอิน 3 ชม. เหตุ ทอ.จัดงานครบรอบ 88 ปี
- งามไส้ ทอ.เกาหลีใต้ซ้อมรบพลาด ทิ้งระเบิดใส่บ้านประชาชน เจ็บ 15 สาหัส 2
ข่าวล่าสุด
