โรคหัวใจวาย
เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดหัวใจ ทำให้เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้ ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตายได้
สาเหตุหลักของโรคหัวใจวายคือ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease) ซึ่งเกิดจากการสะสมของคราบไขมัน (Plaque) ในผนังหลอดเลือดแดง เมื่อคราบไขมันเหล่านี้แตกออก จะทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดหัวใจ ภาวะหลอดเลือดหัวใจหดเกร็งเฉียบพลัน (Coronary Artery Spasm) ซึ่งอาจเกิดจากความเครียดรุนแรง อุณหภูมิเย็นจัด หรือการใช้สารเสพติด ก็เป็นสาเหตุของโรคหัวใจวายได้เช่นกัน
ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน
เกิดขึ้นเมื่อหัวใจสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้ไม่เพียงพอ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรงจากโรคหัวใจวาย หรือจากการที่หัวใจห้องล่างซ้ายแข็งตัว ไม่สามารถคลายตัวได้ตามปกติ นอกจากนี้ โรคหรือภาวะต่างๆ ก็สามารถเป็นสาเหตุของภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันได้เช่นกัน ได้แก่ ความดันโลหิตสูง โรคลิ้นหัวใจ การติดเชื้อไวรัส หรือการใช้สารเสพติด
ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันแบ่งออกเป็น 3 ชนิดหลักๆ คือ
หัวใจล้มเหลวชนิด systolic เกิดขึ้นเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายไม่สามารถบีบตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพในการสูบฉีดเลือดออกจากหัวใจ
หัวใจล้มเหลวชนิด diastolic เกิดขึ้นเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายแข็งตัว ไม่สามารถคลายตัวได้ตามปกติ ทำให้หัวใจไม่สามารถรับเลือดเข้ามาได้เพียงพอ
หัวใจล้มเหลวชนิดด้านขวา (Right-sided heart failure) ส่งผลกระทบต่อด้านขวาของหัวใจซึ่งทำหน้าที่รับเลือดที่มีออกซิเจนต่ำจากร่างกาย โดยหัวใจด้านขวาไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปยังปอดเพื่อรับออกซิเจนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มักเกิดจากภาวะหัวใจล้มเหลวชนิดด้านซ้าย เนื่องจากเมื่อหัวใจด้านซ้ายอ่อนแอลง เลือดจะไหลย้อนกลับไปยังหัวใจด้านขวา ทำให้หัวใจด้านขวาทำงานหนักขึ้น นอกจากนี้ ภาวะลิ้นหัวใจผิดปกติ หรือโรคที่ส่งผลต่อปอด เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) ก็อาจเป็นสาเหตุของหัวใจล้มเหลวชนิดด้านขวาได้เช่นกัน
หัวใจวายกับหัวใจล้มเหลว ความสัมพันธ์ที่ควรรู้
โรคหัวใจวายสามารถนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวได้ หากกล้ามเนื้อหัวใจได้รับความเสียหายอย่างรุนแรงจากการขาดเลือด ซึ่งมักเกิดขึ้นที่หัวใจห้องล่างซ้าย (Left Ventricle) อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยโรคหัวใจวายบางรายอาจไม่เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว หรืออาจเกิดขึ้นเพียงชั่วคราวและสามารถรักษาให้หายได้ ยิ่งผู้ป่วยได้รับการรักษาโรคหัวใจวายเร็วเท่าไหร่ โอกาสที่จะเกิดความเสียหายต่อหัวใจอย่างถาวรก็ยิ่งน้อยลงเท่านั้น
เปรียบเทียบ หัวใจวาย VS หัวใจล้มเหลว
| หัวใจวาย | หัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน | |
|---|---|---|
| สาเหตุ | หลอดเลือดหัวใจอุดตันจากคราบไขมัน หรือภาวะหลอดเลือดหัวใจหดเกร็งเฉียบพลัน | กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรง, ลิ้นหัวใจผิดปกติ, ความดันโลหิตสูง, การติดเชื้อ |
| อาการ | เจ็บหน้าอกแบบบีบรัดหรือแน่นหน้าอก, หายใจไม่ออก, เหงื่อออก, คลื่นไส้, วิงเวียน ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีอาการเจ็บหน้าอกเลย โดยเฉพาะผู้หญิงและผู้ป่วยโรคเบาหวาน | หายใจไม่ออก, เหนื่อยล้า, บวมที่ขาและเท้า, ไอ, หัวใจเต้นเร็ว |
| การวินิจฉัย | ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG), ตรวจเลือด, | ตรวจร่างกาย, ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG), เอ็กซเรย์ทรวงอก, ตรวจเลือด |
| การรักษา | ละลายลิ่มเลือด, ขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูน (Percutaneous Coronary Intervention: PCI) หรือการผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการจัดการความเครียด ก็เป็นส่วนหนึ่งของการรักษา | ยาขับปัสสาวะ, ยาลดความดันโลหิต, ยาควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ, การผ่าตัด ในผู้ป่วยบางราย อาจต้องใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ เช่น เครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) หรือเครื่องช็อกไฟฟ้าหัวใจ (Implanted Defibrillator) รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการจัดการความเครียด |
| ผลข้างเคียงและภาวะแทรกซ้อน | หัวใจเต้นผิดจังหวะ, หัวใจล้มเหลว, ช็อกจากภาวะหัวใจล้มเหลว, ภาวะหัวใจแตก (Heart Rupture) | ภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง, ภาวะแทรกซ้อนทางปอด เช่น ภาวะน้ำท่วมปอด (Pulmonary Edema), ภาวะไตวาย |
ปัจจัยเสี่ยง
โรคหัวใจวายและหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน มีปัจจัยเสี่ยงร่วมกันหลายประการ ได้แก่
- อายุที่เพิ่มขึ้น
- ประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ
- การสูบบุหรี่
- การรับประทานอาหารที่มีโซเดียม คอเลสเตอรอล และไขมันอิ่มตัวสูง
- การขาดการออกกำลังกาย
- โรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน และโรคอ้วน
- ความผิดปกติทางพันธุกรรม บางยีนอาจมีการกลายพันธุ์ที่ทำให้เนื้อเยื่อหัวใจอ่อนแอลงหรือมีความยืดหยุ่นน้อยลง
ยิ่งมีปัจจัยเสี่ยงมากเท่าไหร่ โอกาสในการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวก็ยิ่งสูงขึ้นเท่านั้น
วิธีป้องกัน
การดูแลสุขภาพหัวใจเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันโรคหัวใจทั้งสองชนิดนี้
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสุขภาพหัวใจที่ดี เช่น
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช และเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- งดสูบบุหรี่
- จัดการความเครียด
- ควบคุมโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- พบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพหัวใจเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง
อ้างอิงจาก
- complications of a heart attack – NHS
- Heart Attack Vs. Heart Failure: What Are the Differences? – Healthline
- Difference Between Heart Failure and Heart Attack – WebMD
- Heart Failure vs. Heart Attack: Learn the Difference – Cardiovascular Institute of the South
- Heart Attack vs. Heart Failure: 5 Major Differences – GoodRx
- Heart Attack, Cardiac Arrest, and Heart Failure—What’s the Difference? – Cedars-Sinai
- Heart Failure – Causes and Risk Factors | NHLBI, NIH
- Heart failure – Symptoms and causes – Mayo Clinic
- What is the difference between heart failure and a heart attack? – MedicalNewsToday
- Heart Attack and Sudden Cardiac Arrest Differences | American Heart Association
- What’s the difference between a heart attack, cardiac arrest and heart failure?
ข่าวล่าสุด
