แม้ว่าคนไทยจะมุ่งเน้นการเฉลิมฉลองเทศกาล “วันคริสต์มาส” (Christmas Day) ในวันที่ 25 ธันวาคมก็ตาม แต่สำหรับชาวคริสต์ โดยเฉพาะคริสตชนในแถบประเทศซีกโลกตะวันตกจะเริ่มฉลองวันคล้ายวันประสูติของพระเยซูกันตั้งแต่วันที่ 24 ธันวาคม หรือที่เรียกว่า “วันคริสต์มาสอีฟ” (Christmas Eve)
แม้ทั้งสองวันจะมีชื่อเรียกที่คล้ายกันแต่ วันคริสต์มาส กับ วันคริสต์มาสอีฟ นั้นเป็นวันที่มีรายละเอียดปลีกย่อยแตกต่างกันอยู่พอสมควร โดยเหตุผลส่วนหนึ่งที่ทำให้ทั้งสองวันดังกล่าวมีความแตกต่างกันก็มาจากคัมภีร์ไบเบิลที่พูดถึงเรื่องการสร้างโลกเอาไว้ด้วย
คริสต์มาสอีฟ (Christmas Eve) 24 ธันวาคม วันแห่งการเฝ้ารอ
สำหรับวันคริสต์มาสอีฟนั้นจะตรงกับวันที่ 24 ธันวาคมของทุกปี ในความรู้ของคนทั่วไป คริสต์มาสอีฟเป็นหนึ่งวันก่อนที่จะถึงวันคริสต์มาสหากนับตามระบบปฏิทินสมัยใหม่ ซึ่งชาวคริสต์จะเริ่มจัดงานรื่นเริงกันตั้งแต่ช่วงหัวค่ำ หรือช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดิน ทั้งนี้ก็เนื่องมาจากคำสอนในพระคัมภีร์ได้กล่าวเกี่ยวกับการสร้างโลกไว้ว่า
“วันแรกที่พระเจ้าทรงสร้างโลก พระเจ้าได้สร้างกลางวัน และกลางคืน”
ดังนั้นชาวคริสต์จึงเริ่มการเฉลิมฉลองในระหว่างที่เฝ้ารอพระเยซูลงมาประสูติยังโลกมนุษย์ ซึ่งก็คือตั้งแต่ช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดินของวันที่ 24 ธันวาคมนั่นเอง และหากนับช่วงเวลาคริสต์มาสตามแบบปฏิทินคริสเตียน ก็จะถือว่าช่วงเวลาหลังพระอาทิตย์ตกดินของวันที่ 24 ธันวาคม เป็นวันใหม่หรือเข้าสู่วันคริสต์มาสแล้ว
ทั้งนี้ในช่วงเวลากลางคืนของวันคริสต์มาสอีฟจะถูกเรียกว่า “คืนอันศักดิ์สิทธิ์” หรือ “White Christmas” โดยชาวคริสต์จะเดินทางไปที่โบสถ์เพื่อร่วมพิธีนมัสการ อีกทั้งยังมีตำนานเกี่ยวกับซานตาคลอสที่จะนำของขวัญมาแจกเด็กดีในคืนวันคริสต์มาสอีฟอีกด้วย
คริสต์มาส (Christmas Day) 25 ธันวาคม วันแห่งการเฉลิมฉลอง
หากนับตามระบบปฏิทินปัจจุบัน เมื่อผ่านพ้นค่ำคืนแห่งการประสูติของพระเยซูในวันที่ 24 ธันวาคม รุ่งเช้าของวันที่ 25 ธันวาคม จะถือว่าเป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองวันเกิดของพระเยซู โดยชาวคริสต์เรียกวันนี้ว่าวันคริสต์มาส ซึ่งมีอีกชื่อหนึ่งว่าวันสมโภชพระคริสตสมภพ ซึ่งถือเอาว่าเป็นวันคล้ายวันเกิดของพระเยซู แม้วันเกิดของพระองค์จะไม่ปรากฏแน่ชัดในพระคัมภีร์ก็ตาม
สำหรับกิจกรรมที่ชาวคริสต์จะทำกันในวันคริสต์มาส 25 ธันวาคมนั้น เนื่องจากมีความเชื่อว่าซานตาคลอสจะนำของขวัญมาหย่อนไว้ในถุงเท้าของเด็ก ๆ ช่วงคืนวันที่ 24 ธันวาคม พอถึงรุ่งเช้าก็จะได้เวลาที่เด็ก ๆ เหล่านั้นจะมาแกะห่อของขวัญดูว่าปีนี้ซานต้าให้สิ่งของตามที่ตนเองขอหรือไม่
นอกจากนี้ก็ยังมีการเฉลิมฉลองในวันคริสต์รูปแบบอื่น ๆ แตกต่างกันไปตามแต่ละวัฒนธรรมหรือครอบครัว แต่โดยส่วนใหญ่ก็จะเป็นกิจกรรมที่ให้ความรื่นเริง สนุกสนาน และกระชับความสัมพันธ์ให้กับสมาชิกในครอบครัว
ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า คริสต์มาสอีฟ กับ คริสต์มาส แตกต่างกันตรงที่วันคริสต์มาสอีฟเป็นวันเฝ้ารอการประสูติของพระเยซู ตรงกับวันที่ 24 ธันวาคม ส่วนวันคริสต์มาสเป็นการฉลองการมาเกิดของพระเยซู ตรงกับวันที่ 25 ธันวาคม แต่อย่างไรก็ตามทั้งสองวันก็ถือเป็นวันสำคัญของชาวคริสต์ ที่อบอวลไปด้วยความอบอุ่นและความสุข
