ไขข้อข้องใจ ปรากฏการณ์ Sun Dogs ดวงอาทิตย์ 4 ดวงบนท้องฟ้า คืออะไร ? ใช้มนุษย์ต่างดาวหรือเปล่านะ
ในวันที่ 14 มิถุนายน 2565 เพจเฟสบุ๊ก อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ ได้แชร์คลิปจากเฟสบุ๊ก Nueng Saksit ที่ไก้ถ่ายภาพปรากฏการณ์หาชมยาก อย่าง Sun Dogs พร้อมกันนี้ยังได้อธิบายถึงที่มาของปรากฎการณ์ดังกล่าว ไขข้อข้องใจให้กับหลาย ๆ คนได้ทราบถึงที่มาของความอัศจรรย์ของธรรมชาติ
- ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์ฯ หวั่น ‘กัญชาเสรี’ ชี้เด็กต่ำกว่า 20 ปี ไม่ควรเข้าถึง
- ดวงอาทิตย์ตั้งฉาก เชียงใหม่ วันนี้ เตรียมดูปรากฏการณ์ไร้เงา เช็คเลยกี่โมง ?
- เปิดความเชื่อ ภัยธรรมชาติ กับ ‘ไมโครฟูลมูน’ พระจันทร์เต็มดวงคืนนี้
รศ.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย เจ้าของเพจ ‘อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์’ ได้ออกมาอธิบายถึงปรากฎการณ์พระอาทิตย์ 4 ดวงไว้ว่า ปรากฏการณ์ดังกล่าวคือ Sun Dog หรือ สุนัขของพระอาทิตย์
เป็นปราฏการณ์ธรรมชาติที่เห็นได้เรื่อย ๆ ในวันที่เมฆชนิดที่มีเกล็ดน้ำแข็งปะปนอยู่เยอะ จึงทำให้แสงอาทิตย์สะท้อนเป็นวงกลม เหมือนพระอาทิตย์ทรงกลด พระจันทร์ทรงกลด
ทั้งนี้อ.เจษฎา ยังได้ยกบทความ “ปรากฏการณ์อาทิตย์ 3 ดวง” ของ ณัฐดนัย เนียมทอง โดยสรุปได้ว่า ปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ 3 ดวง ไม่ใช่เรื่องใหม่หรือตื่นเต้นอะไร เพราะจริง ๆ ก็เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นได้บ่อย เช่นตอนที่เราอยู่บนเครื่องบิน ในขณะที่เครื่องบินกำลังทะยานอยู่ในท้องฟ้า
ซึ่งเรามักได้ยินชื่อเรียกสั้น ๆ ของปรากฏการณ์นี้ว่า ปรากฏการณ์ซันด็อก (Sun Dog) ด้วยเหตุผลที่ว่าลักษณะแถบแสงที่เกิดขึ้นทั้งทางซ้ายและขวา ราวกับเป็นสุนัขข้างกายเจ้านายไม่หนีห่าง บ้างก็เรียกว่าดวงอาทิตย์จำลอง มีชื่อทางการว่า พาร์ฮีเลีย (Parhelia)
| Sun Dogs คืออะไร ?
ปรากฏการณ์ซันด็อก (Sun Dog) นักวิชาการด้านดาราศาสตร์ให้ข้อมูลว่า ปรากฏการณ์ซันด็อกนี้ไม่ใช่ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ แต่เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในชั้นบรรยากาศโลกเพียงเท่านั้น
ปรากฏการณ์ซันด็อก (Sun Dog) เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติตามหลักการของการหักเหของแสงอาทิตย์ ผ่านผลึกน้ำแข็งรูปแผ่นหกเหลี่ยมในกลุ่มก้อนของเมฆ ซึ่งมักอยู่ในกลุ่มเมฆชั้นสูงที่เรียกว่า เซอร์รัส (Cirrus) ผลึกน้ำแข็งหกเหลี่ยมที่ว่า จะมีด้านกว้างขนานกับแนวระดับ โดยมีความสูงจากพื้นดินราว 10 กิโลเมตร
เมื่อแสงทำมุมกับผลึกน้ำแข็งของเมฆที่ 22 องศา โดยเมื่อแสงอาทิตย์สะท้อนก็จะทำให้เกิดการสะท้อนเป็นคู่ในแนวระนาบขนานกับพื้นดิน แต่ดวงที่เป็นดวงสะท้อนจะมีลักษณะบิดเบี้ยวเป็นแค่กลุ่มก้อน มีแสงสีแดงไล่ไปจนถึงสีส้มจาง ๆ
| ปรากฏการณ์ Sun Dogs เกิดขึ้นช่วงไหน
ซันด็อก (Sun Dog) มักเกิดในช่วงดวงอาทิตย์ใกล้ขอบฟ้า นั่นก็คือช่วงพระอาทิตย์ขึ้นกับพระอาทิตย์ตก และพบมากในฤดูหนาว ส่วนใหญ่จะมีรายงานข่าวพบในต่างประเทศโซนประเทศที่มีภูมิอากาศเย็น มากกว่าประเทศไทย จากข้อมูลดังกล่าว จะเห็นเป็นสำคัญได้ว่า ตัวแปรสำคัญนั่นคือลักษณะของแสงหรือลักษณะการหักเหของแสงที่ส่องเข้าไปยังผลึกน้ำแข็ง
จริง ๆ แล้ว ในทางวิทยาศาสตร์ให้ข้อมูลเกี่ยวกับแสงนี้ว่า เป็นแสงกลุ่มเดียวกับที่เกิดปรากฏการณ์พระอาทิตย์ทรงกลด เพราะแสงจากดวงอาทิตย์อาจมีลักษณะการหักเหในรูปแบบที่แตกต่างกัน ซึ่งอาจทำให้เกิดรูปทรงกลดแบบอื่น ๆ เช่น เส้นโค้งเซอร์คัมชีนิคัล ที่เกิดจากการหักเหภายในผลึกรูปแผ่นทะลุออกทางผิวด้านข้าง
ซึ่งมีลักษณะเป็นเส้นโค้งหงายขึ้นสีรุ้งอยู่เหนือดวงอาทิตย์ และอีกหลายรูปแบบที่อาจพบได้ เช่น เส้นโค้งเซอร์คัมฮร์ไรซัน วงกลมพาร์ฮีลิก พิลลาร์ ซับซัน ซับพาร์ฮีเลีย และเส้นโค้งโลวิตซ์
สามารถอ่านจากเอกสารเพิ่มเติมได้ที่ บทความ “อาทิตย์ทรงกลด ใครว่ามีแค่วงกลมทิตย์ทรงกลด ใครว่ามีแค่วงกลม”
ขอบคุณข้อมูลจาก อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์
