24 ธ.ค. ไม่ใช่ วันคริสต์มาส รู้จักวันคริสต์มาสอีฟ คืออะไร
- Christmas Eve (24 ธ.ค.): คือ “คืนก่อน” วันคริสต์มาส เน้นการเตรียมตัว การรอคอย และมิสซาช่วงค่ำ
- Christmas Day (25 ธ.ค.): คือ “วันคริสต์มาส” วันเฉลิมฉลองการประสูติของพระเยซู
- หลายประเทศในยุโรปนิยมฉลองและแกะของขวัญตั้งแต่คืนวันที่ 24 ส่วนอเมริกาและอังกฤษนิยมเช้าวันที่ 25
เข้าสู่ปลายเดือนธันวาคม บรรยากาศรอบตัวเริ่มเต็มไปด้วยแสงไฟ ต้นสน และเพลง Jingle Bells เปิดวนตามห้างสรรพสินค้า เมื่อต้องนัดปาร์ตี้หรือลงคอนเทนต์ คนไทยสับสนระหว่างวันที่ 24 กับ 25 ธันวาคม ตกลงวันไหนคือวันจริง วันไหนคือวันกินเลี้ยง แล้วคำว่า “อีฟ” (Eve) ที่เราพูดกันติดปาก แท้จริงแล้วมีความหมายอย่างไรในเชิงลึก
คริสต์มาสอีฟคืออะไร?
คริสต์มาสอีฟ ตรงกับวันที่ 24 ธันวาคม ของทุกปี
หากแปลความหมายตามรากศัพท์ คำว่า Eve ย่อมาจาก Evening ซึ่งแปลว่า “เวลาเย็น” หรือ “ค่ำคืน” ดังนั้น Christmas Eve จึงหมายถึง เย็นวันก่อนวันคริสต์มาส”นั่นเอง
ความสงสัยที่หลายคนมักมีคือ ทำไมต้องให้ความสำคัญกับตอนเย็น? ต้องเข้าใจรากฐานวิธีนับวันตามธรรมเนียมยิวโบราณและคริสต์ศาสนาสมัยก่อน การนับวันใหม่ไม่ได้เริ่มที่เที่ยงคืนแบบนาฬิกาสากลปัจจุบัน แต่เริ่มขึ้นเมื่อ “ดวงอาทิตย์ตกดิน”
ด้วยเหตุนี้ การเฉลิมฉลองวันคริสต์มาสในทางพิธีกรรมจึงเริ่มสตาร์ทกันตั้งแต่ช่วงเย็นของวันที่ 24 ธันวาคม ยาวไปจนถึงรุ่งเช้าและตลอดวันที่ 25 ธันวาคม นี่คือสาเหตุที่ทำให้คืนวันที่ 24 มีความสำคัญไม่แพ้วันจริง เพราะถือเป็นปฐมบทของการเฉลิมฉลอง การรอคอยการมาถึงของพระกุมารเยซู
วันคริสต์มาส คือวันอะไร
วันแห่งการเฉลิมฉลองหลัก หรือวัน “สมโภชพระคริสตสมภพ” ซึ่งระลึกถึงการประสูติของพระเยซูศาสดาตามความเชื่อของชาวคริสต์ แม้ว่าในทางประวัติศาสตร์จะไม่มีหลักฐานระบุแน่ชัดว่าพระเยซูประสูติวันที่ 25 ธันวาคมจริงหรือไม่ แต่คริสตจักรตะวันตกได้กำหนดให้วันนี้เป็นหมุดหมายสากลในการเฉลิมฉลอง
ในวัฒนธรรมตะวันตกส่วนใหญ่ วันที่ 25 คือวันหยุดราชการ ร้านค้าปิดทำการ ถนนโล่ง เพราะเป็นเวลาที่ทุกคนต้องอยู่บ้าน ใช้เวลาคุณภาพร่วมกับครอบครัว รับประทานอาหารมื้อใหญ่ และพักผ่อนอย่างเต็มที่
สรุปความต่าง Christmas Eve vs Christmas
เพื่อให้เห็นภาพชัดเจน เราลองมาเทียบความแตกต่างระหว่างสองวันนี้ในมิติต่าง ๆ
-
ช่วงเวลา
- Christmas Eve: เย็นวันที่ 24 ธันวาคม (ช่วงโพล้เพล้ถึงเที่ยงคืน)
- Christmas Day: ตลอดทั้งวันที่ 25 ธันวาคม
อารมณ์ของเทศกาล กิจกรรม
-
-
24 ธันวาคม คือความตื่นเต้น การรอคอย การเตรียมพร้อมบรรยากาศจะมีความศักดิ์สิทธิ์ เงียบสงบในช่วงพิธีกรรม หรือคึกคักในช่วงปาร์ตี้ก่อนวันหยุด เข้าโบสถ์ (มิสซาเที่ยงคืน), เด็ก ๆ แขวนถุงเท้า, ทานมื้อค่ำมื้อใหญ่ (ในบางประเทศ)
-
25 ธันวาคม คือความสุขสมหวัง การเฉลิมฉลอง ความอบอุ่น ผ่อนคลาย สนุกสนาน แกะของขวัญตอนเช้า, ทานมื้อเที่ยงร่วมกับญาติ, ดูหนังคริสต์มาส, พักผ่อน
-
ทำไมบางประเทศฉลอง 24 ธ.ค. หนักกว่า 25 ธ.ค.
คุณอาจเคยเห็นเพื่อนชาวต่างชาติ หรือฉากในภาพยนตร์บางเรื่องที่ครอบครัวมานั่งล้อมวงแกะของขวัญกันตั้งแต่คืนวันที่ 24 ธันวาคม จนเกิดคำถามว่า “อ้าว ไม่ใช่ต้องรอเช้าวันที่ 25 หรอกหรือ?” วัฒนธรรมแต่ละที่ไม่เหมือนกัน
ในกลุ่มประเทศยุโรป โดยเฉพาะ เยอรมนี ออสเตรีย สวิตเซอร์แลนด์ สาธารณรัฐเช็ก โปแลนด์ ฮังการี รวมถึงกลุ่มสแกนดิเนเวีย (สวีเดน นอร์เวย์ เดนมาร์ก) ให้ความสำคัญกับคืน Christmas Eve มากกว่าวัน Christmas Day ธรรมเนียมหลักของพวกเขาคือการรวมญาติ ทานอาหารมื้อใหญ่ และแลกของขวัญกันเสร็จสรรพในคืนนั้นเลย
เหตุผลทางวัฒนธรรมส่วนหนึ่งสืบเนื่องมาจากธรรมเนียมโบราณที่เชื่อว่า วันศักดิ์สิทธิ์เริ่มเมื่อฟ้ามืด ดังนั้นเมื่อดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าในวันที่ 24 ก็ถือว่าเข้าสู่วันคริสต์มาสแล้ว ซานตาคลอสในความเชื่อของเด็ก ๆ แถบนี้จึงมาเยือนตั้งแต่หัวค่ำ
ในขณะที่ฝั่ง สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร แคนาดา และออสเตรเลีย จะยึดธรรมเนียมการรอคอย คืนวันที่ 24 เด็ก ๆ จะแขวนถุงเท้าเตรียมขนมไว้ให้ซานต้า แล้วตื่นมาแกะของขวัญด้วยความตื่นเต้นในเช้าวันที่ 25 แทน
ธรรมเนียมยอดฮิตในคืนคริสต์มาสอีฟ
1. พิธีมิสซาเที่ยงคืน สำหรับชาวคริสต์ หัวใจสำคัญของคืนอีฟ หลายครอบครัวแต่งกายสุภาพพากันไปโบสถ์เพื่อร่วมพิธีบูชาขอบพระคุณ เป็นการสงบจิตใจ ระลึกถึงความหมายที่แท้จริงของคริสต์มาส ก่อนจะเริ่มงานรื่นเริงทางโลก บทเพลง “Silent Night” มักดังก้องกังวานในเวลานี้ สร้างบรรยากาศที่ขลัง สงบ
2. การแขวนถุงเท้าและวางของว่าง ธรรมเนียมนี้ฮิตมากในฝั่งอเมริกา เด็ก ๆ จะนำถุงเท้าไปแขวนไว้ที่หน้าเตาผิง (หรือปลายเตียง) ด้วยความเชื่อว่าซานตาคลอสจะปีนลงมาจากปล่องไฟเพื่อเอาของขวัญมาใส่ไว้ สิ่งที่น่ารักคือเด็ก ๆ มักวางคุกกี้กับนมไว้ให้ซานต้า และแครอทไว้ให้กวางเรนเดียร์ เป็นกุศโลบายสอนเรื่องการแบ่งปันและการต้อนรับแขกผู้มาเยือน
3. มื้อค่ำแห่งครอบครัว เมนูอาหารในคืนนี้แตกต่างกันไปตามท้องถิ่น ชาวอิตาเลียนมีประเพณี “Feast of the Seven Fishes” หรือการทานอาหารทะเล 7 อย่าง (งดเนื้อสัตว์ใหญ่ตามธรรมเนียมเดิม) ในขณะที่ฝรั่งเศสอาจทานไก่งวงหรือห่าน และปิดท้ายด้วยเค้กขอนไม้
แล้วในไทย “คริสต์มาสอีฟ” มักเป็นอะไร?
สำหรับประเทศไทย คริสต์มาสไม่ได้เป็นวันหยุดราชการ (ยกเว้นโรงเรียนนานาชาติหรือองค์กรข้ามชาติ) คนไทยมักนิยมจัดปาร์ตี้ สังสรรค์ หรือนัดเดตในคืนวันที่ 24 ธันวาคม มากกว่าวันที่ 25 สาเหตุหลักคือเรื่องของความสะดวก เพราะช่วงเย็นวันที่ 24 คือเวลาหลังเลิกงานที่ทุกคนพร้อมหน้ากันได้ง่ายที่สุด ก่อนที่วันรุ่งขึ้นจะต้องแยกย้ายไปทำงานตามปกติ หรือบางคนอาจใช้วันนี้เป็นวันเริ่มหยุดยาวต่อเนื่องไปถึงปีใหม่
ในมุมของการตลาดและอีเวนต์ คืนวันที่ 24 จึงเป็นช่วงพีค ที่สุด ร้านอาหารเต็ม ผับบาร์คึกคัก และลานเบียร์แน่นขนัด
คำถามที่คนไทยค้นหาบ่อย
Q: Christmas Eve ต้องเป็นวันที่ 24 ธ.ค. เสมอไหม?
A: ใช่ ตามปฏิทินสากลคือวันที่ 24 ธันวาคม เสมอ (ยกเว้นบางนิกายออร์โธดอกซ์ที่ใช้วันที่ต่างออกไปตามปฏิทินจูเลียน แต่ในบริบทสากลทั่วไปคือ 24)
Q: ถ้าไม่ได้เป็นคริสต์ ฉลองคริสต์มาสอีฟได้ไหม?
A: ได้แน่นอน ปัจจุบันคริสต์มาสกลายเป็น “Cultural Holiday” หรือเทศกาลเชิงวัฒนธรรมระดับโลก พื้นที่แห่งความสุขนี้เปิดกว้างสำหรับทุกคน ไม่ว่าจะศาสนาใด คุณสามารถซึมซับบรรยากาศแห่งการให้ ความเมตตา และความอบอุ่นของครอบครัวได้เหมือนกัน
Q: ตกลงต้องพูดว่า “Merry Christmas” ในวันไหน?
A: คุณสามารถเริ่มพูดได้ตั้งแต่คืนวันที่ 24 ธันวาคม ยาวไปจนถึงวันที่ 25 ธันวาคม หรือบางคนอาจพูดล่วงหน้าตลอดสัปดาห์นั้นก็ได้ ไม่ผิดกติกา
ขอให้คริสต์มาสปีนี้ (และคืนอีฟ) เป็นช่วงเวลาที่ดีของคุณ อย่าลืมดูแลสุขภาพและพักผ่อนให้เพียงพอ จะได้มีแรงฉลองยาวไปจนถึงปีใหม่ครับ
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
