ฉลองวันเด็กแห่งชาติ วันสำคัญของเด็กผู้เป็นอนาคตของประเทศ มาร่วมย้อนอ่านคำขวัญวันเด็กแห่งชาติ ตลอด 64 ปี นับตั้งแต่ปี 2502 จนถึงปี 2566 ความคาดหวังที่มีต่อเด็กและเยาวชนของชาติเปลี่ยนไปเช่นไร หัวใจสำคัญยังคงเป็นเหมือนในเพลงเด็กเอ๋ยเด็กดีที่ร้องกันมาตลอดทุกปีหรือไม่ ไปร่วมติดตามกัน
คำขวัญวันเด็กเกิดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2499 สมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี มีใจความว่า “จงบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นและส่วนรวม” โดยคำขวัญนี้ได้ใช้เรื่อยมาทุกปี
จนกระทั่งปี พ.ศ. 2502 สมัยรัฐบาลของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้มีการมอบคำขวัญประจำปีให้ใหม่ หลังจากนั้นจึงกลายเป็นธรรมเนียมปฏิบัติว่านายกรัฐมนตรีจะต้องมอบคำขวัญวันเด็กให้ทุก ๆ ปี โดยแต่ละปีมีคำขวัญวันเด็กประจำปี ดังนี้
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์
คำขวัญในสมัยของจอมพลสฤษดิ์ จะขึ้นต้นว่า “ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า” เช่นเดียวกันทุกปี แต่จะเปลี่ยนประโยคหลังเป็นความคาดหวังด้านต่าง ๆ
2502 – ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความก้าวหน้า
2503 – ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความสะอาด
2504 – ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่อยู่ในระเบียบวินัย
2505 – ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่ประหยัด
2506 – ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่มีความขยันหมั่นเพียรมากที่สุด
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก จอมพลถนอม กิตติขจร
ต่อมาสมัยรัฐบาลจอมพลถนอม จะเริ่มเน้นสอนให้เด็กเป็นคนดี มีความประพฤติดี รวมถึงชี้ให้เห็นความสำคัญของเด็กที่มีต่อชาติผ่านคำขวัญอีกด้วย
2508 – เด็กจะเจริญต้องรักเรียนเพียรทำดี
2509 – เด็กที่ดีต้องมีสัมมาคารวะ มานะ บากบั่น สมานสามัคคี
2510 – อนาคตของชาติจะสุกใส หากเด็กไทยแข็งแรง เรียนดี มีความประพฤติเรียบร้อย
2511 – ความเจริญและความมั่นคงของชาติไทยในอนาคต ขึ้นอยู่กับเด็กที่มีวินัย มีความเฉลียวฉลาด รักชาติยิ่ง
2512 – รู้เรียน รู้เล่น รู้สามัคคี เป็นความดีที่เด็กพึงจำ
2513 – เด็กประพฤติดีและศึกษาดี ทำให้มีอนาคตแจ่มใส
2514 – ยามเด็กจงหมั่นเรียนเพียรกระทำดี เติบใหญ่จะได้มีความสุขความเจริญ
2515 – เยาวชนฝึกตนดี มีความสามารถ
2516 – เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก สัญญา ธรรมศักดิ์
รัฐบาลของสัญญา ธรรมศักดิ์ จะเน้นให้เด็กมีความสามัคคี เป็นพลังของชาติ เนื่องจากช่วงที่นายสัญญาขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรี เป็นช่วงรอยต่อของเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์อย่าง 14 ตุลา และก่อนเกิดเหตุการณ์ 6 ตุลา
2517 – สามัคคีคือพลัง
2518 – เด็กดีคือทายาทของชาติไทย ต้องร่วมใจร่วมพลังสร้างความสามัคคี
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก คึกฤทธิ์ ปราโมช
2519 – เด็กที่ต้องการเห็นอนาคตของชาติรุ่งเรือง จะต้องทำตัวให้ดีมีวินัยเสียแต่บัดนี้
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ธานินทร์ กรัยวิเชียร
2520 – รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของเยาวชนไทย
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ จะเน้นให้ความสำคัญเด็กว่าเป็นกำลังสำคัญที่จะช่วยพัฒนาประเทศชาติ
2521 – เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติมั่นคง
2522 – เด็กไทยคือหัวใจของชาติ
2523 – อดทน ขยัน ประหยัด เป็นคุณสมบัติของเด็กไทย
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก เปรม ติณสูลานนท์
สำหรับรัฐบาลของพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ จะเน้นให้เด็กมีวินัย มีคุณธรรม และรักความเป็นไทย
2524 – เด็กไทยมีวินัย ใจสัตย์ซื่อ รู้ประหยัด เคร่งครัดคุณธรรม
2525 – ขยันศึกษา ใฝ่หาความรู้ เชิดชูชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของเด็กไทย
2526 – รู้หน้าที่ ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด มีวินัย คุณธรรม
2527 – รักวัฒนธรรมไทย
2528 – สามัคคี นิยมไทย มีวินัย ใฝ่คุณธรรม
2529 – นิยมไทย มีวินัย ใช้ประหยัด ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม
2530 – นิยมไทย มีวินัย ใช้ประหยัด ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม
2531 – นิยมไทย มีวินัย ใช้ประหยัด ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ชาติชาย ชุณหะวัณ
2532 – รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม
2533 – รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม
2534 – รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่คุณธรรม นำชาติพัฒนา
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก อานันท์ ปันยารชุน
2535 – สามัคคี มีวินัย ใฝ่ศึกษา จรรยางาม
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ชวน หลีกภัย
สมัยของชวน หลีกภัย เน้นความสามัคคีรวมใจ และเริ่มมีการพูดถึงการรักษาสิ่งแวดล้อมเพิ่มเข้ามา
2536 – ยึดมั่นประชาธิปไตย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม
2537 – ยึดมั่นประชาธิปไตย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม
2538 – สืบสานวัฒนธรรมไทย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก บรรหาร ศิลปอาชา
2539 – มุ่งหาความรู้ เชิดชูความเป็นไทย หลีกไกลยาเสพติด
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ชวลิต ยงใจยุทธ
2540 – รู้คุณค่าวัฒนธรรมไทย ตั้งใจใฝ่ศึกษา ไม่พึ่งพายาเสพติด
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ชวน หลีกภัย
2541 – ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีวินัย
2542 – ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีวินัย
2543 – มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ คู่คุณธรรม นำประชาธิปไตย
2544 – มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ คู่คุณธรรม นำประชาธิปไตย
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ทักษิณ ชินวัตร
สมัยรัฐบาลของทักษิณ ชินวัตร จะเริ่มพูดถึงคุณสมบัติสำคัญที่จะทำให้เด็กเติบโตได้ในอนาคต รวมถึงมีการพูดเรื่องเทคโนโลยีผ่านคำขวัญด้วย
2545 – เรียนให้สนุก เล่นให้มีความรู้ สู่อนาคตที่สดใส
2546 – เรียนรู้ตลอดชีวิต คิดอย่างสร้างสรรค์ ก้าวทันเทคโนโลยี
2547 – รักชาติ รักพ่อแม่ รักเรียน รักสิ่งดีๆ อนาคตดีแน่นอน
2548 – เด็กรุ่นใหม่ ต้องขยันอ่าน ขยันเรียน กล้าคิด กล้าพูด
2549 – อยากฉลาด ต้องขยันอ่าน ขยันคิด
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก สุรยุทธ์ จุลานนท์
ต่อมาสมัยของพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ เน้นความสามัคคี ให้เด็กมีคุณธรรมนำใจ
2550 – มีคุณธรรมนำใจ ใช้ชีวิตพอเพียง หลีกเลี่ยงอบายมุข
2551 – สามัคคี มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ เชิดชูคุณธรรม
2552 – ฉลาดคิด จิตบริสุทธิ์ จุดประกายฝัน ผูกพันรักสามัคคี
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
2553 – คิดสร้างสรรค์ ขยันใฝ่รู้ เชิดชูคุณธรรม
2554 – รอบคอบ รู้คิด มีจิตสาธารณะ
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ในฐานะนายกรัฐมนตรี เน้นให้เด็กรักความเป็นไทย สร้างชาติให้มั่นคงควบคู่ไปกับการนำพาประเทศชาติไปสู่เวทีระดับภูมิภาคอย่างอาเซียน
2555 – สามัคคี มีความรู้ คู่ปัญญา คงรักษาความเป็นไทย ใส่ใจเทคโนโลยี
2556 – รักษาวินัย ใฝ่เรียนรู้ เพิ่มพูนปัญญา นำพาไทยสู่อาเซียน
2557 – กตัญญู รู้หน้าที่ เป็นเด็กดี มีวินัย สร้างไทย ให้มั่นคง
คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ จาก ประยุทธ์ จันทร์โอชา
สำหรับคำขวัญวันเด็กในสมัยรัฐบาลประยุทธ์ จันทร์โอชา เน้นให้เด็กรู้จักหน้าที่ของตนเอง ร่วมกันนำพาชาติให้พัฒนา โดยไม่ลืมมีคุณธรรมและเป็นคนดีของสังคมด้วย
2558 – ความรู้ คู่คุณธรรม นำสู่อนาคต
2559 – เด็กดี หมั่นเพียร เรียนรู้ สู่อนาคต
2560 – เด็กไทย ใส่ใจศึกษา พาชาติมั่นคง
2561 – รู้คิด รู้เท่าทัน สร้างสรรค์เทคโนโลยี
2562 – เด็ก เยาวชน จิตอาสา ร่วมพัฒนาชาติ
2563 – เด็กไทยยุคใหม่ รู้รักสามัคคี รู้หน้าที่พลเมืองไทย
2564 – เด็กไทยวิถีใหม่ รวมไทยสร้างชาติ ด้วยภักดีมีคุณธรรม
2565 – รู้คิด รอบคอบ รับผิดชอบต่อสังคม
2566 – รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่ความดี
จะเห็นได้ว่าคำขวัญของนายกรัฐมนตรีแต่ละสมัย ต่างสะท้อนให้เห็นเหตุการณ์สำคัญ รวมถึงทิศทางของบ้านเมืองที่เป็นไปในแต่ละช่วง ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้เลยว่า เด็กคือกำลังสำคัญที่ขับเคลื่อนประเทศชาติโดยแท้ ดังนั้นเด็กควรเติบโตอย่างมีคุณภาพ เพื่อในอนาคตพวกเขาจะได้นำพาประเทศชาติให้พัฒนาได้ในทางที่ดีขึ้นนั่นเอง.
