รวม ผลงานสำคัญ ‘ศิลป์ พีระศรี’ ศิลปินผู้สร้างสรรค์อนุเสาวรีย์สำคัญของชาติ และยังเป็นผู้วางรากฐานให้วงการศิลปะไทยจวบจนบั้นปลายชีวิต
15 กันยายน 2565 วันศิลป์ พีระศรี ร่วมรำลึกถึงบิดาแห่งศิลปะร่วมสมัยไทย ผ่านผลงานสำคัญอันทรงคุณค่า ที่อาจารย์ศิลป์ได้แสดงฝีมือสร้างสรรค์ไว้ให้คนรุ่นใหม่ได้ประจักษ์ ช่างปั้นผู้ถูกยอมรับจากพระบรมวงศ์ทั้งหลายในฐานะช่างฝีมือชั้นยอด ทีมงานเดอะไทเกอร์ จึงได้รวบรวมผลงานชิ้นสำคัญของศาสตราจารย์ศิลป์ พีรศรี มาให้ทุกท่านได้ย้อนรำลึกกัน
ผลงานชิ้นแรก จากบททดสอบสู่ผลงานยอดมงกุฎ
พระรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เป็นชิ้นงานที่มีแบบจากพระบรมฉายาลักษณ์ ซึ่งการปั้นชิ้นงานจากรูปถ่ายถือเป็นงานยากหากจะทำให้สมจริง และผลปรากฏว่าท่าน “สอบไม่ผ่าน”
อาจารย์ศิลป์จึงได้กราบทูลขอคำปรึกษาจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ผู้ได้รับเชิดชูว่าเป็น นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม ท่านจึงได้ทรงกรุณาเป็นแบบให้ กระทั่งอาจารย์ศิลป์พัฒนาฝีมือจนกลายเป็นที่ประจักษ์ ภายหลังท่านจึงได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และถวายงานปั้นโดยได้ทรงเสด็จมาเป็นแบบด้วยพระองค์เอง
ผลงานเอกชิ้นสำคัญ ของศิลป์ พีระศรี
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1
เมื่อครั้งสยามเกิดการผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ทรงขึ้นเสวยราชย์สมบัติ โดยมีพระราชดำริให้จัดงานฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบรอบ 150 ปี และมีพระราชโองการให้สร้างสะพานพระพุทธยอดฟ้า และทางขึ้นสะพานด้านฝั่งพระนคร เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1
ซึ่งมีสมเด็จฯกรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์รับหน้าที่ดูแลการออกแบบการก่อสร้าง และอาจารย์ศิลป์ พีระศรี รับผิดชอบการปั้นดินและหล่อพระบรมรูปราชานุสาวรีย์ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีขนาด 3 เท่าของคนจริง โดยท่านเป็นทั้งช่างปั้น และได้เดินทางไปควบคุมการหล่อที่ประเทศอิตาลี สร้างเมื่อ พ.ศ. 2472
ผลงานประติมากรรมที่สำคัญ ของศิลป์ พีระศรี
อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2477 เป็นอนุสาวรีย์ของวีรสตรีไทยที่มีความงดงามและเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวโคราช
รูปปั้นหล่อประกอบอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2485 ศาสตรจารย์ศิลป พีระศรี ปั้นและควบคุมการหล่อประติมากรรมบุคคลทั้งห้าและควบคุมการสร้างอนุสาวรีย์
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่สวนลุมพินี
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2484 มีขนาด 3 เท่าของพระองค์จริง แรกเริ่มออกแบบให้ทรงถือพระมาลา ก่อนจะเปลี่ยนให้สวมพระมาลาในภายหลัง
พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2493 ตั้งออยู่ที่วงเวียนใหญ่ มีความโดดเด่นด้วยลักษณะประติมากรรมที่งดงาม มีเอกลักษณ์และสมจริงเป็นอย่างมากโดยเฉพาะประติมากรรมม้าที่อยู่ในท่ายืนพร้อมวิ่งและถูกสัดส่วนกายวิภาค
พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2497 ตั้งอยู่ที่ ตำบลดอนเจดีย์ อำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นประติมากรรมซึ่งประกอบด้วยพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราชขณะทรงพระคชาธารออกศึก
รูปปั้นประดับอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย
ตั้งอยู่ที่ถนนราชดำเนินศาสตราจารย์ศิลป พีระศรี ปั้นแบบประติมากรรมและควบคุมงานก่อนสร้างทั้งหมด โดยองค์ประกอบต่าง ๆ ของอนุสาวรีย์เป็นตัวแทนทางสัญลักษณ์ถึงหลักการและอุดมการณ์ประชาธิปไตยของคณะราษฎร
พระพุทธรูปพระประธานพุทธมณฑล 25 พุทธศตวรรษ
สร้างเมื่อ พ.ศ .2498 ตั้งอยู่ที่จังหวัดนครปฐม เพื่อเป็นพุทธบูชาเนื่องในเนื่องในวโรกาสมหามงคลกาลที่พระพุทธศักราชเวียนมาบรรจบครบรอบ 2,500 ปี เป็นผลสำเร็จของการศึกษาศิลปะสุโขทัยอย่างลึกซึ้งของศาสตราจารย์ศิลป พีระศรี ถือเป็นผสมผสานลัทธิสัจนิยมของตะวันตกเข้ากับศิลปะไทยประเพณีแบบดั้งเดิม ถือเป็นจุดเริ่มต้นของศิลปะไทยสมัยใหม่อย่างแท้จริง
ผลงานชิ้นสุดท้าย ของศิลป์ พีระศรี
- งานวิจัยจิตรกรรมฝาผนังสกุลช่างนนทบุรี
- บทความเรื่อง An Appreciation of Sukhothai Art
- ประติมากรรมพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล
คือผลงานประติมากรรมชิ้นสุดท้ายของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ซึ่งท่านปั้นค้างไว้ก่อนถึงแก่กรรมในวันที่ 14 พฤษภาคม 2505