แอก คืออะไร ทำไมต้อง ‘ปลดแอก’ ปลดแอก สำนวนนี้มีความหมาย
แอก คืออะไร ทำไมต้อง ‘ปลดแอก’ ปลดแอก สำนวนนี้มีความหมาย
ปลดแอก คือ – หากใครติดตามข่าวบ้านการเมืองช่วงนี้ต้องได้ยินชื่อกลุ่มคณะที่รวมกันเพื่อชุมนุมเรียกร้องรัฐบาล 3 ข้อ คือ หยุดคุกคามประชาชน ร่างรัฐธรรมนูญใหม่ และยุบสภา ภายใต้ชื่อ “เยาวชนปลดแอก” และ “ประชาชนปลดแอก” ซึ่งเป็นความเคลื่อนไหวที่นำโดยคนรุ่นใหม่ แต่คำว่าปลดแอก ถือเป็นศัพท์ที่ค่อนข้างเก่าพอดู เพราะสัมพันธ์กับบริบททางวัฒนธรรม วิถีชีวิตของคนไทยในสมัยโบราณ ที่อาชีพหลักยังชีพด้วยการทำนา เกษตรกรรม
ปลดแอกคืออะไร
แอก คือเครื่องมือหนึ่งที่ช่วยในการลากจูงบังคับวัวควายในการไถนา
แอกหรือโก่ง “เป็นเครื่องมือที่ทำมาจากท่อนไม้เนื้อแข็ง มีลักษณะโค้งงอ ใช้วางบนคอวัวหรือควายในการไถนา คราดนา หรือเทียมเกวียน เพื่อช่วยบังคับวัวหรือควาย และเป็นแม่แรงในการทำให้ไถนาได้ แอกประกอบด้วยไม้แอก (ไม้คาน) และลูกแอก (ไม้หนีบคอวัวหรือควาย) แอกจะมีรูบนตัวแอกข้างละ 2 รู เพื่อใส่ไม้เหลากลมข้างละ 2 ซี่ สำหรับครอบครองบนคอควายหรือวัว แอกมี 2 ประเภท หรือแอกวัวควายเดียว กับแอกวัวควายคู่” (สำนักศิลปะและวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี)
เมื่อแอกนำมาใช้ในริบทของคน จึงสื่อสัญญะของการกดขี่ การใช้อำนาจที่เหนือกว่าบังคับให้ทำสิ่งต่าง ๆ ตามที่ผู้มีอำนาจต้องการแล้วแต่จะลากจูง ปลดแอก จึงหมายถึง “ก. ทำให้พ้นจากอำนาจหรือการกดขี่, ทำให้เป็นอิสระ.” (พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน)
จุดมุ่งหมายของ คณะ “ปลดแอก” เมื่อดูประกอบกับข้อเรียกร้อง จึงสอดคล้องกับการตั้งชื่อ เพื่อเป้าประสงค์ ที่ต้องการประชาธิปไตยอันสมบูรณ์ ทุกคนเท่าเทียมกัน หลุดพ้นจากการถูกกดขี่จากอำนาจอันไม่เป็นธรรม “ปลดแอก” ที่ครอบทับคอคนไทยอยู่ ณ ปัจจุบันนี้