ข้อดี “ยืดกล้ามเนื้อ” ก่อน-หลังออกกำลังกาย รวม “ท่ายืดกล้ามเนื้อ” ทุกส่วน
สาเหตุว่าทําไมช่วงก่อนและหลังจากเล่นกีฬาหรือออกกําลังกาย ควรมีการยืดกล้ามเนื้อ เพราะป้องกันบาดเจ็บ กล้ามเนื้อฉีกอักเสบ แนะนำ ท่ายืดกล้ามเนื้อ ครบทุกส่วน คอ หลัง สะบัก หน้าอก ต้นขา น่อง
ยืดกล้ามเนื้อก่อนออกกำลังกาย
การยืดกล้ามเนื้อก่อนเล่นกีฬาหรือออกกำลังกายจะช่วยเตรียมความพร้อมของกล้ามเนื้อและข้อต่อให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและออกซิเจนไปยังกล้ามเนื้อ ช่วยให้กล้ามเนื้อยืดหยุ่นและเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระมากขึ้น
เมื่อถึงเวลาออกกำลังกายจริง กล้ามเนื้อที่วอร์มมาเรียบร้อยแล้ว ข้อต่อที่ไม่ติดขัด จะช่วยลดโอกาสการบาดเจ็บ เช่น การหกล้ม กล้ามเนื้อยืดหรือฉีกขาด ได้
ยืดกล้ามเนื้อหลังเล่นกีฬา เล่นเวท
ส่วนการยืดกล้ามเนื้อหลังทำกิจกรรม จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อและข้อต่อที่ตึงตัวจากการเล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย ทำให้กล้ามเนื้อฟื้นตัวได้เร็วขึ้น ลดอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่อ ป้องกันการเกิดอาการบาดเจ็บซ้ำ
นอกจากนี้ การยืดกล้ามเนื้อยังช่วยเพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวของข้อต่อ ช่วยให้การเคลื่อนไหวร่างกายเป็นไปอย่างคล่องแคล่วและยืดหยุ่นมากขึ้น
การยืดกล้ามเนื้อมีหลายประเภท ที่นิยมกัน ได้แก่
- การยืดกล้ามเนื้อแบบค้างอยู่กับที่ (Static stretching) เป็นการยืดกล้ามเนื้อให้รู้สึกตึงเล็กน้อยแล้วค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
- การยืดกล้ามเนื้อแบบมีการเคลื่อนไหว (Dynamic stretching) เป็นการยืดกล้ามเนื้อแบบเคลื่อนไหวร่างกายไปด้วย เช่น การแกว่งแขนขา การบิดตัว เป็นต้น
สิ่งที่ต้องระวังคือ ทำอย่างช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไป ไม่ควรยืดกล้ามเนื้อจนรู้สึกเจ็บปวด ควรเลือกท่ายืดกล้ามเนื้อที่เหมาะสมกับร่างกายและระดับความฟิตของตนเอง
ขั้นตอนวิธียืดกล้ามเนื้อ
-
วอร์มอัพ ก่อนที่จะยืดกล้ามเนื้อ ควรวอร์มอัพร่างกายก่อน โดยการเดินเร็ว วิ่งเหยาะๆ หรือกระโดดเหยาะๆ ประมาณ 5-10 นาที เพื่อช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและออกซิเจนไปยังกล้ามเนื้อ
-
เลือกท่ายืดกล้ามเนื้อ เลือกท่ายืดกล้ามเนื้อที่เหมาะสมกับกลุ่มกล้ามเนื้อที่ต้องการยืด ควรเลือกท่าที่รู้สึกตึงเล็กน้อย แต่ไม่เจ็บปวด
-
ยืดกล้ามเนื้ออย่างช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไป ค่อยๆ ขยับตัวเข้าหาท่ายืดกล้ามเนื้อจนรู้สึกตึงเล็กน้อย แล้วค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที หายใจเข้าออกช้าๆ ลึกๆ ในระหว่างยืดกล้ามเนื้อ
-
ทำซ้ำ ทำท่ายืดกล้ามเนื้อซ้ำประมาณ 3-5 ครั้ง
-
ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หลังจากยืดกล้ามเนื้อแล้ว ควรผ่อนคลายกล้ามเนื้อประมาณ 1-2 นาที โดยการหายใจเข้าออกช้าๆ ลึกๆ
-
ดื่มน้ำ การดื่มน้ำหลังยืดกล้ามเนื้อจะช่วยฟื้นฟูร่างกายได้เร็วขึ้น
ท่ายืดกล้ามเนื้อคอ
ท่ายืดกล้ามเนื้อคอมีหลายท่า ในที่นี้จะแนะนำ 3 ท่าที่สามารถทำได้ง่าย ๆ ดังนี้
ท่ายืดกล้ามเนื้อคอด้านข้าง
- นั่งหรือยืนตัวตรง เงยหน้าขึ้นมองเพดาน
- ใช้มือขวาโอบศีรษะด้านซ้าย ค่อย ๆ ดึงศีรษะไปด้านขวาจนรู้สึกตึงเล็กน้อย
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
- ทำซ้ำข้างที่ตรงกัน
ท่ายืดกล้ามเนื้อคอด้านหน้า
- นั่งหรือยืนตัวตรง เงยหน้าขึ้นมองเพดาน
- ใช้มือทั้งสองข้างจับขมับ ค่อย ๆ ดึงศีรษะไปด้านหน้าจนรู้สึกตึงเล็กน้อย
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อคอด้านหลัง
- นั่งหรือยืนตัวตรง เงยหน้าขึ้นมองเพดาน
- ใช้มือทั้งสองข้างแตะหลังศีรษะ ค่อย ๆ ดึงศีรษะไปด้านหลังจนรู้สึกตึงเล็กน้อย
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อไหล่
ท่ายืดกล้ามเนื้อไหล่ด้านข้าง
- นั่งหรือยืนตัวตรง เหยียดแขนทั้งสองข้างไปด้านข้างให้ขนานกับพื้น
- ค่อย ๆ บิดตัวไปด้านข้างจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่ไหล่ด้านตรงข้าม
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
- ทำซ้ำข้างที่ตรงกัน
ท่ายืดกล้ามเนื้อไหล่ด้านหน้า
- นั่งหรือยืนตัวตรง งอแขนทั้งสองข้างขึ้นเหนือหัว
- ค่อย ๆ ดึงมือทั้งสองข้างไปด้านหลังจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่ไหล่
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อไหล่ด้านหลัง
- นั่งหรือยืนตัวตรง เหยียดแขนทั้งสองข้างไปด้านหลัง
- ค่อย ๆ ดึงมือทั้งสองข้างไปด้านหน้าจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่ไหล่
- ค้างไว้ประมาณ 15-30
ท่ายืดกล้ามเนื้อแขน
ท่ายืดกล้ามเนื้อไบเซ็ปส์
- ยืนตัวตรง กางแขนทั้งสองข้างให้ขนานกับพื้น
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้มือทั้งสองข้างจับกันไว้ด้านหลัง
- จะรู้สึกตึงเล็กน้อยที่บริเวณไบเซ็ปส์
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อตริปเซ็ปส์
- ยืนตัวตรง งอเข่าเล็กน้อย งอแขนข้างใดข้างหนึ่งขึ้นเหนือศีรษะ โดยให้ฝ่ามือคว่ำลง
- ค่อย ๆ ดึงข้อศอกข้างที่งอไว้ลงจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่บริเวณตริปเซ็ปส์
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
- ทำซ้ำข้างที่ตรงกัน
ท่ายืดกล้ามเนื้อกล้ามเนื้อหัวไหล่ด้านหน้า
- ยืนตัวตรง กางแขนทั้งสองข้างออกด้านข้าง ให้ขนานกับพื้น
- ค่อย ๆ บิดตัวไปด้านข้าง โดยให้มือทั้งสองข้างดันไปด้านหลัง
- จะรู้สึกตึงเล็กน้อยที่บริเวณกล้ามเนื้อหัวไหล่ด้านหน้า
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อกล้ามเนื้อหัวไหล่ด้านหลัง
- ยืนตัวตรง งอศอกทั้งสองข้าง มือทั้งสองข้างจับกันไว้ด้านหลังศีรษะ
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้มือทั้งสองข้างดันศีรษะไปด้านหลัง
- จะรู้สึกตึงเล็กน้อยที่บริเวณกล้ามเนื้อหัวไหล่ด้านหลัง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อหลังส่วนล่าง
- ยืนตัวตรง งอเข่าเล็กน้อย งอตัวไปด้านหน้า โดยให้มือจับปลายเท้า
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้าจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่กล้ามเนื้อหลังส่วนล่าง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อหลังส่วนกลาง
- นอนคว่ำหน้า เหยียดแขนทั้งสองข้างไปด้านหน้า
- ค่อย ๆ ยกลำตัวขึ้นจากพื้น โดยให้แขนทั้งสองข้างยันพื้นไว้
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อหลังส่วนบน
- ยืนตัวตรง งอศอกทั้งสองข้าง มือทั้งสองข้างจับกันไว้ด้านหลังศีรษะ
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้มือทั้งสองข้างดันศีรษะไปด้านหลัง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้ออก
ท่ายืดกล้ามเนื้อหน้าอกด้านหน้า
- ยืนตัวตรง กางแขนทั้งสองข้างให้ขนานกับพื้น
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้มือทั้งสองข้างจับกันไว้ด้านหลัง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อหน้าอกด้านข้าง
- ยืนตัวตรง กางแขนทั้งสองข้างให้ขนานกับพื้น หันฝ่ามือเข้าหากัน
- ค่อย ๆ บิดตัวไปด้านข้าง โดยให้มือทั้งสองข้างดันไปด้านหลัง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
ท่ายืดกล้ามเนื้อหน้าอกด้านหลัง
- นั่งหรือยืนตัวตรง วางมือทั้งสองข้างไว้ที่กำแพง
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้มือทั้งสองข้างดันกำแพงไปด้านหลัง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
การยืดกล้ามเนื้อหน้าอกด้านหน้า (Pectoralis major) ให้ทำเป็นหลัก โดยกล้ามเนื้อหน้าอกด้านหน้าเป็นกล้ามเนื้อขนาดใหญ่ที่ยึดติดอยู่กับกระดูกหน้าอก (Sternum) กระดูกไหปลาร้า (Clavicle) และกระดูกต้นแขน (Humerus) มีหน้าที่ในการหมุนแขนเข้าหาลำตัวและดึงแขนลง
สำหรับกล้ามเนื้อหน้าอกด้านหลัง (Pectoralis minor) เป็นกล้ามเนื้อขนาดเล็กที่ยึดติดอยู่กับกระดูกสะบัก (Scapula) และกระดูกต้นแขน มีหน้าที่ในการหมุนแขนออกด้านข้างและดึงแขนขึ้น
ท่ายืดกล้ามเนื้อสะบัก
ท่ายืดกล้ามเนื้อสะบักด้านข้าง
- ยืนตัวตรง หันข้างให้กำแพง
- กางแขนข้างที่ติดกับกำแพงออกไปด้านข้าง วางมือบนกำแพง
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้ไหล่ด้านที่ติดกับกำแพงชิดกำแพง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที
- ทำซ้ำข้างที่ตรงกัน
ท่ายืดกล้ามเนื้อสะบักด้านหลัง
- นั่งหรือยืนตัวตรง ยกแขนข้างใดข้างหนึ่งขึ้นเหนือศีรษะ
- วางมือข้างที่ยกไว้ไว้บนกำแพง
- ค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้า โดยให้ไหล่ข้างที่ยกไว้ชิดกำแพง
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาทีทำซ้ำข้างที่ตรงกัน
ท่ายืดกล้ามเนื้อสะบักด้านใน
- นั่งหรือยืนตัวตรง งอแขนทั้งสองข้างขึ้นเหนือศีรษะ
- ประสานมือกันไว้
- ค่อย ๆ ดึงมือทั้งสองข้างไปด้านหลังจนรู้สึกตึงเล็กน้อยที่บริเวณสะบักด้านใน
- ค้างไว้ประมาณ 15-30 วินาที