ดร.ธรณ์กังวลสถานการณ์ปะการังฟอกขาว ชี้ไม่เคยเกิดในหน้าหนาว หวั่นเอลนีโญลากยาวข้ามปี หลังอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง ประกาศปิดการท่องเที่ยวแหล่งดำน้ำ เหตุอุณหภูมิน้ำทะเลสูงจนกระทบปะการัง
จากกรณีที่อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง ได้ประกาศปิดการท่องเที่ยวแหล่งดำน้ำ ชมปะการัง เฉพาะกิจกรรมดำน้ำลึก บริเวณแปลงฟื้นฟูปะการังเกาะยักษ์ใหญ่ ในเขตอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้างเป็นการชั่วคราว เนื่องจากปะการังกวางสีม่วง (Acropora formosa) เกิดการฟอกขาวประมาณ 90% ซึ่งเกิดจากอุณหภูมิน้ำทะเลสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
วันพฤหัสบดีที่ 30 พฤศจิกายน 2566 ผศ. ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ผู้เชี่ยวด้านนิเวศทางทะเล ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Thon Thamrongnawasawat เกี่ยวกับกรณีดังกล่าว โดยระบุว่า “อุทยานเกาะช้างสั่งปิดจุดดำน้ำเพราะปะการังฟอกขาว อ่านผ่าน ๆ เหมือนไม่มีอะไร แต่อย่าลืมว่านี่คือหน้าหนาว
เท่าที่ผมจำได้ เราไม่เคยเกิดปะการังฟอกขาวในหน้าหนาว หัวหน้าอุทยานรายงานว่า น้ำทะเลร้อน 30 – 32 องศา ซึ่งตัวเลขนี้สูงเป็นอย่างยิ่งในหน้าหนาว ยังเน้นย้ำคำว่า ในหน้าหนาว
เพราะในหน้าหนาวคือช่วงที่อุณหภูมิน้ำต่ำสุดในรอบปี ลองดูข้อมูลในอดีตตามจุดต่าง ๆ ในภาคตะวันออก อุณหภูมิน้ำในหน้าหนาวต่ำกว่า 30 องศาเป็นเรื่องปรกติ ปะการังอาจเริ่มฟอกขาวเมื่ออุณหภูมิน้ำสูงเกิน 30.5 องศา ทุกครั้งจึงเกิดในหน้าร้อน แต่เมื่อหน้าหนาวแต่น้ำร้อน เราจึงเจอสิ่งที่ไม่เคยเจอในทะเลไทย ไม่เคยเจอแม้ในปีเอลนีโญที่ผ่าน ๆ มา
หากปะการังฟอกขาวเพราะน้ำร้อนจริง ไม่ได้เป็นเพียงแค่โรคปะการังเหมือนที่เคยบอกเพื่อนธรณ์เมื่อเดือนก่อน นี่คือผลกระทบจากเอลนีโญบวกโลกร้อนแบบเห็นคาตา คำว่า “บวกโลกร้อน” เป็นข้อความสำคัญมาก จำเป็นต้องมีการศึกษาติดตามเรียนรู้สองเบิ้ล เพราะเป็นโรค+ฟอกขาวยิ่งต้องเรียนรู้ เพราะนั่นคือสิ่งที่อาจเกิดบ่อยขึ้นเรื่อย ๆ เพราะโลกร้อนขึ้นเรื่อย ๆ เอลนีโญจะมีอีกเรื่อย ๆ
การเรียนรู้ตั้งแต่เริ่มจึงสำคัญมาก ดีใจที่อุทยานติดตั้งเครื่องวัดอุณหภูมิน้ำต่อเนื่องในบริเวณนั้น เหตุการณ์นี้ยังสอดคล้องกับสถานการณ์เอลนีโญที่บอกเพื่อนธรณ์มาก่อนหน้านี้ว่า จะรุนแรงสุดในช่วงเดือนพฤศจิกายนและธันวาคม น้ำทะเลในแถวบ้านเราจะร้อนผิดปรกติ แต่ก็ไม่เคยคิดว่าจะผิดปรกติจนถึงขั้นทำให้ปะการังฟอกขาวได้
ผมจึงตกใจและเป็นห่วงครับ เป็นห่วงว่าเอลนีโญจะลากยาวข้ามปี ขนาดในหน้าหนาวยังฟอกขาว ไม่ต้องพูดถึงหน้าร้อนในปีหน้า สถานการณ์แบบนี้ต้องเฝ้าระวังกันสุด ๆ
ผมเพิ่งเขียนบทความ COP28 ให้คาร์บอนคลับ มีข้อมูลที่น่าสะพรึงอยู่เยอะมาก สร้างความหดหู่ให้ผู้เขียนเป็นอย่างยิ่ง เช่น UN บอกว่าโลกกำลังจะร้อนเกือบ 3 องศา เป้าหมาย 1.5 องศาเป็นเพียงแค่ฝันอันเลื่อนลอย
เมื่อข้อตกลงของมนุษย์เป็นแค่ความฝัน โลกจะยิ่งร้อนอย่างรุนแรง เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดมาไม่เคยพบเคยเห็น ก็จะได้เห็นเช่นปะการังฟอกขาวในหน้าหนาว”
ด้านชาวเน็ตเมื่อทราบข่าวต่างเป็นกังวลอย่างมาก เนื่องจากกังวลว่าธรรมชาติปรวนแปรรวดเร็ว สัตว์ตามธรรมชาติอาจได้รับผลกระทบ นอกจากนี้ เกษตรกรผู้เพาะปลูกพืชหลายชนิดก็ได้รับผลกระทบจากภาวะอากาศเปลี่ยนแปลงด้วยเช่นกัน อีกทั้งบางส่วนยังมองว่า ควรมีการประชาสัมพันธ์และมีมาตรการระยะสั้นและระยะยาวต่อไป
