ชำแหละสาเหตุที่มาของโรคร้าย มะเร็งตับ โรคที่คร่าชีวิต ถนอม สามโทน นักแสดง ศิลปินเจ้าของเพลงดัง เจ้าภาพจงเจริญ ให้ต้องจากไปในวัย 60 ปี อ่านสาเหตุการเกิดโรค รวมถึงอาการโรคมะเร็งตับ ภัยเงียบที่น่ากลัวกว่าที่คิด เพราะอาการแรกเริ่มของโรคมะเร็งตับ อาจเป็นสัญญาณที่หลายคนมองข้ามไป มาร่วมติดตามความจริงของมะเร็งตับไปพร้อมกันทีมงานไทยเกอร์ได้ ณ บัดนี้ค่ะ
รู้จัก โรคมะเร็งตับ เปิดสาเหตุ อาการ โรคมะเร็งร้ายปรปักษ์ของชายไทย
โรคมะเร็งตับ (Liver Cancer หรือ Hepatocellular Carcinoma) เป็นโรคมะเร็งที่มีโอกาสพบมากเป็นอันดับ 1 ของโรคมะเร็งที่เกิดในชายไทย รวมถึงเป็นโรคมะเร็งอันดับ 3 ของหญิงไทย โดยช่วงอายุที่พบมากสุดคือ 50 – 65 ปี ความน่ากลัวของมะเร็งตับคือจะไม่สามารถจับสังเกตจากอาการได้ กว่าจะรู้ตัวมะเร็งก็มีการพัฒนาและแสดงอาการออกมาแล้วนั่นเอง
สาเหตุการเกิดมะเร็งตับ
ปัจจัยสำคัญที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคมะเร็งตับ คือ ไวรัสตับอักเสบทั้งชนิดบีและซี นอกจากนี้ยังมีต้นเหตุของการเกิดมะเร็งที่ตับมีหลายประการ ได้แก่
- ภาวะตับแข็งจากทุก ๆ สาเหตุ เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์, ไวรัสตับอักเสบ
- โรคตับอักเสบเรื้อรัง
- สารพิษอะฟลาท็อกซิน จากเชื้อราที่ปนเปื้อนในอาหารประเภทอบแห้ง เช่น ถั่วลิสง พริกแห้ง เป็นต้น
- โรคที่ติดต่อทางพันธุกรรม เช่น โรคเบาหวาน เป็นสาเหตุให้เกิดไขมันพอกตับ
- การรับยาหรือสารเคมีบางชนิดเป็นเวลานาน เช่น การรับฮอร์โมนเพศชาย
ระยะของโรคมะเร็งตับ
สำหรับระยะของโรคมะเร็งตับ สมาคมโรคตับแห่งประเทศไทยได้กำหนดเกณฑ์ตามระบบ Barcelona Clinic Liver Cancer (BCLC) ไว้ 5 ระยะ ดังนี้
1. ระยะ Very early คือ จำนวนก้อนมะเร็งตับมีเพียงก้อนเดียว ผู้ป่วยระยะนี้มีสภาพร่างกายดี ไม่มีการแพร่กระจายของก้อนเนื้อ
2. ระยะ Early คือ จำนวนก้อนมะเร็งตับมีเพียงก้อนเดียวแต่เริ่มขยายขนาดมากขึ้น โดยระยะนี้ก็ยังคงไม่มีการลุกลามเข้าเส้นเลือด หรือกระจายออกนอกตับ ตับยังคงทำงานได้ดี ผู้ป่วยส่วนใหญ่ในระยะนี้ก็ยังคงดูแลตัวเองได้
3. ระยะ Intermediate คือ จำนวนก้อนมะเร็งตับมีเพียงก้อนเดียวแต่เริ่มขยายขนาดมากขึ้นกว่าระยะ Early แต่โดยภาพรวมอาการจะยังคงคล้ายระยะ Early
4. ระยะ Advanced คือ จำนวนก้อนมะเร็งเริ่มเพิ่มจำนวน ลุกลามเข้าหลอดเลือด และแพร่กระจายออกนอกตับ
5. ระยะ Terminal คือ จำนวนก้อนมะเร็งเพิ่มจำนวนมากกว่าระยะ Advanced ลุกลามเข้าหลอดเลือด และแพร่กระจายออกนอกตับ ผู้ป่วยจะเริ่มช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ต้องมีการพักระหว่างวัน
อาการมะเร็งตับ ระยะแรก
ตับ เป็นอวัยวะที่อยู่ตรงบริเวณใต้กระดูกซี่โครง ตั้งแต่ชายโครงขวามาจนถึงลิ้นปี่ ถือเป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดในช่องท้อง ดังนั้นควรสังเกตอาการที่เป็นสัญญาณของโรคมะเร็งตับจากบริเวณนี้
หลังจากตรวจพบมะเร็งตับแล้ว ผู้ป่วยจะสามารถอยู่ได้นานแค่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยของผู้ป่วยแต่ละราย โดยโรคมะเร็งตับในระยะแรกเริ่มมักจะไม่แสดงอาการ แต่หากมีการแสดงอาการแล้ว จะสามารถสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยได้ ดังนี้
- อาการจุกแน่นที่ลิ้นปี่ หรือชายโครงด้านขวา
- เบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง รู้สึกอ่อนเพลีย
- มีไข้โดยไม่มีสาเหตุ
- คลำเจอก้อนที่ผิดปกติใต้ชายโครงด้านขวา
- อาการคล้ายคนที่มีภาวะตับแข็ง ได้แก่ ตัวเหลือง ตัวบวม ท้องมาน อาเจียนเป็นเลือด
อาการมะเร็งตับ ระยะสุดท้าย
มะเร็งตับแข็งมักจะทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตเร็วกว่ามะเร็งชนิดอื่น เนื่องจากผู้ป่วยส่วนมากมักจะมาพบแพทย์หลังจากที่เข้าสู่ระยะท้ายของโรคแล้ว โดยอาการก่อนเสียชีวิตของผู้ป่วยส่วนใหญ่ คือ มีภาวะตับวาย ภาวะตกเลือดในระบบทางเดินอาหาร เป็นต้น
การรักษาโรคมะเร็งตับ
สำหรับแนวทางการรักษาโรคมะเร็งตับ สามารถทำได้หลากหลายวิธี แต่จะสามารถรักษาจนหายได้หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับช่วงเวลาที่ตรวจเจอรวมถึงระดับการลุกลามของมะเร็ง
1. การใช้เข็มให้ความร้อนด้วยคลื่นความถี่วิทยุ เหมาะกับผู้ป่วยมะเร็งตับระยะที่ 1 หรือระยะ Very Early
2. ผ่าตัดก้อนเนื้องอกออก เหมาะกับผู้ป่วยระยะที่ 2 หรือระยะ Early ที่ยังคงมีสภาพตับที่เหมาะสมอยู่
3. เคมีบำบัด วิธีนี้จะเป็นการให้ยาเคมีเฉพาะจุดเพื่อเข้าไปทำลายก้อนมะเร็งตับ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่อยู่ในระยะที่ 3 หรือระยะ Intermediate
4. การฉายรังสี
5. ผ่าตัดปลูกถ่ายตับ ทำได้ในกรณีที่ก้อนมะเร็งในตับมีขนาดเล็กกว่า 5 เซนติเมตร และผู้ป่วยควรมีอายุน้อยกว่า 70 ปี
วิธีดูแลร่างกายให้ห่างไกลจากโรคมะเร็งตับ
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เสี่ยงทำให้เกิดภาวะตับแข็ง เช่น การดื่มแอลกอฮอล์
- หากมีโรคไวรัสตับอักเสบบีและซี หรือภาวะตับแข็ง ควรเข้ารับการตรวจมะเร็งตับเพื่อเฝ้าระวังเป็นประจำ
ป่วยมะเร็งตับ กินกาแฟได้ไหม
ไม่มีข้อมูลที่แน่ชัดว่าผู้ป่วยโรคมะเร็งตับสามารถดื่มกาแฟได้หรือไม่ แต่กาแฟดำ มีประโยชน์โดยตรงต่อผู้ป่วยโรคตับ ไวรัสตับอักเสบบีและซี รวมถึงผู้ที่มีภาวะไขมันพอกตับ เนื่องจากสารต่าง ๆ ในกาแฟ เช่น คาเฟสตอล (Cafestol), คาห์วีออล (Kahweol) ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดตับแข็ง ซึ่งเป็นสาเหตุของมะเร็งตับได้
ทั้งนี้ควรดื่มในปริมาณที่พอสมควร เพราะแม้จะเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ แต่หากไม่รู้จักบริโภคอย่างพอประมาณแล้ว ก็อาจย้อนกลับมาเป็นโทษได้ทั้งนั้น
หลังจากที่ได้รู้จักมะเร็งตับที่คร่าชีวิตคนดังอย่าง ถนอม สามโทน กันไปแล้ว จะเห็นได้ว่าโรคนี้คือภัยเงียบตัวจริง เพราะกว่าจะแสดงอาการก็เข้าสู่ช่วงที่ผู้ป่วยอาการทรุดแล้ว ดังนั้นอย่าลืมใส่ใจสุขภาพ หากคนในครอบครัวมีประวัติการเป็นมะเร็ง หรือเรามีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค ก็ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัย โดยขอคำแนะนำจากแพทย์กันได้ ด้วยความหวังดีจากทีมงานไทยเกอร์.
ที่มา : คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล,
