วันที่ 13 มีนาคม ของทุกปี ประเทศไทยจะร่วมกันเฉลิมฉลองวันช้างไทย สัญลักษณ์ประจำชาติของประเทศไทย ให้เห็นถึงความสำคัญของช้าง ประวัติศาสตร์อันยาวนานที่มีความสำคัญทางวัฒนธรรม และความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับประเพณีไทย
ดังนั้นช้างจึงไม่เพียงเป็นสัญลักษณ์ของความแข็งแกร่ง และความเฉลียวฉลาดเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนสำคัญของมรดกทางวัฒนธรรมของไทยอีกด้วย
13 มีนาคม 2566 วันช้างไทย สัตว์ประจำชาติ มรดกทางวัฒนธรรม
ประวัติวันช้างไทย
ช้างมีบทบาทสำคัญต่อวัฒนธรรมและสังคมไทยมานานหลายศตวรรษ ตั้งแต่ใช้ในพระราชพิธีจนถึงบทบาทในการขนส่ง ช้างเป็นส่วนสำคัญของประเทศไทยในอดีต ในอดีตพระมหากษัตริย์ไทยมักจะทรงช้างในพระราชพิธีสำคัญอันเป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจและพระราชอำนาจ ช้างยังถูกใช้เป็นสัตว์ใช้งาน ช่วยงานต่าง ๆ เช่น การตัดไม้และการขนส่ง
ในวัฒนธรรมไทยถือว่าช้างเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เชื่อกันว่ามีความเชื่อมโยงกับโลกวิญญาณและมักจะรวมอยู่ในพิธีกรรมทางศาสนา ช้างยังมีบทบาทในวรรณคดี ศิลปะ และดนตรีไทย โดยเน้นความสำคัญต่อเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของประเทศ
วันช้างไทยนั้นเกิดขึ้นจากคณะอนุกรรมการประสานงานอนุรักษ์ช้างไทย ได้มีความคิดริเริ่มเกี่ยวกับการสถาปนาวันช้างไทย เพื่อให้คนไทยได้ตระหนักถึงความสำคัญของช้างไทย รวมไปถึงสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ช้างไทยให้มากขึ้น
คณะอนุกรรมประสานงานอนุรักษ์ช้างไทยจึงได้ทำการพิจารณา วันที่เหมาะสมในการสถาปนาขึ้นโดยในตอนแรกมีการพิจารณาให้สถาปนาให้ตรงกับวันที่ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงมีชัยในยุทธหัตถีเหนือพระมหาอุปราชา ในสมัยแผ่นดินกรุงศรีอยุธยา แต่เนื่องจากวันดังกล่าวถูกสถาปนาในเป็น วันกองทัพไทย ไปก่อนหน้าที่คณะอนุกรรมการฯ จะเริ่มดำเนินการ
ตัวเลือกต่อมาคือ วันที่ 13 มีนาคม ซึ่งตรงกับวันที่คณะกรรมการคัดเลือกสัตว์ประจำชาติ ได้มีมติคัดเลือกให้สัตว์ประจำชาติไทยคือ “ช้างเผือก” จึงเล็งเห็นว่ามีความเหมาะสมในการสถาปนาวันสำคัญนี้ และหลังจากนั้นทางคณะอนุกรรมการฯ จึงได้เสนอมติเข้าสู้คณะรัฐมนตรีแบบตามลำดับขั้นตอน ทั้งนี้ในขณะที่เสนอเรื่องเข้าสู่ที่ประชุมยังได้รับการสนับสนุน และความช่วยเหลือจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ความสำคัญของวันช้างไทย
วันช้างไทยไม่ได้เป็นเพียงการเฉลิมฉลองสัตว์ที่สง่างามเหล่านี้เท่านั้น แต่ยังเป็นโอกาสที่จะสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับสถานการณ์ปัจจุบันของพวกมันด้วย ประชากรช้างในประเทศไทยลดลงอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยช้างจำนวนมากถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการค้า เช่น การตัดไม้และการท่องเที่ยว ช้างเหล่านี้จำนวนมากถูกทารุณกรรมและถูกทารุณกรรม บางตัวถึงกับถูกลักลอบล่าจากป่าอย่างผิดกฎหมาย
วันนี้เป็นโอกาสที่จะให้ความรู้เกี่ยวกับความสำคัญของการอนุรักษ์ช้างและเน้นย้ำถึงความสำคัญของการปฏิบัติต่อสัตว์เหล่านี้ด้วยความเมตตาและความเคารพ นอกจากนี้ยังเป็นวันเฉลิมฉลองการทำงานขององค์กรและบุคคลที่ทำงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยเพื่อปกป้องช้างและที่อยู่อาศัยของพวกมัน
องค์กรหนึ่งที่ทำงานสำคัญในด้านนี้คือศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ศูนย์แห่งนี้ก่อตั้งขึ้นในปี 2536 อุทิศตนเพื่อส่งเสริมสวัสดิภาพของช้างในประเทศไทยผ่านการศึกษา การวิจัย และการอนุรักษ์ พวกเขาให้การดูแลสัตวแพทย์แก่ช้าง ทำการวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมและการสื่อสารของช้าง และเสนอโปรแกรมการศึกษาแก่ผู้เข้าชม
กิจกรรมในวันช้างไทย 13 มีนาคม 2566
ในวันช้างไทยที่ 13 มีนาคม ผู้คนทั่วประเทศไทย จะพร้อมใจกันเฉลิมฉลองให้กับสัตว์ที่น่าทึ่งเหล่านี้ มีงานและกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย เช่น ขบวนพาเหรด การแสดงช้าง และนิทรรศการศิลปะ หลายคนยังไปเยี่ยมชมเขตรักษาพันธุ์ช้างและศูนย์อนุรักษ์เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับสัตว์เหล่านี้และเพื่อแสดงการสนับสนุนต่อการปกป้อง
กิจกรรมหนึ่งที่นิยมในวันช้างไทย คือ บุฟเฟ่ต์ช้าง การจัดบุฟเฟ่ต์ผลไม้ และผักมากมายให้ช้างได้เพลิดเพลิน ผู้เยี่ยมชมสามารถรับชมขณะที่ยักษ์ผู้อ่อนโยนเหล่านี้กินอาหารที่พวกเขาชื่นชอบ และโต้ตอบกับพวกมันอย่างเป็นธรรมชาติและให้ความเคารพ
อีกวิธีหนึ่งที่ผู้คนเฉลิมฉลองวันช้างไทยคือการตอบแทนชุมชน องค์กรและบุคคลจำนวนมากใช้วันนี้เป็นโอกาสในการหาเงินเพื่อการอนุรักษ์ช้าง ซึ่งอาจรวมถึงการบริจาคให้กับสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในท้องถิ่น การเข้าร่วมเดินหรือวิ่งเพื่อการกุศล หรือให้เวลาอาสาสมัครเพื่อช่วยในการอนุรักษ์
13 มีนาคม 2566 วันช้างไทย เป็นวันแห่งการเฉลิมฉลอง และเป็นการย้ำเตือนถึงความสำคัญของสัตว์คู่บารมีเหล่านี้ที่มีต่อวัฒนธรรมและสังคมไทย ซึ่งมีความจำเป็นในการอนุรักษ์สัตว์เหล่านี้เพื่ออนุชนรุ่นหลัง ในขณะที่เราเฉลิมฉลองวันนี้ ขอให้เราระลึกถึงงานที่ต้องทำเพื่อให้แน่ใจว่าสัตว์ที่น่าทึ่งเหล่านี้มีชีวิตรอดต่อไป
ดังนั้นขอให้เราคนไทย มุ่งมั่นที่จะปฏิบัติต่อช้างด้วยความเมตตา ความเคารพ และให้ศักดิ์ศรี และมุ่งสู่อนาคตที่พวกมันสามารถเติบโตในถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติของพวกมันได้ในที่สุดกันเถอะ
