ภาคภูมิใจทั้งชาติ “แก้วโกสินทร์” – “ไพลินสยาม” ชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงใหม่ ถูกตั้งเป็นภาษาไทย
ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องน่าภาคภูมิใจของวงการดาราศาสตร์เมื่อ สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ได้รับรองชื่อภาษาไทยให้จารึกอยู่บนดาวฤกษ์สุกสกาวบนท้องฟ้าด้วยนามไพเราะว่า “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”
เรื่องนี้ได้รับการเผยแพร่ผ่าน NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เมื่อวานนี้ ระบุว่า ในกิจกรรม NameExoWorlds 2022 ที่จัดขึ้นเพื่อตั้งชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่จำนวน 20 ระบบ มีดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะถูกเสนอมาจาก 91 ประเทศทั่วโลก 603 ชื่อ โดยความพิเศษในนั้นมีชื่อภาษาไทยด้วย
ท่ามกลางพยานเป็นผู้เข้าร่วมกิจกรรมกว่า 12 ล้านคนทั่วทุกมุมโลก สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ หรือ IAU (The International Astronomical Union) ได้รับรองชื่อภาษาไทย แก้วโกสินทร์ ตั้งชื่อให้ ดาวฤกษ์แม่ GJ3470 และ ไพลินสยาม ตั้งชื่อให้ ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ถือเป็นระบบดาวเคราะห์นอกระบบ ระบบที่ 3 ที่มีชื่อเป็นภาษาไทย
ชื่อที่ได้รับรองก่อนหน้านี้คือ ดาวเคราะห์นอกระบบ 47 UMa “ชาละวัน-ตะเภาแก้ว-ตะเภาทอง” และ WASP-50 “เจ้าพระยา-แม่ปิง”
แก้วโกสินทร์ ไพลินสยาม ชื่อนี้มาจากไหน ทำไมถึงกลายเป็นชื่อดาวบนฟ้า
ต้องย้อนกลับไปก่อนหน้านี้ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้จัดกิจกรรม “เสนอชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ” ชูความเป็นไทยร่วมเป็นหนึ่งในเอกภพ และเฉลิมฉลองครบรอบ 10 ปี หอดูดาวแห่งชาติ
เพื่อให้ประชาชนทั่วไปร่วมเสนอชื่อไทยให้กับดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ซึ่งเป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงแรก ที่นักดาราศาสตร์ไทยได้ศึกษาวิจัย และสังเกตการณ์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2.4 เมตร ณ หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา หรือหอดูดาวแห่งชาติ ตั้งอยู่บนดอยอินทนนท์ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
มีชื่อภาษาไทยของดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ถูกเสนอมาจากนักเรียนและประชาชนทั่วไปมากกว่า 335 ชื่อ และชื่อ “แก้วโกสินทร์” เสนอโดย นายหัสดินทร์ พัฒนากร และ “ไพลินสยาม” เสนอโดย นายเฉลิมวุธ สมณา ได้รับคะแนนโหวตสูงสุด
ชื่อดังกล่าวมีแนวคิดการตั้งชื่อจาก ความเชื่อของคนไทยโบราณที่ว่า ดวงดาวที่ส่องแสงระยิบระยับบนท้องฟ้า คือแก้วรัตนชาติที่ประดับสรวงสวรรค์ บนสวรรค์มีพระอินทร์เป็นใหญ่ปกครองเหล่าเทวดา พร้อมด้วยแก้ววิเศษ ดาวแม่จึงมีชื่อว่า “แก้วโกสินทร์” อีกนัยยะ คือ รัตนโกสินทร์ คือยุคที่ค้นพบดาวดวงนี้ และมีดาวบริวารเป็นรัตนชาติสีฟ้า คือ “ไพลินสยาม” ที่มีชื่อคล้องจองกันเป็น “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
