7 เมษายน วันอนามัยโลก
7 เมษายน วันอนามัยโลก โดย องค์การสหประชาชาติ กำหนดวันดังกล่าวขึ้นเพื่อให้สมาชิกทุกประเทศ ได้ใช้เป็นโอกาสรณรงค์ให้ประชาชนและทุกภาคส่วน ตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพ และร่วมมือกันในการควบคุม ป้องกัน แก้ไขปัญหา รวมทั้งสร้างเสริมสุขภาพอย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน
ประวัติความเป็นมา
องค์การอนามัยโลก (World Health Organization : WHO) เป็นองค์กรของสหประชาชาติซึ่งมีกำเนิดมาจากประชากรของโลกได้ถูกภัยคุมคามจากโรคระบาดต่าง ๆ ทำให้เกิดปัญหาที่ต้องพิจารณากันในระหว่างประชาชาติต่าง ๆ เพราะจะมีโรคระบาดแพร่จากประเทศหนึ่งไปยังประเทศหนึ่งอยู่เสมอ ทำให้ต้องมีการป้องกันและควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศต่าง ๆ และได้ร่วมมือกันจัดการประชุมเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยระหว่างประเทศเป็นครั้งแรกที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อ พ.ศ. 2349 เพื่อวางมาตรการควบคุมและกักกันโรคระบาดระหว่างประเทศ
ต่อมา คณะมนตรีด้านสังคมและเศรษฐกิจแห่งสหประชาชาติ ได้จัดให้มีการประชุมว่าด้วยสุขภาพระหว่างประเทศ เมื่อ พ.ศ. 2489 ที่รัฐนิวยอร์ก ที่ประชุมได้เล็งเห็นว่าสุขภาพของประชาชนเป็นรากฐานของสันติภาพและความมั่นคงปลอดภัยของประชาชาติทั้งมวล จึงได้จัดตั้งคณะกรรมาธิการเพื่อเตรียมการสถาปนาองค์การอนามัยโลก
โดยจัดการร่างธรรมนูญขององค์การอนามัยโลกแล้วเสร็จ ประกาศใช้ธรรมนูญเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2491 พร้อมกันนี้ สมัชชาองค์การอนามัยโลก ได้พิจารณาให้เฉลิมฉลองวันที่ 7 เมษายน ของทุกปี เป็น วันอนามัยโลก (World Health Day) และมีมติให้มีการฉลองพร้อมกันทั่วโลกตั้งแต่ พ.ศ. 2492 โดยองค์การอนามัยโลกได้กำหนดข้อปัญหาทางอนามัยขึ้นปีละ 1 เรื่อง สำหรับตั้งเป็นคำขวัญ เพื่อให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขทั่วโลกใช้เป็นแนวทางในการให้สุขศึกษาแก่ประชาชน คำขวัญดังกล่าวมีครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2493
งานขององค์การอนามัยโลก แยกออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
1. พยายามอำนวยความช่วยเหลือให้แก่ประเทศต่าง ๆ ตามความต้องการเมื่อได้ร้องขอมา
2. จัดให้บริการด้านสุขภาพอนามัยแก่ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก
3. ส่งเสริมและประสานงานด้านการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ระหว่างประเทศ เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพต่าง ๆ อันไม่อาจดำเนินไปได้โดยลำพังแต่ละประเทศ
ความสำคัญของวันอนามัยโลก
องค์การอนามัยโลก นับเป็นองค์กรระหว่างประเทศองค์กรหนึ่งที่จัดตั้งขึ้นภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยการดำเนินการของคณะรัฐมนตรีเศรษฐกิจและสังคมขององค์การสหประชาชาติ โดยอาศัยแนวความคิดและการดำเนินงานขององค์กรที่เกี่ยวข้องกับการอนามัยที่มีมาก่อน
วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งองค์การอนามัยโลก
1. เพื่อช่วยเหลือประชาชนทั่วโลกให้มีพลานามัยอยู่ในระดับสูงสุดเท่าที่สามารถจะทำได้ทั้งในร่างกายและจิตใจ
2. เพื่อประสานงานส่งเสริมการอนามัยระหว่างชาติ และร่วมมือกับรัฐบาลประเทศสมาชิกในการดำเนินงานตามโครงการอนามัยต่าง ๆ รวมทั้งกำหนดมาตรฐานยาและวัคซีน
3. เพื่อให้บริการทางวิชาการในด้านอนามัยระหว่างประเทศ และส่งเสริมการวิจัยทางการแพทย์
นอกจากนี้ ในทุก ๆ ปี องค์การอนามัยโลก จะมีการตั้งเป้าหมายสำหรับการทำงานด้วยคำขวัญสั้น ๆ เพื่อให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขทั่วโลกใช้เป็นแนวทางในการให้สุขศึกษาแก่ประชาชนในวันอนามัยโลกแต่ละปี ซึ่งคำขวัญดังกล่าวเริ่มตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2493
คำขวัญ วันอนามัยโลก พ.ศ. 2493-2563 มีดังนี้
พ.ศ. 2493 คำขวัญ คือ “Know Your Own Health Services” เป็นภาษาไทยว่า “จงคุ้นเคยกับบริการอนามัยที่มีไว้เพื่อท่าน”
พ.ศ. 2494 คำขวัญ คือ “Healthy for Your Child and World’s Children” เป็นภาษาไทยว่า “สุขภาพสำหรับเด็กของท่านและของโลก”
พ.ศ. 2495 คำขวัญ คือ “Healthy Surrounding Makes Healthy People” เป็นภาษาไทยว่า “สิ่งแวดล้อมได้สุขลักษณะ จะทำให้ประชาชนมีอนามัยดีขึ้น”
พ.ศ. 2496 คำขวัญ คือ “Health is Wealth” เป็นภาษาไทยว่า “อโรคยา ปรมาลาภา”
พ.ศ. 2497 คำขวัญ คือ “The Nurse-Pioneer of Health” เป็นภาษาไทยว่า “พยาบาล คือ ผู้กรุยทางสุขภาพอนามัย”
พ.ศ. 2498 คำขวัญ คือ “Clean Water Makes Better Health” เป็นภาษาไทยว่า “น้ำสะอาด ทำให้อนามัยดี”
พ.ศ. 2499 คำขวัญ คือ “Fight Disease Carrying Insects” เป็นภาษาไทยว่า “จงกำหนดแมลงนำโรค”
พ.ศ. 2500 คำขวัญ คือ “Food and Health” เป็นภาษาไทยว่า “กินดีมีสุข”
พ.ศ. 2501 คำขวัญ คือ “Ten Years of Health Progress (1948-1957)” เป็นภาษาไทยว่า “สาธารณสุขก้าวหน้า (2491-2500)”
พ.ศ. 2502 คำขวัญ คือ “Mental Illness and Mental Health in the World of Today” เป็นภาษาไทยว่า “โรคจิต และสุขภาพจิตทั่วโลกในปัจจุบัน”
พ.ศ. 2503 คำขวัญ คือ “Malaria Eradication – A World Challenge” เป็นภาษาไทยว่า “ทั่วโลกเร่งรัดให้กำจัดมาลาเรีย”
พ.ศ. 2504 คำขวัญ คือ “Accidents and Their Prevention” เป็นภาษาไทยว่า “อุบัติเหตุป้องกันได้ ถ้าไม่ประมาท”
พ.ศ. 2505 คำขวัญ คือ “Preserve Slight : Prevent Blindness” เป็นภาษาไทยว่า “ถนอมสายตา ป้องกันตาบอด”
พ.ศ. 2506 คำขวัญ คือ “Hunger : Disease of Millions” เป็นภาษาไทยว่า “คนนับล้านมีทุกข์ เพราะโรคขาดสารอาหาร จงกินดีจะมีสุข”
พ.ศ. 2507 คำขวัญ คือ “No Truce for Tuberculosis” เป็นภาษาไทยว่า “วัณโรคคุกคาม ต้องปราบปรามไม่หยุดยั้ง”
พ.ศ. 2508 คำขวัญ คือ “Smallpox Constant Alert” เป็นภาษาไทยว่า “ไข้ทรพิษยังมี รีบปลูกฝีทั่วทุกคน”
พ.ศ. 2509 คำขวัญ คือ “Man and His Cities” เป็นภาษาไทยว่า “ปรับปรุงบ้านเมือง ราษฎร์รุ่งเรือง ใจสุขสันต์”
พ.ศ. 2510 คำขวัญ คือ “Partners in Health” เป็นภาษาไทยว่า “พัฒนาอนามัยให้สุขสันต์ ต้องร่วมกันทุกฝ่ายจึงได้ผล”
พ.ศ. 2511 คำขวัญ คือ “Health in the World of Tomorrow” เป็นภาษาไทยว่า “อนาคตจะสดใส เพราะอนามัยช่วยส่งเสริม”
พ.ศ. 2512 คำขวัญ คือ “Health, Labour and Productivity” เป็นภาษาไทยว่า “อนามัยดี ทวีแรงงาน เพิ่มปริมาณผลผลิต”
พ.ศ. 2513 คำขวัญ คือ “Early Cancer Detection Saves Lives” เป็นภาษาไทยว่า “มะเร็งรักษาได้ พบเร็วเท่าใด ชีวิตปลอดภัย”
พ.ศ. 2514 คำขวัญ คือ “A Full Life Despite Diabetes” เป็นภาษาไทยว่า “แม้เป็นเบาหวาน ชีวิตก็เป็นปกติสุขได้”
พ.ศ. 2515 คำขวัญ คือ “Your Heart is Your Health” เป็นภาษาไทยว่า “หัวใจดีมีสุข”
พ.ศ. 2516 คำขวัญ คือ “Health Begins at Home” เป็นภาษาไทยว่า “อนามัยดีเริ่มที่บ้าน”
พ.ศ. 2517 คำขวัญ คือ “Better Food for a Healthier World” เป็นภาษาไทยว่า “ผลิตอาหารพอ บริโภคดี ทวีสุขภาพ”
พ.ศ. 2518 คำขวัญ คือ “Smallpox : Point of No Return” เป็นภาษาไทยว่า “ไข้ทรพิษจะไม่กลับมา ถ้าปวงประชาได้ปลูกฝี”
พ.ศ. 2519 คำขวัญ คือ “Foresight Prevents Blindness” เป็นภาษาไทยว่า “ป้องกันล่วงหน้า ตาไม่บอด”
พ.ศ. 2520 คำขวัญ คือ “Immunize and Protect Your Child” เป็นภาษาไทยว่า “วัคซีนช่วยป้องกัน เด็กของท่านพ้นโรคภัย”
พ.ศ. 2521 คำขวัญ คือ “Down with High Blood Pressure” เป็นภาษาไทยว่า “อายุจะสั้น ถ้าความดันโลหิตสูง”
พ.ศ. 2522 คำขวัญ คือ “A Healthy Child, A Sure Future” เป็นภาษาไทยว่า “อนามัยดีแต่เล็ก อนาคตเด็กแจ่มใส”
พ.ศ. 2523 คำขวัญ คือ “Smoking or Health, The Choice Is Yours” เป็นภาษาไทยว่า “สุขภาพจะดี เมื่องดบุหรี่ได้”
พ.ศ. 2524 คำขวัญ คือ “Health for All by the Year 2000” เป็นภาษาไทยว่า “สุขภาพดีถ้วนหน้า เมื่อ 2543”
พ.ศ. 2525 คำขวัญ คือ “Add Life to Years” เป็นภาษาไทยว่า “ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน”
พ.ศ. 2526 คำขวัญ คือ “Health for All by The Year 2000 : The Countdown Has Begun !” เป็นภาษาไทยว่า “ร่วมกันเร่งพัฒนา ให้สุขภาพดีถ้วนหน้า ก่อน 2543”
พ.ศ. 2527 คำขวัญ คือ “Children’s Health ‘Tomorrow’s Wealth'” เป็นภาษาไทยว่า “เด็กสุขภาพดี จะมั่งมีวันหน้า”
พ.ศ. 2528 คำขวัญ คือ “Health Youth Our Best Resource” เป็นภาษาไทยว่า “เยาวชนสุขภาพดี เหมือนมีทรัพยากรเยี่ยม”
พ.ศ. 2529 คำขวัญ คือ “Health Living : Everyone A Winner” เป็นภาษาไทยว่า “คุณภาพชีวิตดี ทุกชีวีมีสุข”
พ.ศ. 2530 คำขวัญ คือ “Immunization : A Chance for Every Child” เป็นภาษาไทยว่า “ให้ภูมิคุ้มกัน เป็นโอกาสสำคัญของเด็กทุกคน”
พ.ศ. 2531 คำขวัญ คือ “Health for All, All for Health” เป็นภาษาไทยว่า “สุขภาพดีถ้วนหน้า เพราะประชาร่วมใจ”
พ.ศ. 2532 คำขวัญ คือ “Let’s Talk Health” เป็นภาษาไทยว่า “คุยกันวันละนิด เพื่อชีวิตและสุขภาพ”
พ.ศ. 2533 คำขวัญ คือ “Our Planet – Our Health” เป็นภาษาไทยว่า “ร่วมขจัดมลพิษ เสริมสร้างชีวิตและอนามัย”
พ.ศ. 2534 คำขวัญ คือ “Should Disaster Strike – Be Prepared” เป็นภาษาไทยว่า “เตรียมพร้อมไว้รับภัยพิบัติ – เพื่อกำจัดความสูญเสีย”
พ.ศ. 2535 คำขวัญ คือ “Heartbeat – The Rhythm of Heart” เป็นภาษาไทยว่า “ออกกำลังกายทุกวัน งดไขมัน เหล้า บุหรี่ สุขภาพจิตดี จะไม่มีโรคหัวใจ”
พ.ศ. 2536 คำขวัญ คือ “Handle Life with Care : Prevent Violence and Negligence” เป็นภาษาไทยว่า “ถนอมชีวิต คิดรอบคอบ ปลอดอุบัติเหตุ”
พ.ศ. 2537 คำขวัญ คือ “Oral Health for a Healthy Life” เป็นภาษาไทยว่า “แปรงฟันถูกวิธี สุขภาพช่องปากดี พาชีวีสุขสันต์”
พ.ศ. 2538 คำขวัญ คือ “Target 2000 – A World without Life” เป็นภาษาไทยว่า “2543 ปีเป้าหมาย โลกไร้โปลิโอ”
พ.ศ. 2539 คำขวัญ คือ “Healthy Cities – For Better Health” เป็นภาษาไทยว่า “บ้านน่าอยู่ เมืองน่าอยู่ อนามัยดี ชีวีสดใส”
พ.ศ. 2540 คำขวัญ คือ “Emerging Infectious Diseases – Global Alert, Global Response” เป็นภาษาไทยว่า “โรคติดเชื้ออุบัติใหม่ – ตื่นตัวทั่วหน้า ค้นคว้าแก้ไข”
พ.ศ. 2541 คำขวัญ คือ “Pregnancy is Special – Let’s Make It Safe” เป็นภาษาไทยว่า “ตั้งครรภ์นั้นประเสริฐ ร่วมมือกันเถิด แม่ลูกปลอดภัย”
พ.ศ. 2542 คำขวัญ คือ “Active Ageing Makes the Difference” เป็นภาษาไทยว่า “ผู้สูงวัย อนามัยดี มีคุณค่า ช่วยพัฒนาสังคม”
พ.ศ. 2543 คำขวัญ คือ “Safe Blood Starts with Me – Blood Saves Lives” เป็นภาษาไทยว่า “โลหิตฉันมั่นใจ ปลอดภัยกับผู้รับ”
พ.ศ. 2544 คำขวัญ คือ “Stop Exclusion – Dare to Care” เป็นภาษาไทยว่า “ผู้ป่วยทางจิต อย่าคิดผลักไส ควรมีน้ำใจ ห่วงใยเยียวยา”
พ.ศ. 2545 คำขวัญ คือ “Agita Mundo – Move for Health” เป็นภาษาไทยว่า “ขยับกาย สบายชีวี”
พ.ศ. 2546 คำขวัญ คือ “Shape the Future of Life” เป็นภาษาไทยว่า “สิ่งแวดล้อมสะอาดสดใส เด็กไทยแข็งแรง”
พ.ศ. 2547 คำขวัญ คือ “Road Safety is NO Accident” เป็นภาษาไทยว่า “สำนึกดีขับขี่ปลอดภัย ร่วมใจลดอุบัติเหตุ”
พ.ศ. 2548 คำขวัญ คือ “Make Every Mother and Child Count” เป็นภาษาไทยว่า “สุขภาพแม่และเด็กไทย คือ หัวใจของครอบครัว และสังคม”
พ.ศ. 2549 คำขวัญ คือ “Working Together for health” เป็นภาษาไทยว่า “สานมือ สานใจ เพื่อคนไทยสุขภาพดี”
พ.ศ. 2550 คำขวัญ คือ ” Invest in Health, Build a Safer Future” เป็นภาษาไทยว่า “ประชาคมโลกปลอดภัย ต้องร่วมใจพัฒนาสาธารณสุข”
พ.ศ. 2551 คำขวัญ คือ “Protecting Health from Climate Change” เป็นภาษาไทยว่า “รักษ์สุขภาพอนามัย พร้อมใจต้านโลกร้อน”
พ.ศ. 2552 คำขวัญ คือ “Save Live. Make Hospital Safe in Emergency” เป็นภาษาไทยว่า “โรงพยาบาลพร้อม คุ้มครองทุกชีวิต ในภาวะวิกฤตฉุกเฉิน”
พ.ศ. 2553 คำขวัญ คือ “1000 cities, 1000 lives” เป็นภาษาไทยว่า “เมืองใหญ่ 1,000 แห่ง เรื่องราวดี ๆ จาก 1,000 ชีวิต”
พ.ศ. 2554 คำขวัญ คือ “Combat drug resistance-No action, no cure tomorrow” เป็นภาษาไทยว่า “ใช้ยาปฏิชีวนะ อย่างถูกต้อง ป้องกันเชื้อดื้อยา เพื่อการรักษาที่ได้ผล”
พ.ศ. 2555 คำขวัญ คือ “Good Health adds life to years” เป็นภาษาไทยว่า “ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน”
พ.ศ. 2556 คำขวัญ คือ “Control your blood pressure” เป็นภาษาไทยว่า “รณรงค์ลดภาวะความดันโลหิตสูง”
พ.ศ. 2557 คำขวัญ คือ “Small bite, Big threat” เป็นภาษาไทยว่า “ยุง : ภัยคุกคามความมั่นคงทางสุขภาพ”
พ.ศ. 2558 คำขวัญ คือ “How safe is your food ? From farm to plate, keep it safe” เป็นภาษาไทยว่า “อาหารปลอดภัยสร้างได้ตั้งแต่ฟาร์มจนถึงโต๊ะอาหาร ”
พ.ศ. 2559 คำขวัญ คือ “Halt the rise: beat diabetes” เป็นภาษาไทยว่า “ปราบเบาหวาน”
พ.ศ. 2560 คำขวัญ คือ “Depression : Let’s talk”
พ.ศ. 2561 คำขวัญ คือ Universal Health Coverage: Everyone, Everywhere” หรือหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า เพื่อทุกคน ทุกหนทุกแห่ง
พ.ศ. 2562 คำขวัญ คือ Health for all ? everyone, everywhere สุขภาพดีถ้วนหน้า
พ.ศ. 2563 คำขวัญ คือ Support nurses and midwives
เมื่อรู้ถึงความสำคัญของวันอนามัยโลกแล้ว ก็อยากให้ทุก ๆ คนตระหนักถึงความสำคัญในการดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัว เพื่อสุขภายกายและสุขภาพใจที่ดี ตามคำขวัญของวันอนามัยโลกด้วยเช่นกัน
ที่มา: Kapook
