เฉลยสาเหตุ ทำไมเรียก ‘สมเด็จ’ ฮุนเซน ทั้งที่เป็น ‘สามัญชน’ เพราะได้รับพระราชทานตำแหน่งจากพระมหากษัตริย์
ประเทศกัมพูชาปกครองด้วยระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ คล้ายกับประเทศไทย มีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแห่งรัฐ ปัจจุบันคือ พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี ส่วนอำนาจบริหารประเทศอยู่ที่รัฐบาล มีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้า
ประเด็นที่คนไทยหลายคนสงสัย ทำไมเรียกนายกรัฐมนตรีฮุน เซน ว่า “สมเด็จฮุน เซน” เพราะคำว่า “สมเด็จ” โดยทั่วไปมักใช้กับเชื้อพระวงศ์ แต่ในกัมพูชา คำว่า “สมเด็จ” (Samdech) เป็นยศศักดิ์ชั้นสูงที่พระมหากษัตริย์พระราชทานแก่บุคคลทั่วไปที่ทำคุณประโยชน์ใหญ่หลวงแก่ประเทศชาติ ไม่จำเป็นต้องเป็นเชื้อพระวงศ์เสมอไป การที่ฮุน เซน ได้รับยศนี้ จึงเป็นการยกย่องในบทบาทที่มีต่อกัมพูชา
ศิลปวัฒนธรรม เคยอธิบายไว้ว่า คำว่า “สมเด็จ” ในภาษาเขมรมีรากศัพท์มาจากคำโบราณว่า “สฺตจ” (เสด็จ) ปรากฏหลักฐานการใช้มาตั้งแต่สมัยพระนคร หมายถึงพระนามศักดิ์สิทธิ์สำหรับกษัตริย์ เทพเจ้า และนักบวช ในยุคหลังพระนคร คำนี้ยังคงใช้เรียกนำหน้าพระนามกษัตริย์และพระราชวงศ์ชั้นสูง รวมถึงใช้เป็นสมณศักดิ์ของพระสงฆ์ผู้ใหญ่
สมเด็จ ยังถูกนำมาใช้เป็นยศของขุนนางชั้นสูงในสมัยหลังพระนคร เช่น ตำแหน่งเสนาบดีนายก มียศเป็น “สมเด็จเจ้าพระยา” แสดงให้เห็นว่าการใช้คำว่าสมเด็จกับขุนนางมีมาตั้งแต่ในอดีต คล้ายคลึงกับการใช้ในปัจจุบัน
วันพฤหัสบดีที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 กระทรวงการสื่อสารกัมพูชาได้อกคำสั่งให้สื่อมวลชนทั้งหมดต้องเรียกนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ว่า “สมเด็จ” ทุกครั้ง ไม่เช่นนั้นจะไม่ต่อใบอนุญาต เพราะอ้างว่า สมเด็จเป็นยศที่ได้รับพระราชทานมาจากพระมหากษัตริย์มีผลทางกฎหมาย ทุกคนต้องเคารพ
ก่อนมาเป็นสมเด็จ ฮุนเซน คือใคร
ฮุน เซน มีชื่อเดิมว่า ฮุน บุนนัล เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2495 ในครอบครัวชาวนาที่จังหวัดกำปงจาม เข้าร่วมกับขบวนการเขมรแดงในช่วงทศวรรษ 1970 แต่ต่อมาได้แยกตัวออกมา เข้าร่วมกับกลุ่มที่ได้รับการสนับสนุนจากเวียดนาม เพื่อโค่นล้มระบอบเขมรแดง
ฮุน เซน ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งสำคัญทางการเมืองอย่างรวดเร็ว ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ต่อมาได้เป็นนายกรัฐมนตรีในปี พ.ศ. 2528 ซึ่งขณะนั้นมีอายุเพียง 33 ปี ทำให้เป็นหนึ่งในนายกรัฐมนตรีที่อายุน้อยที่สุดในโลก
ตลอดระยะเวลากว่า 3 ทศวรรษในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน มีบทบาทสำคัญในการเมืองกัมพูชา ทั้งการนำพาประเทศผ่านช่วงสงครามกลางเมือง การฟื้นฟูประเทศหลังยุคเขมรแดง และการพัฒนาเศรษฐกิจ แต่อีกด้านก็โดนโจมตีจากฝ่ายค้านเรื่องการบริหารงานที่เป็นเผด็จการ
ในปี พ.ศ. 2566 ฮุน เซน ได้ประกาศลงจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ส่งต่ออำนาจให้แก่ ฮุน มาเนต บุตรชายคนโต ปัจจุบัน ฮุน เซน ดำรงตำแหน่งประธานสภาองคมนตรีสูงสุดแห่งพระมหากษัตริย์ ยังคงมีอิทธิพลอย่างสูงในการเมืองกัมพูชา
อย่างล่าสุด กรณีทหารไทย ปะทะทหารกัมพูชา จากการรุกพื้นที่เขตแดนทำให้ทหารฝั่งเขมรโดนยิงเสียชีวิต 1 ราย สมเด็จฮุนเซนได้โพสต์แถลงการณ์บนเฟซบุ๊ก Samdech Hun Sen of Cambodia ว่า “ก่อนอื่น ข้าพเจ้าขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งและความเห็นใจต่อครอบครัวของนายดาบตำรวจ ซอน รอน ผู้ล่วงลับ เสียชีวิตจากการโจมตีของกองกำลังผู้รุกราน พื้นที่ชายแดนที่สงบสุข เป็นมิตร มีความร่วมมือ และมีการพัฒนา ไม่ควรจะเกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้นเลย
ข้าพเจ้าขอประณามอย่างรุนแรงต่อบุคคล กลุ่มบุคคล หรือหน่วยงานใดก็ตามที่ตัดสินใจกระทำการรุกรานเช่นนี้ ซึ่งไม่ต่างจากการรุกล้ำที่เคยเกิดขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2551 ถึง 2554 ณ ปราสาทพระวิหาร
ข้าพเจ้าไม่ปรารถนาที่จะเห็นความขัดแย้งด้วยอาวุธใดๆ เกิดขึ้น แต่ข้าพเจ้าสนับสนุนอย่างเต็มที่ต่อการตัดสินใจของรัฐบาลในการส่งกำลังทหารและอาวุธยุทโธปกรณ์ขนาดหนักไปยังพื้นที่ชายแดน เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมในการป้องกันตนเองหากการรุกรานยังคงดำเนินต่อไป
ข้าพเจ้าหวังว่าการเจรจาที่กำหนดไว้ในวันพรุ่งนี้ระหว่างผู้บัญชาการทหารของทั้งสองชาติจะนำมาซึ่งผลลัพธ์ที่เป็นบวก และหวังว่าจะไม่มีความตึงเครียดเกิดขึ้นตลอดแนวชายแดนซึ่งอาจเป็นอุปสรรคต่อความร่วมมือในด้านอื่นๆ อันเป็นประโยชน์ร่วมกันของทั้งสองประเทศ
ข้าพเจ้าขอวิงวอนให้เพื่อนร่วมชาติโปรดอย่าทำให้ความขัดแย้งนี้บานปลายไปสู่ความเกลียดชังทางเชื้อชาติ และขอให้เชื่อมั่นในความพยายามของรัฐบาลและกองทัพของทั้งสองชาติในการแก้ไขปัญหานี้
เราเกลียดสงคราม แต่เราจำเป็นต้องทำสงครามเมื่อต้องเผชิญกับการรุกรานจากต่างชาติ เช่นเดียวกับที่เราเคยทำระหว่างปี พ.ศ. 2551 ถึง 2554 โดยใช้แนวทางสามประสาน คือ แนวทางทางการทหาร การทูต และกฎหมาย”
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- เจ้าชายแฮร์รี่ ตัดพ้อ อยากคืนดีราชวงศ์ แต่สมเด็จพ่อไม่คุยด้วย แถมแพ้คดีทีมรักษาความปลอดภัย
- “ฮุนเซน” แจ้งข่าวเศร้า เผชิญช่วงลำบาก ‘ภรรยา-พี่ชาย’ ป่วยหนักพร้อมกัน
- ‘สุทิน’ บอกคิดไปได้ หลังโยง ‘ทักษิณ’ พบ ‘ฮุนเซน’ หวั่นไทยเสีย ‘เกาะกูด’
- ‘ฮุนเซน’ โพสต์ซึ้ง หลังเยี่ยม ‘ทักษิณ’ ถึงบ้านจันทร์ส่องหล้า ชวนนึกถึงมิตรภาพ 32 ปี
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
