สองมาตรฐาน? วงการลูกยางเวียดนาม ตั้งคำถาม FIVB ลงโทษ U21 เทียบคดีดังในอดีต “มังกาแนง” นักวอลเลย์บอลหญิงอินโดนีเซีย สุดท้ายเป็นผู้ชาย มาตรฐานการตรวจเพศ FIVB อยู่ตรงไหน?
สื่อเวียดนามเอ็กซ์เพรส เจ้าใหญ่ ตีร้องบทความ หลังสหพันธ์วอลเลย์บอลนานาชาติ (FIVB) ตัดสินให้เวียดนามแพ้ 3 นัด จากการลงโทษ ดั่ง ธิง ฮอง หัวเสาตัวเก่ง ไม่มีคุณสมบัติเข้าแข่งขัน ในการแข่งขันวอลเลย์บอลหญิงชิงแชมป์โลก รุ่นอายุไม่เกิน 21 ปี 2025 หลังใช้เวลาสอบสวนไม่ถึงหนึ่งวันเต็ม ทำให้เกิดข้อกังขามากมายในหมู่ชาวเวียดนาม
เวียดนามเข้าร่วมการแข่งขันระดับเยาวชนโลกเป็นครั้งแรก แต่สร้างความประทับใจได้ทันทีด้วยการเอาชนะเจ้าภาพอินโดนีเซีย 3-0 เซต ซ้ำยังเอาชนะเซอร์เบีย แคนาดา และเปอร์โตริโก ด้วยสกอร์เดียวกัน 3-1 เซต ทีมแพ้เพียงแค่อาร์เจนตินา ทีมวางอันดับสอง 1-3 เซตในนัดที่สี่ ทำให้จบอันดับสองของกลุ่ม A และมีโปรแกรมเข้ารอบ 16 ทีมสุดท้ายไปพบกับตุรกี
แต่แล้วเหตุการณ์ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้นทันทีหลังจบรอบแบ่งกลุ่ม ในคืนวันที่ 12 สิงหาคม FIVB ได้ออกแถลงการณ์ตัดสินให้เวียดนามแพ้เซอร์เบีย, แคนาดา, อินโดนีเซีย 0-3 เซต ส่วนนัดที่แพ้อาร์เจนตินาถูกเปลี่ยนผลเป็นแพ้ 0-3 เซต สาเหตุมาจากมีผู้เล่นหนึ่งคนละเมิดคุณสมบัติการเข้าร่วมแข่งขัน แต่ไม่ได้ระบุว่าเป็นใครและละเมิดข้อบังคับใด โดยผู้เล่นคนดังกล่าวไม่ได้ลงแข่งขันในนัดสุดท้ายที่พบกับเปอร์โตริโกเมื่อช่วงบ่ายวันที่ 12 สิงหาคม ทำให้ผลการแข่งขันในนัดที่ชนะดังกล่าวถูกคงไว้ตามเดิม
อ่านข่าว : รู้จัก “ดั่ง ธิ ฮอง” นักตบเวียดนามดาวรุ่ง สาวเท่ ฉายา ตู้เย็น 2 ในวันถูกตรวจเพศ
เมื่อพิจารณาจากรายชื่อผู้เล่นที่ลงแข่งขันนัดจัดอันดับ ดั่ง ธิ ฮอง คือ คนที่โดนแบน ซึ่งเป็นผู้เล่นคนสำคัญที่ทำคะแนนไปถึง 83 คะแนน รั้งอันดับ 3 ของทัวร์นาเมนต์ รองจาก ซานติ ของอินโดนีเซีย (86 คะแนน) และ เรย์มาโนวา ของสาธารณรัฐเช็ก (85 คะแนน)
จากตำแหน่งรองแชมป์กลุ่ม เวียดนามหล่นไปอยู่อันดับสุดท้ายของตาราง และทำได้เพียงไปแข่งขันในรอบจัดอันดับที่ 17 ถึง 24 โดยจะพบกับอียิปต์ แทนที่จะได้แข่งขันเพื่อชิงโควต้าเข้ารอบ 4 ทีมสุดท้าย
การละเมิดคุณสมบัติการแข่งขันที่พบได้บ่อยในวงการกีฬาอาชีพมักเป็นการโกงอายุ, การใช้สารต้องห้าม, อยู่ระหว่างการรับโทษทางกฎหมายหรือโทษทางวินัยแต่ยังลงแข่งขัน ส่วนในการแข่งขันประเภทหญิงจะมีประเด็นเรื่องเพศเพิ่มเข้ามา ซึ่งเป็นหัวข้อที่ละเอียดอ่อนและก่อให้เกิดการถกเถียงอย่างมาก
การแข่งขันวอลเลย์บอลหญิง U21 ชิงแชมป์โลก 2025 อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ FIVB การตรวจสอบประวัติผู้เล่นจะใช้สูติบัตรและหนังสือเดินทางเป็นหลักฐาน โดยปกติแล้ว คณะกรรมการจัดการแข่งขันจะตรวจสอบเอกสารเพียงเบื้องต้นเท่านั้น อย่างไรก็ตาม หากระหว่างการแข่งขันมีสัญญาณผิดปกติหรือมีการร้องเรียน FIVB จะตั้งคณะอนุกรรมการขึ้นมาตรวจสอบอย่างละเอียดเพื่อยืนยันข้อเท็จจริงโดยไม่แจ้งให้ทีมทราบล่วงหน้า และทีมยังคงต้องเผชิญกับบทลงโทษแม้ว่าจะปฏิบัติตามมาตรฐานทุกอย่างแล้วก็ตาม
อย่างไรก็ตาม กรมพลศึกษาและกีฬาของเวียดนามระบุว่า กฎการตรวจสอบคุณสมบัตินักกีฬาของ FIVB เป็นกฎที่เกิดขึ้นใหม่ ซึ่งก่อนหน้านี้ไม่ได้มีการแจ้งให้สหพันธ์สมาชิกทราบ “การที่ FIVB ออกกฎเพิ่มเติมและลงโทษนักกีฬาและวงการวอลเลย์บอลเวียดนามนั้น ต้องชี้แจงด้วยว่าใช้หลักเกณฑ์อะไร?” ตัวแทนจากกรมฯ ตั้งคำถาม แต่ก็ย้ำว่าในเบื้องต้นทีมยังคงต้องปฏิบัติตามกฎของ FIVB และจะลงแข่งขันตามปกติในศึกชิงแชมป์โลก U21 ต่อไปอย่างมืออาชีพ
เมื่อช่วงเช้าที่ผ่านมา สหพันธ์วอลเลย์บอลเวียดนาม (VFV) ยืนยันว่ากำลังดำเนินการยื่นอุทธรณ์อย่างเป็นทางการตามกระบวนการของ FIVB พร้อมทั้งประสานงานกับหน่วยงานผู้มีอำนาจของเวียดนามเพื่อชี้แจงและปกป้องสิทธิ์ของนักกีฬา รวมถึงชื่อเสียงของวงการวอลเลย์บอลเวียดนาม
แหล่งข่าวของ VnExpress รายงานว่า VFV มีคำถามมากมายถึงคณะกรรมการจัดการแข่งขัน เช่น การละเมิดที่ว่านั้นคืออะไรและอ้างอิงจากมาตรฐานใด หากเป็นการละเมิดที่เกี่ยวข้องกับการทดสอบ คณะกรรมการฯ ได้ใช้วิธีการทดสอบแบบใด และห้องปฏิบัติการที่ใช้ได้มาตรฐานตามที่คณะกรรมการโอลิมปิกสากล (IOC) กำหนดหรือไม่
ตัวแทนของ VFV กล่าวว่า ในตอนแรก FIVB เพียงแค่เชิญนักกีฬาเวียดนามบางคนมาเก็บตัวอย่างเลือดและปัสสาวะโดยไม่แจ้งวัตถุประสงค์ พร้อมทั้งขอเอกสารฉบับจริงของผู้เล่นเพิ่มเติมเพื่อเปรียบเทียบ “เรื่องนี้ไม่ผิดกฎหมาย แต่เราประเมินว่าเป็นเพียงการตรวจสารต้องห้ามตามปกติ” ตัวแทนคนดังกล่าวกล่าว พร้อมแสดงความผิดหวังต่อบทลงโทษที่รุนแรงของเวียดนาม “การที่ FIVB ตัดสินลงโทษทันทีอาจเป็นเพราะวันรุ่งขึ้นจะมีการแข่งขันรอบจัดอันดับแล้ว”
ในความเป็นจริง ประเด็นเรื่องเพศถูกระบุไว้ในข้อ 2 วรรค 3 ของกฎระเบียบทั่วไปของ FIVB เกี่ยวกับอายุและเพศ ระบุว่าเพศของนักกีฬาจะได้รับการยืนยันผ่านสูติบัตร นักกีฬาสามารถเปลี่ยนเพศได้หนึ่งครั้ง แต่ต้องพิสูจน์ให้คณะกรรมการคุณสมบัติด้านเพศของ FIVB เชื่อได้อย่างชัดเจนว่าการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวไม่ได้ทำให้เกิดความได้เปรียบในการแข่งขัน โดยอิงตามกระบวนการที่นักกีฬาดำเนินการด้วยตนเอง
FIVB ไม่ได้บังคับให้มีการตรวจเพศเหมือนกับสหพันธ์กรีฑาโลก แต่สามารถร้องขอให้มีการตรวจแบบสุ่มได้ตามกระบวนการ
กระบวนการตั้งแต่การเก็บตัวอย่างจากนักกีฬาไปจนถึงการประกาศบทลงโทษใช้เวลาไม่ถึง 20 ชั่วโมง ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประวัติศาสตร์การแข่งขันของ FIVB เรื่องนี้ทำให้แฟน ๆ ทั้งในประเทศและในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต่างตั้งข้อสงสัย บางคนถึงกับเชื่อมโยงไปยังกรณีของ เอพริเลีย มังกาแนง อดีตนักวอลเลย์บอลหญิงทีมชาติอินโดนีเซีย
มังกาแนง เกิดในปี 1992 มีชื่อเสียงจากสไตล์การเล่นที่ดุดันและแข็งแกร่งกว่าผู้เล่นหญิงคนอื่น ๆ จนทำให้เกิดข้อสงสัยเรื่องเพศมาโดยตลอด ในการแข่งขันระดับภูมิภาคอย่างซีเกมส์ ทั้งฟิลิปปินส์และไทยต่างเคยยื่นประท้วง แต่ก็ไม่มีการสอบสวนใด ๆ เกิดขึ้น ในตอนนั้น FIVB ถึงกับได้รับการยกย่องว่าเคารพในสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคลของนักกีฬา
จนกระทั่งปี 2021 ความจริงก็ถูกเปิดเผย มังกาแนงเข้ารับการตรวจทางการแพทย์และพบว่ามีความผิดปกติแต่กำเนิดที่เรียกว่า Hypospadias ซึ่งทำให้อวัยวะเพศไม่พัฒนาอย่างสมบูรณ์เหมือนผู้ชายทั่วไป จนทำให้เกิดความเข้าใจผิดเรื่องเพศมาตั้งแต่เกิด ดังนั้น ในทางชีววิทยาแล้ว มังกาแนงคือผู้ชาย หลังจากนั้น เขาได้เข้ารับการผ่าตัดเพื่อแก้ไขร่างกายให้สมบูรณ์ แต่งงาน และมีลูก
อ่านข่าว : “แมงกาแนง” อดีตนักตบสาวอินโด ควนแฟนสาวเข้าประตูวิวาห์
“ไม่รู้ว่ามีความลำเอียงหรือไม่ แต่เห็นได้ชัดว่า FIVB ขาดความสม่ำเสมอในการจัดการกับกรณีที่คล้ายคลึงกัน” ผู้เชี่ยวชาญด้านวอลเลย์บอลของเวียดนามคนหนึ่งให้ความเห็น พร้อมเสริมว่าบทลงโทษที่รวดเร็วของ FIVB ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อนักกีฬารุ่น U21 ของเวียดนามเท่านั้น แต่ยังสร้างผลเสียในระยะยาวอีกด้วย
ขณะที่ตัวแทนจากห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์และการแพทย์การกีฬา ศูนย์ฝึกกีฬาแห่งชาติฮานอย กล่าวว่า ทั่วโลกยังคงมีการถกเถียงกันอย่างมากแม้ว่าจะสามารถระบุโครโมโซม XX (หญิง) หรือ XY (ชาย) ได้แล้วก็ตาม เรื่องนี้จำเป็นต้องทำอย่างระมัดระวัง เพราะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อนักกีฬาและประเทศชาติ เขามองว่า FIVB ควรจะดำเนินการตรวจสอบอย่างละเอียดถี่ถ้วนกว่านี้ แล้วจึงค่อยตัดสินใจเมื่อทัวร์นาเมนต์สิ้นสุดลง
ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของ IOC และสหพันธ์กีฬาระดับโลกอย่างกรีฑา, ว่ายน้ำ, และมวยสากล ต่างระบุว่าเส้นแบ่งระหว่าง XX-XY นั้นไม่ชัดเจนเสมอไป เพราะบางคนมีความแตกต่างในการพัฒนาทางเพศ ทำให้ลักษณะทางกายภาพไม่สอดคล้องกับเพศของตน ตัวอย่างเช่น ผู้หญิงที่ไม่มีมดลูก มีต่อมเพศอยู่ในช่องท้อง และมีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนสูง อาจมีโครโมโซมเป็น XY ก็ได้ ตามข้อมูลของสำนักงานข้าหลวงใหญ่เพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ประชากรโลกร้อยละ 0.05 ถึง 1.7 เกิดมาพร้อมกับลักษณะของภาวะเพศกำกวม (intersex)
การตรวจเพศเป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อนในวงการกีฬาเสมอมา ซึ่งเคยสร้างประเด็นถกเถียงอย่างรุนแรงในกรณีของ หลิน หยู-ถิง (ไต้หวัน) และ อิมาเน เคลิฟ (แอลจีเรีย) ในโอลิมปิกที่ปารีส 2024
โดย เคลิฟ เคยถูกตัดสิทธิ์จากการแข่งขันชิงแชมป์โลกหญิง 2023 รอบชิงชนะเลิศ เนื่องจากมีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนสูงเกินเกณฑ์ สมาคมมวยสากลนานาชาติ (IBA) ได้เข้ามาตรวจสอบ ทำการทดสอบ DNA และพบว่าเคลิฟมีโครโมโซม XY จึงรายงานไปยัง IOC พร้อมเสนอให้ตัดสิทธิ์เธอจากโอลิมปิกที่ปารีส 2024 แต่สุดท้ายนักชกชาวแอลจีเรียก็ยังได้ลงแข่งขัน และคว้าเหรียญทองมวยสากลหญิงรุ่น 66 กก. ได้สำเร็จ โดย IOC ใช้กฎเกณฑ์การพิจารณาคุณสมบัตินักกีฬาหญิงโดยการยืนยันเพศผ่านหนังสือเดินทางและเอกสารทางการแพทย์ ซึ่งเป็นวิธีเดียวกับที่ใช้ในโอลิมปิกที่โตเกียว 2020 และการแข่งขันระดับนานาชาติอื่น ๆ
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
