14 กรกฎาคม ของทุกปี “วันรู้จักฉลาม” มุ่งลบล้างภาพลักษณ์นักฆ่า ชี้บทบาทแท้จริงฉลามในฐานะผู้รักษาสมดุลระบบนิเวศ เตือนฉลามและกระเบนกว่า 1 ใน 3 เสี่ยงสูญพันธุ์ หลังประชากรลดลงกว่า 70% ใน 50 ปีที่ผ่านมา
วันที่ 14 กรกฎาคมของทุกปี คือ วันรู้จักฉลาม (Shark Awareness Day) ซึ่งเป็นวันที่จัดตั้งขึ้นเพื่อลบล้างความเชื่อผิด ๆ และภาพลักษณ์อันน่าสะพรึงกลัวของฉลามที่ถูกสร้างขึ้นโดยสื่อ และภาพยนตร์ยอดนิยมอย่าง Jaws พร้อมทั้งสร้างความเข้าใจถึงบทบาทที่แท้จริงของนักล่าแห่งท้องทะเลเหล่านี้ในฐานะผู้รักษาสมดุลของระบบนิเวศ ในขณะที่ปัจจุบันฉลาม และกระเบนกว่า 1 ใน 3 ของสายพันธุ์ทั้งหมดกำลังเผชิญกับความเสี่ยงขั้นวิกฤตที่จะสูญพันธุ์ไปตลอดกาล
ฉลามคือหนึ่งในสายพันธุ์สิ่งมีชีวิตที่เก่าแก่ที่สุดในมหาสมุทร มีหลักฐานฟอสซิลย้อนกลับไปได้ถึง 420 ล้านปี ฉลามในยุคปัจจุบันถือกำเนิดขึ้นมาเมื่อราว 100 ล้านปีก่อน ซึ่งหมายความว่าพวกมันอยู่มาก่อนไดโนเสาร์และยังสามารถรอดชีวิตจากเหตุการณ์การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งล่าสุดมาได้
แต่ในวันนี้ พวกมันกำลังเผชิญกับภัยคุกคามที่รุนแรงที่สุดจากมนุษย์ ภาพลักษณ์ของฉลามในฐานะ นักฆ่าเลือดเย็น จากสื่อต่าง ๆ ได้สร้างความหวาดกลัวและตราบาปให้กับพวกมัน ส่งผลให้ผู้คนเพิกเฉยต่อความสำคัญและภัยคุกคามที่พวกมันกำลังเผชิญอยู่ ตลอด 50 ปีที่ผ่านมา จำนวนประชากรฉลามทั่วโลกลดลงกว่า 70% ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศของมหาสมุทร
ทำไมฉลามถึงมีความสำคัญต่อโลก
ตลอด 400 ล้านปี ฉลามได้วิวัฒนาการจนมีความหลากหลายสูงถึงราว 1,500 สายพันธุ์ (รวมปลากระเบน) ตั้งแต่ฉลามแคระโคมไฟที่อาศัยในทะเลลึก ไปจนถึงพี่เบิ้มใจดีอย่าง ฉลามวาฬ (Whale Shark) ซึ่งเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกและเป็นแม่เหล็กดึงดูดนักท่องเที่ยวมายังประเทศไทย
ฉลามมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาสุขภาพของมหาสมุทร พวกมันจะล่าเหยื่อที่ป่วย อ่อนแอ หรือเชื่องช้า ซึ่งเป็นการควบคุมประชากรของสัตว์อื่น ป้องกันการระบาดของโรค และช่วยคัดเลือกยีนที่แข็งแรงให้กับประชากรเหยื่อ การหายไปของฉลามซึ่งเป็นผู้ล่าสูงสุดจะส่งผลกระทบเป็นทอด ๆ ต่อสิ่งมีชีวิตอื่นในห่วงโซ่อาหารทั้งหมด
ภาพลักษณ์ของฉลามมักถูกนำไปใช้เป็นสัญลักษณ์ของความรวดเร็ว แข็งแกร่ง และดุดัน แต่ในขณะเดียวกัน ฉลามก็มีความสง่างามและวิวัฒนาการที่สมบูรณ์แบบซึ่งมีน้อยสปีชีส์ที่จะเทียบได้ ประสบการณ์การได้เห็นฉลามหัวค้อนหรือกระเบนราหูว่ายน้ำ คือหนึ่งในภาพที่สวยงามและน่าตื่นเต้นที่สุดของโลกใต้ทะเล
ฉลามมีมูลค่าทางเศรษฐกิจเมื่อยังมีชีวิตอยู่มากกว่าตอนที่ตายไปแล้วอย่างมหาศาล กิจกรรมการท่องเที่ยวดำน้ำดูฉลามและถ่ายภาพใต้น้ำสามารถสร้างรายได้มหาศาลให้กับชุมชนท้องถิ่น ตัวอย่างเช่น ประเทศปาเลาได้ประกาศให้ตัวเองเป็นเขตรักษาพันธุ์ฉลาม และมีการประเมินว่าฉลามหนึ่งตัวสามารถสร้างรายได้จากการท่องเที่ยวได้มากกว่า 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐตลอดช่วงชีวิตของมัน เทียบกับราคาหูฉลามหนึ่งชุดที่ชาวประมงอาจขายได้เพียงครั้งเดียวในราคาประมาณ 100 ดอลลาร์
ฉลามคือสัญลักษณ์ของมหาสมุทรที่อุดมสมบูรณ์ การอนุรักษ์ฉลามก็เท่ากับการรักษามหาสมุทร ซึ่งอาจหมายถึงการรักษาอนาคตของมนุษยชาติไว้ด้วย ปัจจุบันฉลามหลายสายพันธุ์ต้องการการดำเนินการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วน และการเปลี่ยนแปลงในทิศทางบวกกำลังเกิดขึ้นแล้วผ่านความร่วมมือและการลงมือทำจากทุกภาคส่วน
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ชายฮีโร่ ช่วยเด็กหญิง 9 ขวบจากฉลามกิน ถูกเนรเทศพ้นสหรัฐ เหวอทั้งประเทศ
- ตำรวจอิสราเอล เร่งตามหาผู้สูญหาย หลังไปว่ายน้ำเล่นกับฉลาม
- ฉลามขาวเกยตื้น ชายฝั่งสหรัฐฯ ไม่ทราบสาเหตุตายเพราะอะไร
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
