เที่ยว ‘ผาแต้ม’ อารยธรรมโบราณริมโขง ชมวิวพระอาทิตย์ขึ้น สัมผัสวิถีชุมชน

somkiarเผยแพร่: 09 ต.ค. 2567 15:09 น.| อัปเดต: 10 ต.ค. 2567 10:12 น.

299

อุทยานแห่งชาติผาแต้ม แหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติชื่อดังของจังหวัดอุบลราชธานี สถานที่รวบรวมภาพเขียนสีก่อนยุคประวัติศาสตร์ พร้อมจุดเช็คอินน้ำตกและผาชิมวิวพระอาทิตย์ขึ้นสุดอันซีนที่ไม่ควรพลาด

หากคุณต้องการสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติแฝงไว้ด้วยประวัติศาสตร์ยาวนาน อุทยานแห่งชาติผาแต้ม ถือว่าเป็นอีกหนึ่งที่เที่ยวที่คุณไม่ควรพลาดหากได้เดินทางไปที่ จังหวัดอุบลราชธานี คุณจะได้ชมพระอาทิตย์ขึ้นในตอนเช้าแห่งแรกของประเทศไทย รวมถึงเป็นสถานที่อันเต็มไปด้วยร่องรอยแห่งประวัติศาสตร์ควรค่าแก่การไปเยี่ยมชมอีกด้วย บทความนี้จะขอแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวและความเป็นมาของ ผาแต้ม แห่งรวมธรรมชาติที่หาดูไม่ได้ง่ายๆ จากที่ไหน

อุทยานแห่งชาติผาแต้ม

อุทยานแห่งชาติผาแต้มมีพื้นที่ประมาณ 340 ตารางกิโลเมตร ตั้งอยู่ในเขตอำเภอโขงเจียมและมีพรมแดนติดกับประเทศลาว โดยแม่น้ำโขงเป็นเส้นแบ่ง มีภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงและภูเขาทราย พร้อมเสาหินแปลกตาและทุ่งดอกไม้ที่บานในช่วงปลายฝนต้นหนาว สถานที่น่าสนใจภายในอุทยาน ได้แก่ “เสาเฉลียง” เสาหินที่เกิดจากการกัดเซาะของธรรมชาติ ใกล้กับผาแต้มซึ่งเป็นจุดชมพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยงาม

นอกจากนี้ ยังมีภาพเขียนสีโบราณอายุไม่ต่ำกว่า 3,000 ปี ที่กระจายอยู่ตามหน้าผา น้ำตกสร้อยสวรรค์และน้ำตกแสงจันทร์เป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกสองแห่งที่มีความสวยงาม โดยน้ำตกสร้อยสวรรค์สูงประมาณ 20 เมตร และน้ำตกแสงจันทร์มีลักษณะเฉพาะที่แสงแดดลอดผ่าน

อุทยานแห่งนี้ยังมีเส้นทางเดินป่าที่เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยว พร้อมดอกไม้ป่าหลากสีที่บานในช่วงปลายปี เช่น ดุสิตาและสร้อยสุวรรณา ซึ่งได้รับการตั้งชื่อจากพระบรมราชินีนาถ ถือเป็นสถานที่ที่น่ามาเยือนสำหรับผู้รักธรรมชาติ

ความเป็นมาของผาแต้ม

อดีตชาวบ้านท้องถิ่นที่ทำกินในบริเวณใกล้เคียงพื้นที่ป่าภูผา น้อยคนนักที่จะเดินทางเข้าไปในป่าดังกล่าว เนื่องจากมีความเชื่อว่า “ผาแต้ม” เป็นเขตต้องห้าม ภูผาเหล่านี้มีความศักดิ์สิทธิ์ เชื่อกันว่าเป็นภูผาแห่งความตาย ใครล่วงล้ำเข้าไป มักมีอันเป็นไป อาจเจ็บไข้หรือเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

หลังจากนั้นไม่นาน ผาแต้ม ก็มีชื่อเสียงโด่งดังเมื่อคณะอาจารย์และนักศึกษาภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร มีการค้นพบภาพเขียนสีโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ อายุราว 3,000-4,000 ปี ได้มาทำการสำรวจและค้นพบภาพเขียนสีโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่ผาแต้ม และได้เสนอต่อกองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ขอให้จัดตั้งป่าภูผาในบริเวณผาแต้มเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติผาแต้มเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 74 ของประเทศไทย

ผาแต้ม เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกในประเทศไทยที่มีแม่น้ำโขง ซึ่งเราสามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ของชายแดนประเทศลาวได้เป็นอย่างดี

ส่องวิถีชุมชน ชมผ้าฝ้ายย้อมสี วิถีชาวบ้าน

กลุ่มผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติบ้านกุ่ม ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2541 โดยการนำของสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานีผ้าฝ้ายทอมือของชาวบ้านกุ่ม ได้รับการยอมรับว่าเป็นผ้าฝ้ายทอมือที่มีคุณภาพและเอกลักษณ์เฉพาะ ด้วยการใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ ตั้งแต่เส้นฝ้าย การทอ ผ้าทอของชาวบ้าน จึงเป็นผ้าทอที่สร้างสรรค์จากธรรมชาติทุกขั้นตอน โดยใช้สีธรรมชาติจากพันธุ์ไม้หลายชนิด เช่น

มะเกลือ ส่วนที่ให้-ผล สีที่ได้-สีดำ
ฝาง ส่วนที่ให้-แก่น สีที่ได้-สีแดง สีแสด
คำเงาะ ส่วนที่ให้-เปลือกหุ้มเมล็ด สีที่ได้-สีส้ม
สมอไทย ส่วนที่ให้-ผล สีที่ได้-สีเขียวขี้ม้า
คราม ส่วนที่ให้-ใบ สีที่ได้-สีน้ำเงินแก่
ขนุน ส่วนที่ให้-เปลือก แก่น สีที่ได้-สีเหลือง

ได้รับการสืบทอดเป็นภูมิปัญญาท่องถิ่นฝีมือ แรงงาน คือคนในชุมชนอย่างแท้จริง ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น จึงทำให้คนในชุมชนมีความผูกพันกันเหมือนญาติพี่น้อง มีการรวมกลุ่มเตรียมสมาชิกให้ได้รับความรู้ สร้างความเข้าใจให้ตรงกันในการพัฒนาภูมิปัญญา เพิ่มรายได้ ลดค่าใช้จ่าย ชุมชนมีส่วนร่วม นำผลผลิตไปใช้ในการทอเส้นด้ายให้เป็นผืน ลดการใช้สารเคมี ถือเป็น ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่น

10 จุดเช็คอิน อุทยานแห่งชาติผาแต้ม

1. เสาเฉลียง ประติมากรรมที่สรรค์สร้างโดยธรรมชาติเป็นระยะเวลากว่า 100 ล้านปี เรียกว่าเป็นจุดเช็คอินประวัติศาสตร์แห่งหนึ่งที่พลาดไม่ได้เลยทีเดียว ส่วนประกอบของ เสาเฉลียง นั้นเกิดจากหินทรายจาก 2 ยุคด้วยกัน คือ หินทรายยุคครีเตเซียส อายุ 130 ล้านปี และ หินทรายยุคไดโนเสาร์ อายุ 180 ล้านปี ซึ่งหินทรายเหล่านี้ก็ได้ถูกเกาะเซาะจากสภาพดินฟ้าอากาศและพายุฝนที่ผ่านมาเป็นเวลายาวนานจึงทำให้ออกมามีรูปร่างที่แปลกตา คล้ายดอกเห็ด

2. ผาโสก พิกัดสำหรับสายลุยที่ต้องมีความอดทนและแข็งแรงพอสมควร เพราะต้องลุยป่าเข้าไปไกลกว่าจะขึ้นไปถึงอีกหนึ่งสถานที่สุด อันซีนแห่งนี้ คำว่า “โสก” หมายถึงร่องน้ำที่เกิดจากการกัดเซาะ ทำให้กลายเป็นหลุมบ่อที่กักเก็บน้ำจากน้ำฝนและไหลลงจากหน้าผาไปอีกทีหนึ่ง การมาเที่ยว ผาโสก นั้นไม่ได้มีเพียงแค่ธรรมชาติแปลกตาให้เราได้เห็นกันเท่านั้น แต่เป็นจุดชมวิวสุดอลังการ สามารถเห็นทิวทัศน์ของ แม่น้ำโขง ผืนป่า และภูเขาได้อย่างชัดเจน

3. ผาชะนะได จุดชมวิวยอดฮิตที่มีลักษณะเป็นผายื่นออกไป ทำให้เห็นทิวทัศน์ของขุนเขาและป่าสนสลับซับซ้อนกันอย่างสวยงาม นอกจากได้ไปชมทะเลหมอกที่ปกคลุมไปทั่วบริเวณแล้ว ที่นี่ยังเป็นจุดชมวิวพระอาทิตย์แรกของไทยที่กรมอุตุนิยมวิทยาใช้เพื่อคำนวณเวลาอาทิตย์ขึ้นของประเทศไทยด้วยค่ะ ยิ่งถ้าได้เดินทางไปช่วงฤดูหนาว อากาศบนนี้จะมีความหนาวเย็น ทะเลหมอกจะมีความหนาแน่น ตัดกับแสงอาทิตย์แรกของวันที่ค่อย ๆ สาดส่องจากท้องฟ้าได้อย่างลงตัว

4. ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์ ภายใน อุทยานแห่งชาติผาแต้ม ถือเป็นสถานที่ทางโบราณคดีที่สำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย ภาพเขียนส่วนใหญ่เขียนด้วยสีแดง ซึ่งมาจากแร่ฮีเมไทต์ หรืออาจเป็นการนำเครื่องปั้นดินเผามาป่นและผสมกับไข่ขาว น้ำมันพืช หรือยางไม้เพื่อให้สีติดทน แบ่งเป็น 4 ประเภท คือ สัตว์ เครื่องมือเครื่องใช้ สัญลักษณ์ และคน ได้แก่ ภาพเขียนสีผาแต้ม ภาพเขียนสีผาหมอน ภาพเขียนสีผาขาม และภาพเขียนสีผาเจ๊ก มีจำนวนมากถึง 1,872 ภาพ

ลักษณะของภาพ คือ ภาพมือ ภาพบุคคล ภาพสัตว์ ภาพพืช ภาพสัญลักษณ์ ภาพสลักหรือรูปรอยลงหิน ทั้งพบหลุมฝังศพของคนยุคก่อนประวัติศาสตร์ โครงกระดูกมนุษย์ เครื่องประกอบศพต่าง ๆ อาทิ โลงไม้ ภาชนะดินเผา เครื่องมือหิน กระดูกสัตว์ เป็นต้น ทำให้ตีความภาพเขียนสีว่า เพื่อดำรงชีพ ด้วยการทำกสิกรรม ล่าสัตว์ และเพื่อประกอบพิธีปลงศพ

ทุกจุดล้วนมีอายุไม่ต่ำกว่า 3,000-4,000 แต่ภาพที่มีความยาวมากที่สุดในประเทศไทยก็คือ ภาพเขียนสีผาขาม ซึ่งมีความยาวทั้งหมด 180 เมตร ปรากฏเป็นรูปของ คน สัตว์ วัตถุ และรูปทรงเลขาคณิต ส่วนตรงบริเวณ ผาแต้ม ก็เป็นจุดชมวิวสวย ๆ ของ แม่น้ำโขง

5. ทุ่งดอกไม้ป่าน้ำตกสร้อยสวรรค์

ตั้งอยู่บริเวณลานหินด้านบนของน้ำตกสร้อยสวรรค์ เป็นทุ่งดอกไม้ป่าบนลานหินจะบานเฉพาะช่วงปลายฝนต้นหนาว คือ ปลายตุลาคม-ธันวาคมเท่านั้น โดยมีพื้นที่กว้างขวาง ดอกไม้ป่าบริเวณลานหินนี้เป็นต้นเล็ก ซึ่งเป็นกลุ่มดอกไม้ป่าที่ได้รับพระราชทานนามทั้ง 5 ชนิด ได้แก่ ดอกสร้อยสุวรรณา ดอกดุสิตา ดอกมณีเทวา ดอกทิพย์เกสร หญ้าวัว หยาดน้ำค้าง

6. น้ำตกสร้อยสวรรค์

เป็นน้ำตกชื่อดังจาก อุทยานแห่งชาติผาแต้ม จังหวัดอุบลราชธานี อยู่ในบริเวณเดียวกับที่ตั้งของ หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ผต.1 (สร้อยสวรรค์) และอยู่ไม่ไกลจาก น้ำตกแสงจันทร์ และ น้ำตกนาโพธิ์ เป็นน้ำตกขนาดใหญ่สูง 30 เมตร เกิดจาก ลำห้วยสร้อย และ ลำแซไผ่ ไหลลงมาบรรจบกันจากสองด้านทำให้มีลักษณะคล้ายสร้อยคอ ก่อนจะไหลลงสู่ แม่น้ำโขง จึงเป็นที่มาของชื่อ น้ำตกสร้อยสวรรค์

7. น้ำตกแสงจันทร์

น้ำตกแสงจันทร์ หรือ น้ำตกลงรู ที่มีลักษณะของสายน้ำที่ไหลลงมาผ่านรูหินขนาดใหญ่ เกิดเป็นละอองน้ำฟุ้งกระจาย และจะโดดเด่นที่สุดในคืนวันเพ็ญที่มีแสงของดวงจันทร์ส่องลงมาผ่านรูหินพอดี ทำให้เกิดเป็นภาพที่สวยงาม รอบด้านเต็มไปด้วยป่าไม้พงไพร เขียวชะอุ่มสดชื่นราวกับสวนญี่ปุ่น มีถ้ำให้สามารถเข้าไปตั้งแคมป์ชมธรรมชาติสวยๆ ได้ แต่เพราะน้ำที่ค่อนข้างขุ่น จึงไม่เหมาะกับการไปเล่นน้ำเท่าไร

8. น้ำตกทุ่งนาเมือง

มีลักษณะเด่นอย่างหนึ่งคือ สายน้ำที่ไหลลัดเลาะผ่านซอกหินผาก่อนจะปรากฏตัวออกมาจากใต้แผ่นดินขนาดใหญ่ และไหลลงจากผาตัด 90 องศา ส่วนด้านบอกของน้ำตกเป็นบริเวณของแอ่งน้ำเล็กๆ ที่ขึ้นเป็นจำนวนมาก และมีน้ำขังอยู่ตลอดเวลา ดูลักษณะแล้วคล้าย ๆ สัมพันโบก ที่เที่ยวยอดฮิตอีกแห่งหนึ่งใน จังหวัดอุบลราชธานี อีกสิ่งหนึ่งที่พลาดไม่ได้เมื่อมา น้ำตกทุ่งนาเมือง ก็คือ เถาวัลย์ยักษ์ อายุกว่า 400 ปีค่ะ เป็นเถาวัลย์ขนาดใหญ่ที่ขดตัวเป็นเกลียว ดูแปลกตาและน่าพิศวงเป็นอย่างมาก

9. น้ำตกห้วยพอก

น้ำตกห้วยพอก เป็นน้ำตกขนาดเล็กใน อุทยานแห่งชาติผาแต้ม ที่มีชั้นน้ำที่สวยงาม เกิดจาก ลำห้วยพอก ที่ไหลมาจากผาหินเป็นชั้นๆ ลัดเลาะไปตามป่าเขา ก่อนจะไหลลงสู่ แม่น้ำโขง บรรยากาศรอบๆ ร่มรื่นและสดชื่นมาก เต็มไปด้วยพรรณไม้นานาพันธุ์ เช่น หม้อข้าวหม้อแกงลิง เอื้องเหลืองพิศมร เอ็นอ้า เป็นต้น เหมาะสำหรับการมาพักผ่อนหย่อนใจในช่วงเดือนกรกฎาคมจนถึงเดือนธันวาคม

ภาพจาก : Facebook อุทยานแห่งชาติผาแต้ม Phataem National Park

10. จุดชมดาวและถ่ายภาพทางดาราศาสตร์
เมื่อตะวันลับขอบฟ้าไปแล้วไม่ไกลจากจุดศูนย์ให้บริการนักท่องเที่ยวยังมีพื้นที่เขตที่เป็นเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดจัดกิจกรรมดูดาวและถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ กลางคืนท้องฟ้าจะมืดมิดจนเห็นดาวแพรวพราวไปทั่วท้องฟ้ามีกิจกรรมดูดาวตอนกลางคืน ชมฝนดาวตกตก และยังป็นจุดถ่ายภาพทางช้างเผือก ชนิดที่ว่าถูกใจนักสะสมดวงดาวจนอยากจะนั่งชมกันยาว ๆ ไปทั้งคืน