ในหนังสือแบบเรียนหรือตำราพุทธประวัติ เล่าความเป็นมาของศาสนาพุทธ ภาพวาดของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามักจะมีแสงรัศมีเรืองรองแผ่ออกมาจากศีรษะเสมอ รู้หรือไม่ว่าแสงนั้นมีที่มาลึกล้ำกว่าที่เราคิด
ฉัพพรรณรังสี รัศมีบนพระเศียรพระพุทธเจ้า
แสงที่ส่องออกมาจากศีรษะของพระพุทธเจ้าในภาพวาดพุทธประวัติเรียกว่า “ฉัพพรรณรังสี” เป็นสัญลักษณ์แสดงถึงพระปัญญาอันบริสุทธิ์และพระเมตตากรุณาอันยิ่งใหญ่ของพระพุทธเจ้า รัศมีนี้สว่างมากจนสามารถมองเห็นได้ในระยะไกล และสามารถทำให้ผู้ที่พบเห็นเกิดความสว่างไสวในจิตใจ
ในพระคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา มีการกล่าวถึงรัศมีของพระพุทธเจ้าหลายครั้ง เช่น ในพระไตรปิฎก เล่ม ๑ ภาค ๒ หน้าที่ ๖๔๕-๖๔๖ มีบันทึกว่า เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ทรงมีพระรัศมีสว่างไสวมากจนสามารถมองเห็นได้ในระยะไกล รัศมีของพระองค์แผ่ไปทั่วจักรวาล ทำให้สัตว์โลกทั้งหลายได้เห็นและเกิดความสว่างไสวในจิตใจ
ฉัพพรรณรังสี หากพินิจให้ละเอียดละออขึ้นจะพบว่า มีรัศมีแสง 6 สี ประกอบด้วย
- นีละ – สีเขียวเหมือนดอกอัญชัน ดอกผักตบ ดอกบัวเขียว แววนกยูง และปีกแมลงภู่
- ปีตะ – สีเหลืองเหมือนดอกกรรณิการ์ หรดาล และทองชมพูนุท
- โรหิตะ – สีแดงเหมือนนํ้าครั่งและชาด เหมือนดอกชบา และดอกทับทิม
- โอทาต – สีขาวเงินยวง เหมือนดอกพุดและสังข์
- มัญเชฏฐะ – สีแสดเหมือนหงอนไก่ ดอกอังกาบ ดอกชบาเทศ ดอกเทียนไทย และดอกทองฟ้า ที่ออกแสงเหมือนทองแดงที่ขัดเงาแล้ว
- ประภัสสร – สีเลื่อมพรายเหมือนแก้วผลึก (คือสีทั้ง 5 ข้างต้นรวมกัน)
วัดป่าสวนพฤษชาติ ระบุถึงลำดับการเปล่งแสงไว้อย่างงดงามอัศจรรย์ว่า พระรัศมีที่ออกก่อนคือสีเขียวสี ตามด้วยสีเหลือง สีแดง สีขาว สีแสด และสีเลื่อมพราย (ประภัสสร) เป็นลำดับ ในหลากหลายลีลาท่าทางที่แตกต่างกันไป บาง กลุ่มส่ายไปส่ายมา บางกลุ่มขึ้นบนลงล่าง ลงล่างแล้วขึ้นบน มองแล้วละลานตา
แสงฉัพพรรณรงสี เรืองรองเพียง 3 ครั้งเท่านั้นตลอดพระชนม์ชีพ
ตามเรื่องเล่าทางพระพุทธศาสนาระบุว่า พระพุทธเจ้าทรงมีพระรัศมีออกมาเพียง 3 ครั้งเท่านั้นตลอดพระชนม์ชีพ ดังนี้
-
ครั้งที่ 1 เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ทรงมีพระรัศมีสว่างไสวมากจนสามารถมองเห็นได้ในระยะไกล รัศมีของพระองค์แผ่ไปทั่วจักรวาล ทำให้สัตว์โลกทั้งหลายได้เห็นและเกิดความสว่างไสวในจิตใจ
-
ครั้งที่ 2 เมื่อพระพุทธเจ้าทรงเสด็จลงจากดาวดึงส์ หลังจากประทับเสวยวิมุตติสุขเป็นเวลา 7 วัน รัศมีของพระองค์สว่างไสวมากจนทำให้เหล่าเทวดาและมนุษย์ต่างพากันตกตะลึง
-
ครั้งที่ 3 เมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมปฐมเทศนาที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน รัศมีของพระองค์สว่างไสวมากจนทำให้เหล่าเทวดาและมนุษย์ต่างพากันตื่นตาตื่นใจ และเข้าใจในธรรมได้ง่ายขึ้น
ส่วนข้อมูลที่มีการกล่าวว่าพระพุทธเจ้าทรงมีพระรัศมีเปล่งออกมาตลอดเวลานั้น เป็นเพียงความเชื่อทางพุทธศาสนาฝ่ายมหายานเท่านั้น ไม่ได้ปรากฏในหลักฐานทางพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท
ข่าวล่าสุด
