ร่วมเปิดประวัติความเป็นมาและรำลึกถึง วันอาสารักษาดินแดน 2565 วันสำคัญของเดือนกุมภาพันธ์นี้กัน ซึ่งในปีนี้ จะครบรอบ 68 ปีที่มีการสถาปนา วันสำคัญที่แม้ไม่ได้ถูกระบุไว้ในปฏิทิน แต่ก็เป็นวันที่เต็มเปี่ยมไปด้วยจิตใจที่กล้าหาญและเสียสละของเหล่าพลเรือนไทย
วันอาสารักษาดินแดน 2565 ตรงกับวันที่ 10 กุมภาพันธ์
เปิดประวัติ อาสารักษาดินแดน คืออะไร
อาสารักษาดินแดน หรือ กองอาสารักษาดินแดน มีชื่อย่อว่า อส. สมาชิกของกองกำลังนี้เป็นราษฎรและพลเรือนที่อาสาเข้ามาทำหน้าที่เพื่อช่วยเหลือประชาชน เป็นกองกำลังสำรองทั้งในภาวะปกติและในยามเกิดสงคราม รวมถึงภารกิจต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาความไม่สงบใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ ปัญหาด้านสาธารณุสข
โดยอยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของกระทรวงมหาดไทย และมีปณิธานในการปฏิบัติหน้าที่ว่า “ปวงข้า อส. ขอตั้งสัจจา จะปกป้องพารา จนสิ้นใจ”
กองกำลังอาสารักษาดินแดนก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัยที่จอมพล ป. พิบูลสงครามดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งตรงกับช่วงของสงครามโลกครั้งที่ 2 ปี พ.ศ. 2482 ที่ญี่ปุ่นได้ยกพลเข้าประเทศไทยเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม ปีพุทธศักราช 2484 ซึ่งเหตุการณ์นี้ได้ส่งกระทบต่อประเทศไทยโดยตรง
ดังนั้นจึงมีการออกพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของสงครามและประชาชนโดยตรง มีวัตถุประสงค์เพื่อฝึกอบรม และทำให้ประชาชนตระหนักรู้ในหน้าที่ป้องกันประเทศ และรักษาชาติในภาวะของสงคราม โดยออกมาถึง 2 ฉบับ ได้แก่
- พระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่คนไทยในเวลารบ พ.ศ. 2481
- พระราชบัญญัติให้อำนาจในการเตรียมการป้องกันประเทศ พ.ศ. 2484
ถือกำเนิดวันอาสารักษาดินแดน
เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ปีพุทธศักราช 2497 ได้มีประกาศพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 ออกมาเป็นครั้งแรก เป้าหมายคือเพื่อรับสมัครพลเรือนอาสาทั้งชายและหญิง เข้าเป็นสมาชิกกองกำลังอาสารักษาดินแดน และกองกำลังสำรองประจำท้องถิ่น สำหรับช่วยเหลือชาติในยามเกิดสงครามรวมถึงภาวะปกติ นอกจากนี้ยังมีการจัดตั้งกองอาสารักษาดินแดนขึ้นอีกด้วย ตั้งแต่นั้นมาจึงยึดวันที่ 10 กุมภาพันธ์ของทุกปีเป็นวันอาสารักษาดินแดนนั่นเอง
กองอาสารักษาดินแดนในปัจจุบัน
เครื่องแบบสีน้ำตาลที่มีลายพราง คือ เครื่องแบบอันเป็นสัญลักษณ์ของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน (อส.) ซึ่งทุกปีจะมีการเปิดรับสมัครคัดเลือกสมาชิกใหม่ปีละ 100 คน ให้ประชาชนที่มีอายุ 17 ปีขึ้นไปแต่ไม่เกิน 60 ปี มีสัญชาติไทย มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง มีภูมิลำเนาอยู่ในท้องถิ่นที่มีการเปิดรับสมัคร สามารถเข้าร่วมการสอบคัดเลือกได้ จากนั้นก็เข้ารับการอบรม ฝึกหัด ฝึกซ้อม ก่อนจะออกไปปฏิบัติหน้าที่จริง
หน้าที่ของอาสารักษาดินแดน
สำหรับหน้าที่ของอาสาสมัครรักษาดินแดนที่ได้มีการระบุไว้ในพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 มีทั้ง 6 ข้อ ดังนี้
- บรรเทาภัยที่เกิดจากธรรมชาติและการกระทำของข้าศึก
หน้าที่ข้อแรกของกลุ่ม อส. ก็คือการดูแลความเป็นอยู่ ความปลอดภัยให้กับบ้านเมืองและประชาชน โดยดูแลยามเกิดภัยธรรมชาติที่เหนือการควบคุม เช่น อุทกภัย อัคคีภัย รวมถึงป้องกันอันตรายที่เกิดจากข้าศึก - ทำหน้าที่ตำรวจรักษาความสงบภายในท้องที่ร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ
แม้ว่าอำนาจในการปฏิบัติหน้าที่ของ อส. จะไม่มากเหมือนตำรวจหรือทหาร แต่กองอาสารักษาดินแดนก็เป็นกำลังที่มีส่วนช่วยสำคัญในการแบ่งเบาภาระงานของเจ้าหน้าที่ - รักษาสถานที่สำคัญและการคมนาคม
หน้าที่ในส่วนนี้คือ ช่วยอำนวยความสะดวกบนท้องถนนเมื่อการจราจรหนาแน่น ให้ผู้คนสามารถสัญจรไปมาได้อย่างปลอดภัย รวมถึงสอดส่องดูแลสถานที่สำคัญต่าง ๆ ในแต่ละท้องที่ - ป้องกันการจารกรรม สดับตรับฟัง และรายงานข่าว
สอดส่องดูแล และเป็นหูเป็นตาให้กับบ้านเมือง และรายงานความผิดปกติที่พบ เพื่อป้องกันเหตุร้ายแรงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ - ทำการช่วยให้ความสะดวกแก่ฝ่ายทหารตามที่ทหารต้องการ และตัดทอนกำลังข้าศึก
เป็นหน้าที่ที่ระบุไว้เนื่องจากช่วงที่มีการประกาศพระราชบัญญัติฉบับนี้ออกมา เป็นช่วงที่อยู่ระหว่างการเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 นั่นเอง - เป็นกำลังสำรองส่วนหนึ่งที่พร้อมจะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อจำเป็น
เมื่อยามบ้านเมืองเกิดภาวะสงคราม สมาชิกอาสารักษาดินแดนก็จะปฏิบัติหน้าที่ช่วยเหลือด้านกองกำลังให้กับทหาร
ทำอะไรในวันอาสารักษาดินแดน
กิจกรรมในวันอาสารักษาดินแดน เน้นเป็นการทำพิธีเพื่อระลึกถึงความเสียสละและกล้าหาญของเหล่าพลเรือนอาสา ที่ได้เข้ามาปฏิบัติหน้าที่ในกองอาสารักษาดินแดน มีการร่วมชุมนุม กล่าวคำปฏิญาณ รายงานผลการปฏิบัติหน้าที่ในภาพรวม เพื่อติดตามความสำเร็จที่เกิดขึ้นและแก้ไขจุดบกพร่องให้น้อยลง
นอกจากนี้ยังมีพิธีมอบใบประกาศนียบัตรให้แก่สมาชิกอาสารักษาดินแดน เพื่อสร้างกำลังใจให้มีการปฏิบัติหน้าที่อย่างสมบูรณ์ต่อไป รวมถึงพิธีมอบทุนการศึกษาแก่บุตรธิดาของสมาชิกอีกด้วย
แม้ว่าบทบาทของอาสารักษาดินแดนในปัจจุบันจะไม่ได้เป็นที่พูดถึงมากนัก เพราะวัตถุประสงค์แรกของการก่อตั้งเกิดขึ้นในช่วงที่บ้านเมืองอยู่ในภาวะของสงคราม แต่ก็ยังถือเป็นกำลังสำคัญหนึ่งของพลเรือนใจอาสา ที่ต้องการทำหน้าที่ช่วยเหลือบ้านเมืองและประชาชน นี่จึงเป็นวันสำคัญอีกวันในเดือนกุมภาพันธ์ที่ The Thaiger ขอมาแนะนำให้ชาวไทยได้รู้จักกันค่ะ
- 4 กุมภาพันธ์ วันมะเร็งโลก 2565 ‘Close the care gap’ การรักษาที่เท่าเทียม
- วันทหารผ่านศึก 3 ก.พ. 2565 รำลึกวีรบุรุษผู้กล้า
- “ชีซีเจี๋ย” วันวาเลนไทน์จีน 2022 กับตำนานความรักสุดโรแมนติก สไตล์แดนมังกร
อ้างอิงจาก: สำนักอำนวยการกองอาสารักษาดินแดน พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน
