แบไต๋ความเชื่อ “ว่านจักจั่น” ของขลังนำโชคจากใต้ดิน สู่มื้ออาหารมรณะ เตือนภัย เชื้อรามีพิษทำให้เกิดอาการทางประสาท ซึมเศร้าอ่อนแรง อาเจียนหนัก หากรับประทานเข้าไปเพียงน้อยนิดอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยทันที
รู้จัก “ว่านจั๊กจั่น” พืชสมุนไพร หรือ แมลงติดเชื้อรา?
แท้จริงแล้ว ว่านจักจั่น คือ ซากแมลง หรือซากสัตว์ ที่ตายแล้วแต่ติดเชื้อรา จึงไม่ใช่ของที่จะสามรถกินได้ตามปกติ โดยมักระบาดและถูกพบเห็นมากที่สุดในช่วงฤดูฝนของประเทศไทย
สำหรับเชื้อราที่เข้าไปเจริญเติบโตภายในซากแมลงหรือพืชที่ตายแล้ว นักวิจัยสันนิษฐานว่า คือเชื้อราประเภท Cordyceps sobolifer ที่เป็นเชื้อราทำลายแมลง สามารถพบได้ใน หนอน แมลงวัน มวน เพลี้ย ผีเสื้อ ปลวก แมลงปอ แมงมุม หรือแม้แต่มด
สรุปว่า ว่านจักจั่น ไม่ใช่พืชหรือสัตว์ แต่เป็นเชื้อราทำลายแมลงที่มักเติบโตในซากพืชซากสัตว์ที่ตายแล้ว มีพิษร้ายถึงตายและไม่สามารถกินได้นั่นเอง
พิษร้ายจากการกิน “ว่านจักจั่น”
ทั้งนี้ ว่านจักจั่น นับเป็นซากพืชซากสัตว์ที่มีพิษร้ายแรง เมื่อรับประทานเข้าไปแล้วจะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน และมีอาการซึมลงอย่างเห็นได้ชัด หลังจากที่พิษเริ่มทำปฏิกิรยากับร่างกายก็จะทำให้เกิดอาการ ชัก-เกร็งกระตุก ร่างกายอ่อนแรง ใจสั่น จากนั้นก็เกิดอาการถ่ายเหลวอาหารเป็นพิษ หากไม่ได้รับการรักษาทันที บางรายอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย หรืออาการ ‘tremorgenic mycotoxins’ ซึ่งไม่มียาแก้ ต้องรักษาไปตามอาการ แบบประคับประคองเท่านั้น
นอกจากนี้ การเก็บซากของ ว่านจักจั่น มาไว้กราบไหว้บูชาเป็นของขลังภายในบ้านก็อาจทำให้เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ เนื่องจากธรรมชาติของเชื้อรามักจะทำการปล่อยสปอร์ให้ปลิวไปกับลมหรือสายน้ำ ทำให้เชื้อราทำลายแมลงเหล่านี้สามารถเกาะติดได้ตามผิวหนัง หรือสูดดมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจจนเกิดอันตรายได้ในที่สุด
ตำนานความเชื่อ ว่านจักจั่น ด้านพุทคุณของขลัง
ในประเทศไทยมีตำนานความเชื่อเกี่ยวกับ ว่านจักจั่น ที่มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า พญาว่านต่อเงินต่อทอง เชื่อว่าคือจักจั่นที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติ พอตายไปแล้วก็จะมีหงอนงอกออกมาบนดิน ลักษณะเหมือนเขาแมลงนั่นเอง
ต่อมา ชาวบ้านที่พบเห็นต่างเชื่อว่าว่านจักจั่นเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่หากนำมาบูชาแล้วก็จะมีพุทธคุณช่วยในเรื่องของการทำธุรกิจ การค้าขายในหน้าที่การงาน รวมไปถึงการเสี่ยงโชคอีกด้วย
ทำให้มีคนบางกลุ่มคิดว่า ถ้านำว่านจักจั่นมารับประทาน ไม่ว่าจะกินสด ๆ หรือต้มทำเป็นน้ำดื่ม ก็จะมีสรรพคุณบรรเทาอาการของโรคให้หายได้ ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ว่านจักจั่น ไม่มีสรรพคุณทางยาในการรักษาโรคใด ๆ ได้เลย
อย่างไรก็ตาม ว่านจักจั่น ได้กลับมาระบาดในไทยอีกครั้ง หลังจากมีข่าวว่า รพ.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน พบว่ามีชาวบ้านขุดว่านจักจั่นนำมาทำอาหารกินกัน จนสุดท้าย ป่วยแล้ว 3 รายในเวลาเดียว จึงแจ้งเตือนห้ามรับประทาน หรือเก็บซาก ว่านจักจั่น ไว้ใกล้ตัว เพราะอาจมีอันตรายต่อสุขภาพถึงตายได้นั่นเอง
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
อ้างอิง : โรงพยาบาลเพชรเวช, มูลนิธิสืบนาคะเสถียร, นี่ตัวอะไร, อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์, เชียงใหม่นิวส์
