ชวนอ่าน 10 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับประวัติ วันไหว้พระจันทร์ วันเสาร์ที่ 10 กันยายน 2565 เทศกาลไหว้พระจันทร์สำคัญอย่างไร มีอะไรที่ควรรู้บ้าง
แม่นางฉางเอ๋อเกี่ยวข้องอย่างไร มีความสำคัญอย่างไร วันนี้ทีมงาน The Thaiger คัดสรรเกร็ดวันไหว้พระจันทร์ 10 ข้อมาต้อนรับเทศกาลนี้ในปี 2565 ให้คุณผู้อ่านแล้วค่ะ
รวม 10 เรื่องน่ารู้ “วันไหว้พระจันทร์”
เด็ก ๆ หลายคนโดยเฉพาะลูกหลานบ้านชาวไทยเชื้อสายจีน น่าจะคุ้นเคยกับเทศกาลไหว้ขอพรพระจันทร์พอสมควรเลย หรือแม้แต่บ้านที่ไม่ได้เฉลิมฉลองก็คงเคยได้ลิ้มรสชาติขนมไหว้พระจันทร์มาแล้ว เทศกาลนี้มีเรื่องน่ารู้สนุก ๆ เพียบ มาอ่านไปพร้อมกัน ณ บัดนี้เลยค่ะ
1. วันไหว้พระจันทร์ เทศกาลแห่งฤดูใบไม้ร่วง
วันไหว้พระจันทร์ เป็นเทศกาลตามปฏิทินจันทรคติของจีน ตรงกับวันที่ 15 เดือน 8 ของทุกปี ซึ่งในช่วงนี้จะเป็นฤดูใบไม้ร่วงของประเทศจีน มีชื่อเรียกในภาษาจีนว่า จงชิวเจี๋ย (中秋節) แปลตรงตัวได้ว่า เทศกาลกลางฤดูใบไม้ร่วง
2. วันไหว้พระจันทร์แต่ละปี วันไม่ตรงกัน วันไหนบ้าง
วันไหว้พระจันทร์ในแต่ละปีจะไม่มีกำหนดตายตัว ขึ้นอยู่กับว่าในปีนั้นวันที่ 15 เดือน 8 ตรงกับวันอะไร โดยในปีนี้ เทศกาลวันไหว้พระจันทร์ ตรงกับวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2565 ค่ะ
3. ความเชื่อการไหว้พระจันทร์ เกี่ยวข้องกับวิถีเกษตรกรรม
เกษตรกรชาวจีนมีความเชื่อว่าพระจันทร์มีอิทธิพลต่อน้ำขึ้นและน้ำลง โดยน้ำถือเป็นสิ่งจำเป็นในการเพาะปลูก ดังนั้นชาวจีนจึงไหว้พระจันทร์เพื่อเป็นการแสดงความขอบคุณต่อดวงจันทร์ เหมือนที่คนไทยนับถือพระแม่คงคานั่นเอง
4. ฉางเอ๋อ เทพธิดาที่ก่อให้เกิดเทศกาลไหว้พระจันทร์
นอกจากการไหว้พระจันทร์จะเกี่ยวข้องกับความเชื่อทางการเกษตรแล้ว ยังมีตำนานเล่าถึงเทพธิดาบนดวงจันทร์นามว่า “ฉางเอ๋อ” อีกด้วย ชาวจีนจะไหว้เทพธิดาบนดวงจันทร์ เพราะเชื่อว่าจะช่วยคุ้มครองชีวิตของพวกเขาให้ร่มเย็นเป็นสุข
5. ประวัติที่มาตำนานเทพธิดาฉางเอ๋อ
ตำนานฉางเอ๋อนั้นมีหลายตำนาน แต่ที่จะยกมาเล่าให้ฟังนั้น เล่ากันว่านางเป็นหญิงงาม มีสามีชื่อ “โฮ่วอี้” ซึ่งเป็นวีรบุรุษที่ยิงพระอาทิตย์ที่สร้างความเดือดร้อนให้คนบนโลก จากสิบดวงจนเหลือดวงเดียว โฮ่วอี้จึงได้รับการยกย่องให้ขึ้นเป็นผู้ปกครอง
เมื่อขึ้นเป็นใหญ่ โฮ่วอี้กลับเหลิงในอำนาจจนทำให้ประชาชนโกรธแค้นตัวเขา ด้วยความกลัวโฮ่วอี้จึงเดินทางไปภูเขาคุนหลุนเพื่อนำยาอายุวัฒนะมา ฉางเอ๋อกลัวว่าโฮ่วอี้จะสร้างความเดือดร้อนในภายภาคหน้า นางจึงตัดสินใจกินยาอายุวัฒนะเข้าไปเสียเอง
บางตำนานก็ว่ามีคนพยายามขโมยยาอายุวัฒนะยามที่โฮ่วอี้ไม่อยู่ ฉางเอ๋อจึงจำต้องตัดสินใจกินยาอายุวัฒนะเสียเอง เพื่อไม่ให้ยาที่มีคุณสูงตกอยู่ในเงื้อมมือของคนไม่ดี
หลังจากกินยาอายุวัฒนะเข้าไป ร่างของฉางเอ๋อก็ลอยขึ้นไปถึงดวงจันทร์ และกลายเป็นเทพธิดาแห่งดวงจันทร์สืบมา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงตำนานกระต่ายบนดวงจันทร์ ซึ่งอาศัยอยู่กับเทพธิดาฉางเอ๋ออีกด้วยว่าเป็นกระต่ายตำยาที่เทพธิดาฉางเอ๋อส่งลงมาช่วยเหลือมนุษย์โลกให้พ้นจากการระบาดของอหิวาตกโรค
6. ขนมไหว้พระจันทร์ ขนมประจำเทศกาล จุดเริ่มต้นจากความโกรธแค้น
ขนมไหว้พระจันทร์ที่กินกันอย่างเอร็ดอร่อยทุกวันนี้ แท้จริงแล้วมีเรื่องเล่าว่า เกิดขึ้นเพราะช่วงหนึ่งชาวจีนถูกมองโกลรุกราน ชาวบ้านไม่พอใจจึงทำขนมและสอดกระดาษไว้ในไส้ขนม เพื่อส่งข่าวต่อ ๆ กันให้เตรียมตัวขับไล่ชาวมองโกลในวันที่ 15 เดือน 8
ในที่สุดแผนการก็สำเร็จ ชาวจีนสามารถรวมตัวขับไล่ชาวมองโกลไปได้ หลังจากนั้นขนมไหว้พระจันทร์จึงทำขึ้นทุกเทศกาลไหว้พระจันทร์ เพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ในครั้งนั้นนั่นเอง
7. รู้หรือไม่ วันไหว้พระจันทร์ ไหว้หลายประเทศนะ
ชาวจีนแผ่นดินใหญ่ เมื่อเดินทางไปที่ไหนก็มักจะนำวัฒนธรรมที่ตนมีไปเผยแพร่ด้วย เช่นเดียวกับเทศกาลวันไหว้พระจันทร์ ซึ่งมีจัดขึ้นทั้งในประเทศสิงคโปร์ ไต้หวัน ฮ่องกง และญี่ปุ่น รวมถึงประเทศไทยด้วยเช่นกัน
8. เทศกาลไหว้พระจันทร์ วันพร้อมหน้าของครอบครัว
ทุกเทศกาลไหว้พระจันทร์ สมาชิกครอบครัวจะเดินทางมารวมตัวพร้อมหน้า ถือเป็นเทศกาลที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 รองจากตรุษจีนเลยทีเดียว
9. เหตุผลที่ขนมไหว้พระจันทร์เป็นทรงกลม?
เหตุที่ขนมไหว้พระจันทร์เป็นทรงกลมนั้นง่ายสุด ๆ เลยค่ะ เป็นเพราะว่าขนมชนิดนี้ทำขึ้นเพื่อใช้ไหว้ดวงจันทร์ ดังนั้นจึงทำเลียนแบบรูปทรงของดวงจันทร์นั่นเอง
10. วันไหว้พระจันทร์ เทศกาลที่ต้องนอนดึก
เนื่องจากเทศกาลไหว้พระจันทร์มีกิจกรรมสำคัญคือ การไหว้ขอพรและขอบคุณต่อดวงจันทร์ ดังนั้นเวลาที่ยึดถือปฏิบัติ และนิยมไหว้คือช่วง 19.00 น. เป็นต้นไป ถึงช่วงกลางดึกประมาณ 23.00 น.