เทศกาลกินเจ 2568 เปิดคู่มือฉบับสมบูรณ์ ทั้งประวัติ ตำนาน ข้อห้าม-ข้อปฏิบัติที่ถูกต้อง และกินเจอย่างไรให้ได้ทั้งบุญและสุขภาพดี
เข้าสู่ช่วงปลายปีอีกครั้งกับ “เทศกาลกินเจ” ประเพณีสำคัญของชาวไทยเชื้อสายจีนที่จะจัดขึ้นเป็นเวลา 9 วัน 9 คืน โดยในปี 2568 นี้ จะตรงกับวันที่ 21 – 29 ตุลาคม 2568 (บางท่านอาจเริ่มล้างท้อง ตั้งแต่วันที่ 20 ตุลาคม) ซึ่งเราจะเริ่มเห็น “ธงเจ” สีเหลืองที่มีตัวอักษรจีนสีแดงประดับประดาอยู่ตามร้านอาหาร เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการเริ่มต้นเทศกาลแห่งการทำบุญและชำระร่างกายจิตใจ
สำหรับผู้ที่สนใจเข้าร่วมเทศกาลกินเจในปีนี้ ไม่ว่าจะเพื่อเหตุผลทางสุขภาพหรือความเชื่อ บทความนี้ได้รวบรวมทุกเรื่องราวที่ควรรู้ ตั้งแต่ความหมายที่แท้จริง ประวัติความเป็นมา ไปจนถึงข้อห้ามและข้อปฏิบัติที่ถูกต้อง เพื่อให้การกินเจของคุณได้ทั้งบุญและสุขภาพดี
“กินเจ” คืออะไร? ไม่ใช่แค่การไม่กินเนื้อ
หลายคนเข้าใจว่าการกินเจคือการงดเว้นเนื้อสัตว์เท่านั้น แต่ในความหมายที่ลึกซึ้งกว่านั้น คำว่า “เจ” (齋) ในภาษาจีนมีความหมายเดียวกับคำว่า “อุโบสถ” ในศาสนาพุทธ คือการชำระร่างกาย วาจา และใจให้บริสุทธิ์ ดังนั้น ผู้ที่กินเจอย่างเคร่งครัดจึงไม่ใช่แค่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ แต่ยังต้องรักษาศีลประพฤติตนอยู่ในศีลธรรมอันดีงาม ไม่พูดจาหยาบคาย ไม่คิดร้าย และสำรวมกายวาจาใจตลอดช่วงเทศกาล
รากศัพท์อีกคำหนึ่งคือ “เจียฉ่าย” หมายถึงการกินอาหารผัก ซึ่งเป็นที่มาของการงดเว้นเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด รวมถึงผักที่มีกลิ่นฉุน 5-6 ชนิด ที่เชื่อว่าจะไปกระตุ้นอารมณ์และส่งผลกระทบต่อธาตุในร่างกาย
ประวัติและตำนานเทศกาลกินเจ
ที่มาของเทศกาลกินเจ หรือที่ชาวจีนเรียกกันว่า “เก้าอ๊วงเจ” หรือ “กิ้วอ๊วงเจ” (เจเดือน 9) มีตำนานที่เล่าขานสืบต่อกันมาหลากหลาย แต่ที่เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายคือความเชื่อในลัทธิเต๋าที่เกี่ยวข้องกับการบูชา “พระราชาธิราชทั้ง 9 พระองค์” (เก้าอ๊วง) ซึ่งหมายถึงผู้เป็นใหญ่ทั้ง 9 หรือเทพเจ้าดาวนพเคราะห์ ผู้คนจะถือศีลกินเจเป็นเวลา 9 วัน 9 คืน เพื่อเป็นการสักการะบูชาเทพเจ้าทั้ง 9 พระองค์นี้ และเพื่อขอพรให้ตนเองและครอบครัวปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ มีชีวิตที่ยืนยาว
ข้อห้ามและข้อปฏิบัติในช่วงกินเจ
เพื่อให้การกินเจสมบูรณ์ทั้งกายและใจ มีข้อห้ามและข้อปฏิบัติที่ควรยึดถืออย่างเคร่งครัด ได้แก่ การงดเว้นเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด เช่น นม เนย ไข่ น้ำผึ้ง รวมถึงการงดเว้นผักที่มีกลิ่นฉุนรุนแรง 5-6 ชนิด คือ กระเทียม, หัวหอมทุกชนิด, ต้นหอม, หลักเกียว (กระเทียมโทนจีน), กุยช่าย และใบยาสูบ นอกจากนี้ยังควรงดอาหารรสจัด, รักษาศีล 5, ชำระร่างกายให้สะอาด และแยกภาชนะสำหรับอาหารเจโดยเฉพาะ ซึ่งผู้ที่ถือศีลอย่างเคร่งครัดจะนิยมสวมใส่ชุดสีขาวตลอดเทศกาล
กินเจอย่างไรให้สุขภาพดี
แม้การกินเจจะมีประโยชน์ แต่หากกินไม่ถูกหลักก็อาจส่งผลเสียได้ เพื่อให้ได้สุขภาพที่ดี ควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยสามารถรับโปรตีนทดแทนเนื้อสัตว์ได้จากถั่วเมล็ดแห้ง เต้าหู้ และโปรตีนเกษตร ควรเลี่ยงอาหารเจที่เน้นแป้งและไขมันสูง เช่น ของทอด ของผัด และหันมารับประทานอาหารประเภทยำ ต้ม หรือนึ่งให้มากขึ้น เน้นการทานผักผลไม้ที่หลากหลายเพื่อให้ได้วิตามินและกากใยครบถ้วน และหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด ทั้งเผ็ดจัด เค็มจัด หรือหวานจัดจนเกินไป
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- สอบด่วน ตร.ทางหลวง นำขบวนเฟอร์รารี่ ปิดมอเตอร์เวย์ ที่แท้ไปงานกินเจ
- กินเจเยาวราช 2567 เช็กไฮไลท์ ขบวนแห่ และเส้นทาง ได้ที่นี่
- ตรุษจีนเยาวราช 2568 ประดับไฟตระการตา ไหว้เจ้าเสริมมงคลปีมะเส็ง
ติดตาม The Thaiger บน Google News:
ข่าวล่าสุด
