ระวังให้ดี หมอหมู วีระศักดิ์ เตือน โรคปอดรั่วในคนอายุน้อย อันตรายถึงขั้นเสียชีวิต เช็คสัญญาณเตือน พร้อมรับมือโรคร้ายที่กำลังคืบคลานเข้ามา
หมอหมู รศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี อาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านนิติเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว) ได้โพสต์ผ่านบัญชีเฟซบุ๊ก หมอหมู วีระศักดิ์ เตือนภัย โรคปอดรั่วในคนอายุน้อย อันตรายร้ายแรงถึงชีวิต พร้อมบอกสัญญาณเตือนของร่างกาย วิธีรักษา และการป้องกันไม่ให้เกิดขึ้นกับตนเอง
โรคปอดรั่ว หรือโรคปอดทะลุ (Pneumothorax) คือ ภาวะที่ถุงลมในปอดแตก ทำให้อากาศรั่วเข้าไปแทรกอยู่ในช่องอกจนเบียดเนื้อปอดและหัวใจ ทำให้ปอดขยายตัวไม่เต็มที่ ส่งผลต่อการหายใจ เป็นภาวะที่ต้องได้รับการรักษาเร่งด่วน เพราะภาวะดังกล่าวอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้
สัญญาณเตือนโรคปอดรั่ว
สัญญาณเตือนของโรคปอดรั่วในคนอายุน้อย คือ อาการเจ็บหน้าอกเฉียบพลัน ร่วมกับอาการไอแห้ง ๆ โดยหาสาเหตุไม่ได้ โดยภาวะปอดรั่ว แบ่งออกเป็น 2 แบบ คือ
1. ภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบปฐมภูมิ (Primary Spontaneous Pneumothorax) เป็นโรคปอดรั่วในคนที่ไม่ได้มีตัวโรคที่เนื้อปอดโดยเฉพาะ มักเกิดในผู้ป่วยที่อายุ 18 ปี ขึ้นไปจนถึง 30 ปี ในช่วงวัยรุ่นที่ผอมสูงโตเร็วมักพบว่ายอดปอดส่วนบนเป็นถุงลมโป่งพองเฉพาะจุด ซึ่งปัจจุบันวงการแพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุชัดเจนว่าเกิดจากอะไร แต่มีข้อมูลว่าอาจเกิดจาก
- พันธุกรรม
- ปอดกับช่องอกขยายตัวเติบโตไม่สัมพันธ์กัน ทำให้ยอดปอดเกิดถุงลมโป่งพอง
- ภาวะเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ มีชื่อเรียกเฉพาะว่าโรคลมรั่วตามรอบเดือน (Catamenial Pneumothorax) เป็นภาวะที่มีเซลล์เยื่อบุมดลูกฝังในช่องเยื่อหุ้มปอด ทำให้มีลมรั่วในขณะที่มีประจำเดือน พบได้ไม่บ่อยแต่ต้องไปรับการผ่าตัดและการรักษาด้วยฮอร์โมน
2. ภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบทุติยภูมิ (Secondary Spontaneous Pneumothorax) มักเกิดกับคนที่อายุมากกว่า 60 ปีที่สูบบุหรี่จัด และเกิดในผู้ป่วยที่มีโรคปอดอยู่แล้ว ซึ่งมักพบว่าถุงลมโป่งพองจะเป็นกระจายไปทั่ว เมื่อแตกออกมาลมรั่วเข้าช่องอก
โอกาสเกิดโรคดังกล่าวอยู่ที่ 24/100,000 คนต่อปีในผู้ชาย และ 10/100,000 คนในผู้หญิง ปัจจัยสนับสนุนหลักคือ การสูบบุหรี่ ซึ่งเพิ่มโอกาสเป็น 22 เท่าในผู้ชาย และ 8 เท่าในผู้หญิง อัตราการกลับเป็นซ้ำของโรคนี้อยู่ที่ 35%
อัตราการเสียชีวิตจากภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองนั้นขึ้นอยู่กับสาเหตุ ลักษณะ และการรักษาของภาวะนี้ โดยอัตราการเสียชีวิตจาก
- ภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบปฐมภูมิ ประมาณ 1.26%
- ภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบทุติยภูมิ ที่มีโรคปอดอยู่ก่อนนั้นสูงขึ้นมาก ประมาณ 11.45%
การตรวจรักษาภาวะปอดรั่ว มี 2 วิธี คือ
- เอกซเรย์พบลมรั่วออกมาที่ช่องอก แต่ยังไม่เห็นรูรั่วที่ปอด ต้องผ่าตัดใส่สายระบาย 3 – 7 วัน รูรั่วสามารถหายไปได้เองเหมือนแผลถลอก เมื่อไรที่เป็นซ้ำจึงจะทำการผ่าตัด แต่ปัญหาคือโอกาสเป็นซ้ำสูงถึง 35%
- เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) พบลมรั่วออกมาที่ช่องอก และพบรูรั่วที่ปอด ต้องผ่าตัดเปิดช่องทรวงอกเพื่อทำการเย็บซ่อมแซม
วิธีป้องกันภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเอง
- งดสูบบุหรี่ หรือลดปริมาณการสูบบุหรี่ลง เพราะการสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสริมที่ทำให้เกิดถุงลมที่ปอดมากขึ้น และเสี่ยงเกิดการแตกและรั่วได้มากขึ้น
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหรือกิจกรรมที่ทำให้หายใจเร็วหรือหอบเหนื่อยมาก เช่น วิ่งมาราธอน หรือดำน้ำลึก เพราะอาจทำให้มีแรงดันอากาศในปอดเพิ่มขึ้นและทำให้ถุงลมที่ปอดแตกได้
- หากมีโรคปอดอื่น ๆ ที่เป็นสาเหตุของภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบทุติยภูมิ เช่น ปอดอุดกั้นเรื้อรัง หรือปอดวัณโรค ควรได้รับการรักษาโรคนั้นให้หาย หรือควบคุมอาการได้ดี เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบปฐมภูมิ
- หากเคยเกิดภาวะปอดรั่วที่เกิดขึ้นเองแบบปฐมภูมิมาก่อน ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ในการรักษาและป้องกันการเกิดซ้ำ
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ข่าวล่าสุด
