ท้าวทองกีบม้า ถือเป็นราชินีแห่งขนมไทย เนื่องจากมีการสันนิษฐานว่า ท้าวทองกีบม้าได้คิดค้นขนมไทยมากถึง 14 ชนิด ซึ่งได้รับการสืบสานมาจนถึงปัจจุบัน
ใครที่เป็นแฟนละครบุพเพสันนิวาสและภาคต่ออย่างพรหมลิขิต คงไม่มีทางที่จะไม่รู้จัก ท้าวทองกีบม้า (แม่มะลิ) หรือ มารีอา กียูมาร์ ดึ ปีญา (มารี กีมาร์) ภริยาของพระยาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) ขุนนางกรีกที่รับราชการในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เพราะนอกจากที่เธอจะเป็นสาวสวยสุดแกร่ง ท้าวทองกีบม้ายังเป็นผู้คิดค้นขนมไทยมากถึง 14 ชนิด จนกลายเป็นมรดกตกทอดในสังคมและวัฒนธรรมไทย ให้เราได้ลิ้มลองกันตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงกรุงรัตนโกสินทร์
รู้จัก 14 ขนมไทย ที่สร้างสรรค์โดย ท้าวทองกีบม้า
เชื่อกันว่าท้าวทองกีบม้า ได้พัฒนาสูตรขนมไทย 14 ชนิด จากการผสมผสานความรู้ด้านการทำอาหารของโปรตุเกส เข้ากับวัตถุดิบในท้องถิ่นของประเทศไทย ซึ่งฝีมือของเธอได้เป็นที่ประจักษ์เมื่อครั้งเข้ารับราชการในห้องเครื่องต้น กำกับเครื่องชาวพนักงานหวานในพระราชวัง จนได้รับฉายา “ราชินีแห่งขนมไทย” โดยขนมที่ท้าวทองกีบมาคิดค้นขึ้น มีดังนี้
1. ทองม้วน
ทองม้วนเป็นขนมที่โดดเด่นในเรื่องของความกรอบ และรูปทรงกลมที่ถูกม้วนเข้าหากัน โดยมีส่วนผสมหลัก ได้แก่ แป้ง มะพร้าว น้ำตาลปีบ ไข่ไก่ น้ำมันพืช และ งาดำ ซึ่งยังคงนิยมทานกันจนถึงปัจจุบัน ทั้งยังมีความเชื่อโบราณระบุเอาไว้ด้วยว่า ขนมทองม้วนมีความหมายมงคล สื่อถึงความมั่งมี
2. ทองหยิบ
ขนมทองหยิบว่ากันว่าได้รับอิทธิพลมาจากประเทศโปรตุเกส ซึ่งท้าวทองกีบม้าได้นำมาเผยแพร่ในยุคกรุงศรีอยุธยา โดยทำมาจากไข่แดงที่ถูกตีจนฟู แล้วหยอดลงในน้ำเชื่อมที่ต้มเดือด ก่อนจะจัดวางใส่ถ้วยตะไลและจับจีบให้สวยงาม ปัจจุบันยังคงหาซื้อได้ง่าย และมักใช้ในงานสมรสและงานขึ้นบ้านใหม่
3. ทองหยอด
อีกหนึ่งขนมไทยยอดนิยมอย่างทองหยอด ก็ถูกคิดค้นโดยท้าวทองกีบม้าเช่นเดียวกัน โดยเชื่อว่าทองหยอดแต่เดิมคือขนมของเมืองอาไวรู ในประเทศโปรตุเกส ซึ่งทำได้ง่ายโดยการผสมไข่แดงและน้ำ หยอดลงในน้ำเดือดที่เคี่ยวน้ำตาลไว้ด้านใน เมื่อสุกจะมีลักษณะสีเหลืองทอง รูปทรงคล้ายหยดน้ำ
4. ฝอยทอง
ฝอยทองก็เป็นหนึ่งในขนมไทย ที่เชื่อว่าได้รับอิทธิพลมาจากประเทศโปรตุเกส ซึ่งกลายเป็นที่รู้จักครั้งแรกโดยท้าวทองกีบม้า โดยทำจากไข่แดงของไข่เป็ด เคี่ยวในน้ำเดือดและน้ำตาลทราย จะได้ออกมาเป็นขนมคล้ายเส้นด้ายที่ทำจากไข่ ซึ่งที่โปรตุเกสนิยมทานกับขนมปัง ส่วนในไทยนิยมทานเปล่า ก่อนจะเริ่มมีการนำไปปรับใช้บนขนมปังและของหวานประเภทต่าง ๆ มากขึ้นในภายหลัง
5. กะหรี่ปั๊บ
กะหรี่ปั๊บ เป็นขนมที่เชื่อว่าเกิดจากการผสมผสานวัฒนธรรมตะวันตกและอินเดีย เริ่มมีอิทธิพลในไทยเพราะชาวมุสลิม ก่อนจะโด่งดังมีชื่อเสียงจากการดัดแปลงสูตรขนมของท้าวทองกีบม้า ซึ่งไส้ที่นิยมทานมากที่สุดคือ กะหรี่ปั๊บไส้ไก่
6. ขนมหม้อแกง
ขนมหม้อแกง หรือ ขนมกุมภมาศ ประกอบไปด้วย ไข่ แป้ง และกะทิ ซึ่งเมื่อทำเสร็จจะมีการบรรจุใส่ถาด กลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวและเป็นที่มาของชื่อขนมหม้อแกง
7. สังขยา
สังขยา หรือที่เรียกในภาษามลายูว่า เซอรีกายาหรือกายา ทำจากการนำกะทิและไข่ไก่มาผสมให้เข้ากัน แล้วเสริมด้วยใบเตยและน้ำตาล เมื่อปรุงสุกแล้วนิยมทานกับข้าวเหนียว โดยเชื่อว่าได้รับอิทธิพลมาจากโปรตุเกสและเป็นที่รู้จักในสมัยอยุธยาเพราะท้าวทองกีบม้า
8. ขนมผิง
หลายคนอาจจะไม่รู้ว่า แท้จริงแล้วขนมผิงก็ได้รับอิทธิพลมาจากอาหารโปรตุเกส โดยท้าวทองกีบม้าได้เข้ามาเผยแพร่ในไทยระหว่างที่รับราชการในตำแหน่งหัวหน้าห้องเครื่องต้น ซึ่งขนมผิงทำมาจากไข่แดงและกะทิที่ผ่านการอบไฟจนกรอบเป็นสีเหลืองนวล
9. ขนมปังขิง
ขนมปังขิง เป็นชื่อที่แปลภาษาอังกฤษแบบตรงตัวจากคำว่า Ginger Bread ซึ่งเป็นขนมอบที่มีรูปลักษณ์ที่หลากหลาย แต่เดิมนิยมทานในช่วงท้ายปี ใกล้กับเทศกาลคริสต์มาส
10. ลูกชุบ
ลูกชุบถือเป็นขนมไทยจานโปรดของเด็กทุกยุคสมัย เชื่อว่าท้าวทองกีบม้าสร้างสรรค์ขึ้น หลังได้รับแรงบันดาลใจมาจากขนมโปรตุเกสที่มีชื่อว่า มาร์ซีปัง โดยลูกชุบทำมาจากถั่วเขียวบดที่ปั้นเป็นรูปทรงต่าง ๆ พร้อมแต่งแต้มสีให้ชวนรับประทาน
11. ขนมทองพลุ
อาจจะได้ยินชื่อไม่บ่อยนัก แต่ขนมทองพลุก็ถือเป็นขนมไทยจากฝีมือท้าวทองกีบม้าเช่นเดียวกัน โดยมันจะมีลักษณะคล้าย ขนมเอแคลร์ของฝรั่งเศส แต่ต่างกันตรงวิธีทำ เนื่องจากขนมทองพลุในไทยทำจากการทอดในน้ำมันเดือด ทั้งยังมีความหมายสุดมงคลที่สื่อถึงความเจริญรุ่งเรืองอีกด้วย
12. ขนมทองโปร่ง
อีกหนึ่งขนมตระกูลทองที่มีมาตั้งแต่โบราณก็คือ ขนมทองโปร่ง หรือ ขนมหน้านวล ที่ดัดแปลงมาจากขนมพื้นบ้านของโปรตุเกส ด้านในโปรงใสเต็มไปด้วยฟองกาศของน้ำตาล เมื่อสุกแล้วจะะให้สีเหลืองอมส้มทำมาจากแป้ง น้ำตาล และไข่แดง
13. ขนมสัมปันนี
ขนมสัมปันนี หรือ อาลัว ก็เป็นขนมไทยที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยถือเป็นขนมความหมายมงคลของไทย เพราะมีความหมายว่า “เป็นที่รัก” ซึ่งผู้หญิงนิยมทำให้สามีพกติดตัวไปในสงคราม โดยอาลัวทำจากแป้ง กะทิ น้ำตาล เทียนอบ และสีผสมอาหาร
14. ขนมไข่เต่า
ปิดท้ายกันไปด้วย ขนมไข่เต่า หรือ ขนมไข่นกกระทาทอด ที่ยังคงวางขายให้เห็นกันทั่วประเทศจนถึงปัจจุบัน นับเป็นหนึ่งในขนมทานเล่นที่หลายคนชื่นชอบและมีราคาถูก โดยขนมไข่เต่ามีลักษณะที่กรอบและเหนียวอย่างลงตัว ซึ่งมีทั้งสีม่วงและสีส้ม เน้นทานเล่นระหว่างทำงาน
เป็นอย่างไรกันบ้างเอ่ยกับ 14 ขนมไทย ที่คิดค้นโดย ท้าวทองกีบม้า หรือ มารี กีมาร์ ภริยาของพระยาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) บอกเลยว่าน่าทานทุกเมนู ฉะนั้นหากใครมีเวลาว่าง อย่าลืมไปหาซื้อมาทานระหว่างชมละครเรื่อง พรหมลิขิตกันดูได้นะ.
