สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เชิญชวนประชาชน ร่วมลุ้นชม “ดาวหางนิชิมูระ” ในเดือนกันยายน 2566 ดาวหางดวงใหม่ที่เพิ่งถูกค้นพบ พลาดรอบนี้ รอชมอีกที 400 ปีข้างหน้า
ท่านใดที่รักในดาราศาสตร์ต้องกาปฏิทินเอาไว้ เพราะล่าสุด วันพฤหัสบดีที่ 7 กันยายน 2566 สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) หรือ NARIT ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก โดยระบุว่า ในเดือนกันยายน 2566 นี้ สามารถลุ้นชม ดาวหางนิชิมูระ หรือ ดาวหาง C/2023 P1 (Nishimura) ภายหลังจากการที่ดางหางดังกล่าวถูกค้นพบเมื่อไม่กี่สัปดาห์ก่อน
รายงานระบุว่า ดาวหางนิชิมูระ กำลังจะโคจรเฉียดโลกในวันที่ 12 กันยายน 2566 และจะเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดในวันที่ 17 กันยายน 2566 ซึ่งจะเป็นช่วงที่มีความสว่างมากที่สุด และยังมีมุมห่างจากดวงอาทิตย์มากเพียงพอ อาจสามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่าในช่วงหัวค่ำของวันดังกล่าวอีกด้วย
นอกจากนี้ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ยังได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมด้วยว่า ดาวหางนิชิมูระ ถูกค้นพบครั้งแรก เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2566 โดย ฮิเดโอะ นิชิมูระ (Hideo Nishimura) นักดาราศาสตร์สมัครเล่นชาวญี่ปุ่น ซึ่งเขาใช้กล้องโทรทรรศน์ถ่ายภาพท้องฟ้าในช่วงรุ่งเช้า แล้วพบว่ามีวัตถุท้องฟ้าบางอย่างที่ไม่สามารถระบุได้บริเวณกลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) ติดมาในภาพ และเมื่อกลับไปตรวจสอบภาพถ่ายในวันก่อนหน้าก็พบวัตถุเดียวกันนี้ แต่มีการเปลี่ยนตำแหน่งเปลี่ยนไปเล็กน้อย จึงคาดว่าน่าจะเป็นดาวหางดวงใหม่ที่ไม่เคยมีใครค้นพบ
หลังจากนั้น ฮิเดโอะ นิชิมูระได้ส่งข้อมูลไปยัง Minor Planet Center ซึ่งเป็นหน่วยงานที่จะช่วยตรวจสอบและยืนยันการค้นพบวัตถุขนาดเล็กในระบบสุริยะอย่างเป็นทางการ และได้รับการยืนยันในวันที่ 15 สิงหาคม 2566 จึงกำหนดชื่อดาวหางดวงนี้อย่างเป็นทางการว่า C/2023 P1 (Nishimura) จัดเป็นดาวหางคาบยาวที่มีแหล่งที่มาจากเมฆออร์ต (Oort Cloud) มีคาบการโคจรรอบดวงอาทิตย์ 437 ปี โดยขณะนี้กำลังโคจรเข้าใกล้โลกและดวงอาทิตย์มากขึ้นเรื่อย ๆ และจะโคจรเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดในวันที่ 17 กันยายน 2566
สำหรับท่านใดที่อยากชมดาวหางนิชิมูระ มีรายงานว่า สามารถรับชมได้ในช่วงรุ่งเช้า ทางทิศตะวันออกก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น ในวันที่ 8 กันยายน 2566 ดาวหางจะมีตำแหน่งปรากฏอยู่บริเวณกลุ่มดาวสิงโต (Leo) บริเวณใกล้กับดาวเรกูลัส (Regulus) ซึ่งอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นมุมประมาณ 20 องศา ทำให้มีระยะเวลาสังเกตการณ์ประมาณ 1 ชั่วโมงก่อนที่ดวงอาทิตย์จะขึ้น และจากข้อมูลล่าสุดชี้ว่า ขณะนี้ดาวหางมีค่าความสว่างปรากฏ 5.2 สามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่าในพื้นที่ที่ไร้มลภาวะทางแสง
อย่างไรก็ตาม ในช่วงเวลาหลังจากนั้น แม้ว่าดาวหางนิชิมูระจะโคจรเข้ามาใกล้โลก และดวงอาทิตย์มากขึ้นเรื่อย ๆ แต่ขณะเดียวกันดาวหางก็จะมีตำแหน่งปรากฏบนท้องฟ้าเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้น ทำให้ยิ่งมีเวลาในการสังเกตการณ์น้อยลงเรื่อย ๆ และในวันที่ 12 กันยายน 2566 จะเป็นวันที่ดาวหางโคจรเข้าใกล้โลกมากที่สุด ด้วยระยะห่าง 125 ล้านกิโลเมตร แต่ก็เป็นช่วงที่ดาวหางมีตำแหน่งปรากฏบนท้องฟ้าอยู่ใกล้กับดวงอาทิตย์มาก ทำให้ยากต่อการสังเกตการณ์
หลังจากวันที่ 15 กันยายน 2566 ดาวหางจะเปลี่ยนมาปรากฏทางทิศตะวันตกในช่วงหัวค่ำ และมีมุมปรากฏบนท้องฟ้าห่างออกจากดวงอาทิตย์มากขึ้นเรื่อย ๆ เริ่มเคลื่อนตำแหน่งออกจากกลุ่มดาวสิงโต (Leo) จนกระทั่งในวันที่ 17 กันยายน 2566 จะเป็นวันที่ดาวหางโคจรเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดด้วยระยะห่าง 34 ล้านกิโลเมตร (ใกล้กว่าวงโคจรของดาวพุธประมาณ 40 เปอร์เซ็นต์) และจะยิ่งมีความสว่างมากขึ้น
พร้อมกันนี้ จากการคาดการณ์ของเว็บไซต์ Comet Observation database (COBS) ระบุว่า ดาวหางอาจมีค่าความสว่างปรากฏได้มากถึง 3.0 ซึ่งเป็นค่าความสว่างปรากฏที่สามารถสังเกตเห็นด้วยตาเปล่าได้ไม่ยากนัก และในวันที่ 17 กันยายนนี้ จะสามารถสังเกตการณ์ดาวหางนิชิมูระได้ในกลุ่มดาวหญิงสาว (Virgo) ทางทิศตะวันตกในช่วงหัวค่ำหลังดวงอาทิตย์ตก ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นมุมประมาณ 10 องศา
ผู้ที่ต้องการชมดาวหางนิชิมูระ มีเวลาสังเกตการณ์เกือบ 1 ชั่วโมง ก่อนที่จะตกลับขอบฟ้าตามดวงอาทิตย์ไป ซึ่งหลังจากนี้ดาวหางนิชิมูระจะค่อย ๆ โคจรออกห่างจากดวงอาทิตย์ และมีความสว่างลดลงเรื่อย ๆ จนไม่สามารถสังเกตเห็นได้อีก และจะโคจรกลับเข้ามาเฉียดโลกและดวงอาทิตย์อีกครั้งในอีกกว่า 400 ปีข้างหน้า
ดังนั้นแล้ว ทุกท่านสามารถร่วมลุ้นชมได้ ในวันที่ 12 กันยายน และวันที่ 17 กันยายน 2566 ตามช่วงเวลาที่สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติได้ให้ข้อมูลไว้ หากพลาดต้องรอดาวหางนิชิมูระกลับเข้าโคจรใกล้โลกในอีก 400 ปีข้างหน้าเลยทีเดียวค่ะ
อ้างอิงข้อมูลจากสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ : 1
