ประวัติ “นิธิ เอียวศรีวงศ์” หรือ “ศาสตราจารย์ นิธิ เอียวศรีวงศ์” ปัญญาชน นักวิชาการ-นักประวัติศาสตร์ไทย ที่มีผลงานหนังสือสำคัญหลายเล่ม และยังเป็นผู้นิยามแนวคิด ความหมายของคำว่าประวัติศาสตร์อันโด่งดังอันเป็นพื้นฐานสำคัญในการศึกษา
เปิดชีวประวัติ ศาสตราจารย์ “นิธิ เอียวศรีวงศ์” ปัจจุบันอายุ 83 ปี เป็นนักคิด นักเขียน และนักวิจัยด้านประวัติศาสตร์ไทย เคยเป็นอดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ทั้งยังเคยได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นจากสภาวิจัยแห่งชาติ, รางวัลฟูกูโอกะ และรางวัลศรีบูรพา คือบุคคลสำคัญในแวดวงวิชาการไทย ผู้ให้ความหมายของ ประวัติศาสตร์ตามแนวคิดของ ศ.ดร. นิธิ เอี่ยวศรีวงศ์ ว่า “การเปลี่ยนแปลงในเวลาของสังคมมนุษย์”
ประวัติ นิธิ เอียวศรีวงศ์
สำหรับประวัติของ ศาสตราจารย์ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ หรือ “ศ.ดร. นิธิ เอี่ยวศรีวงศ์” เกิดเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2483 ปัจจุบันอายุ 83 ปี เป็นนักคิด นักเขียน และศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ชาวไทย มีประวัติผลงานเคยได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นจากสภาวิจัยแห่งชาติ, รางวัลฟูกูโอกะ และรางวัลศรีบูรพา อดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
โดยประวัติชีวิตเมื่อครั้งวัยเยาว์นั้น นายนิธิ เกิดในครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งเจ้าตัวมักเรียกตัวเองว่าเป็น เจ๊กปนลาว (จ.ป.ล.) (มาจากการที่เป็นคนจีนที่เกิดในเชียงใหม่ ซึ่งมีวัฒนธรรมร่วมกับลาว)
จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา และสำเร็จการศึกษาสาขาวิชาประวัติศาสตร์ ระดับปริญญาตรีและปริญญาโทจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
จากนั้น นิธิ เอี่ยวศรีวงศ์ จึงเข้ารับราชการในตำแหน่งอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และได้ลาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ณ มหาวิทยาลัยมิชิแกน สหรัฐฯ กระทั่งสำเร็จการศึกษาในปี พ.ศ. 2519
ก่อนจะกลับมารับราชการตามเดิม จนได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์โดยวิธีพิเศษ เข้าโครงการลาเกษียณอายุราชการก่อนกำหนดใน พ.ศ. 2543
หลังจากสิ้นภาระการสอนในระบบมหาวิทยาลัยปกติ ปัจจุบัน ยังคงเป็นผู้มีส่วนสำคัญในการแสดงความคิดสู่สังคมผ่านมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน ซึ่งได้บุกเบิกมาก่อนหน้านี้แล้ว และผ่านรูปแบบบทความทางหนังสือพิมพ์ นิตยสารอยู่เป็นประจำ ในการออกเสียงประชามติรับร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 นิธิยังเป็นผู้หนึ่งที่ไม่เห็นด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว
ทั้งนี้ นิธิ เอียวศรีวงศ์ เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปอดเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2566 เวลา 11:47 น. สิริอายุ 83 ปี
ประวัติผลงาน นิธิ เอียวศรีวงศ์
ผลงานด้านวิชาการของ ศ.ดร. นิธิ เอี่ยวศรีวงศ์ แบ่งออกเป็นผลงาน หนังสือ, รวมบทความ, วิทยานิพนธ์ และหนังสือแปล ดังนี้
หนังสือ
- อิสลามสมัยแรก (2511)
- ประวัติศาสตร์นิพนธ์ตะวันตก (2521)
- การเมืองไทยสมัยพระนารายณ์ (2523)
- ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ในพระราชพงศาวดารอยุธยา (2523)
- วัฒนธรรมกระฎุมพีกับวรรณกรรมต้นรัตนโกสินทร์ (2525)
- หลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย (2521) / นิธิ เอียวศรีวงศ์ และอาคม พัฒิยะ (2525)
- ปากไก่และใบเรือ : รวมความเรียงว่าด้วยวรรณกรรม และประวัติศาสตร์ต้นรัตนโกสินทร์ (2527)
- ศรีรามเทพนคร : รวมความเรียงว่าด้วยประวัติศาสตร์อยุธยาตอนต้น / อาคม พัฒิยะ และนิธิ เอียวศรีวงศ์ (2527)
- สุนทรภู่ : มหากวีกระฎุมพี (2528)
- การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี (2529)
- สุนทรภู่ดูโลกและสังคม / นิธิ เอียวศรีวงศ์ และสมบัติ จันทรวงศ์ (2529)
- เกียวโต ใต้ชะเงื้อมดอยสุเทพ (2532)
- ท่องเที่ยวบุญบั้งไฟในอีสาน : บุญบั้งไฟต้องรับใช้ชาวยโสธรไม่ใช่ชาวยโสธรรับใช้บุญบั้งไฟ (2536)
- ลัทธิพิธีเสด็จพ่อ ร.5 (2536)
- วีรบุรุษในวัฒนธรรมไทย (2536)
- สภาพเศรษฐกิจสังคมไทยยุคใหม่ : จริยธรรมในการศึกษาสำหรับอนาคต (2536)
- สองหน้าสังคมไทย : บทวิพากษ์โครงสร้างอารยธรรมไทย (2539)
- การปฏิรูปพระพุทธศาสนาในประเทศไทย (2543)
รวมบทความ
- เชิงอรรถสังคมไทยในสายตานักวิเคราะห์ (2532)
- กรุงแตก, พระเจ้าตากฯ และประวัติศาสตร์ไทย : ว่าด้วยประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์นิพนธ์ (2538)
- โขน, คาราบาว, น้ำเน่า และหนังไทย : ว่าด้วยเพลง ภาษาและนานามหรสพ (2538)
- ชาติไทย เมืองไทย แบบเรียนและอนุสาวรีย์ : ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก (2538)
- ผ้าขาวม้า ผ้าซิ่น กางเกงใน และฯลฯ : ว่าด้วยประเพณี ความเปลี่ยนแปลง และเรื่องสรรพสาระ (2538)
- สังคมไทยในกระแสการเปลี่ยนแปลง (2539)
- ยุคสมัยไม่เชื่ออย่าลบหลู่ (2541)
- วัฒนธรรมความจน (2541)
- เก็บที่โล่งแก่รากหญ้า : คัดสรรข้อเขียน 1 ทศวรรษว่าด้วยทรัพยากรดิน น้ำ ป่า และอื่นๆ (2543)
- คนจนกับนโยบายการทำให้จนของรัฐ : รวมบทความนิธิ เอียวศรีวงศ์ (2543)
- พุทธศาสนาในความเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย (2543)
- ก่อนยุคพระศรีอาริย์ ว่าด้วย ศาสนา ความเชื่อ และศีลธรรม (2545)
- คำมีคม : ว่าด้วยภาษา วัฒนธรรมและอำนาจ (2545)
- ว่าด้วย “การเมือง” ของประวัติศาสตร์และความทรงจำ (2545)
- ว่าด้วย “เพศ” ความคิด ตัวตน และอคติทางเพศ ผู้หญิง เกย์ เพศศึกษา และกามารมณ์ (2545)
- (ต่าง) คิดในคอก (ตน) ว่าด้วยวัฒนธรรมและวิธีคิด (2546)
- นอกรั้วโรงเรียน (2546)
- ไฮเทคาถาปาฏิหาริย์ ว่าด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในสังคมไทย (2546)
- บริโภค/โพสต์โมเดิร์น (2547)
- อ่านวัฒนธรรมการเมืองไทย (2547)
- ความยุ่งของการอยู่ (2548)
- ประวัติศาสตร์ ชาติ ปัญญาชน (2548)
- วัฒนธรรมคนอย่างทักษิณ (2549)
- รากหญ้าสร้างบ้าน ชนชั้นกลางสร้างเมือง (2552)
- ความไม่ไทยของคนไทย (2559)
วิทยานิพนธ์
- การปราบฮ่อและการเสียดินแดน พ.ศ. 2431 (Suppression of the Haw uprisings and loss of Thai territories in 1888) (วิทยานิพนธ์ (อ.ม.) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2509)
- Fiction as history : a study of pre-war Indonesian novels and novelists (1920-1942) (Thesis (Ph.D.) University of Michigan, 1976) (2519)
ปัจจุบัน ศาสตราจารย์ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ได้ถึงแก่ถึงแก่อนิจกรรมแล้วด้วยโรคมะเร็งปอด เมื่อเวลา 11.47 น. วันจันทร์ที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2566 สิริยอายุ 83 ปี
อย่างไรก็ตาม ล่าสุด “ชัยธวัช ตุลาธน” เลขาธิการพรรคก้าวไกล ได้แชร์โพสต์แจ้งข่าวเศร้าบนทวิตเตอร์ (เอ็กซ์) ประกาศว่า ศาสตราจารย์ “นิธิ เอียวศรีวงศ์” ได้เสียชีวิตลงแล้ว โดยระบุข้อความว่า
“ได้ทราบข่าวการเสียชีวิตของ อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ปัญญาชนคนสำคัญของไทยคนหนึ่ง ผมอ่านบทความในมติชนของแกประจำตั้งแต่เป็น นร มัธยม และมาอ่านงานของแกจริงจังมากขึ้นตอนเป็น นศ ปี 1 …แม้ชีวิตจะเป็นสิ่งไม่เที่ยง แต่การสูญเสียใครสักคนที่เรารู้สึกผูกพันด้วย ย่อมทำให้เราใจหายเสมอ”
ได้ทราบข่าวการเสียชีวิตของ อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ปัญญาชนคนสำคัญของไทยคนหนึ่ง ผมอ่านบทความในมติชนของแกประจำตั้งแต่เป็น นร มัธยม และมาอ่านงานของแกจริงจังมากขึ้นตอนเป็น นศ ปี 1 …แม้ชีวิตจะเป็นสิ่งไม่เที่ยง แต่การสูญเสียใครสักคนที่เรารู้สึกผูกพันด้วย ย่อมทำให้เราใจหายเสมอ pic.twitter.com/jXTpociiyI
— ชัยธวัช ตุลาธน Chaithawat Tulathon (@Chaithawat_MFP) August 7, 2023
กดติดตามเพจเฟซบุ๊ก Thaiger เพจใหม่ ไม่พลาดทุกข่าวสาร คลิกที่นี่
อ้างอิง : 1
