ประวัติ ‘อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์’ ตำนานศิลปินแห่งชาติ

เปิดประวัติ อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติ เจ้าของผลงานวัดร่องขุ่น จังหวัดเชียงราย กับวลีสุดฮิต มันคือศิลปะ
เป็นเรื่องช็อกของวงการศิลปะไทยหลัง อาจารย์เฉลิมชัย ได้ออกมาประกาศว่าตนนั้นจะเลิกวาดรูปแล้ว เนื่องจากต้องการปล่อยวาง อยากพักผ่อน ใช้ชีวิตที่มีความสุข ขี่มอเตอร์ไซต์ท่องเที่ยวกับลูกศิษย์ ยิ่งกลยเป็นว่าผลงานต่าง ๆ ของอาจารย์นั้นก็ยิ่งเป็นที่นิยมมากขึ้น และกลายเป็นผลงานแรร์ไอเท็มในช่วงข้ามคืน
แต่รู้หรือไม่ว่าแท้จริงแล้วนั้นกว่า อ.เฉลิมชัย จะมีวันนี้ได้ก็ไม่ธรรมดา ผ่านประวัติมาอย่างโชกโชน จากเด็กเกเรในวันนั้นสู่ศิลปินแห่งชาติชื่อก้องโลกในวันนี้ ดังนั้น The Thaiger จะพาทุกคนมาย้อนประวัติ เล่าผลงานของอาจารย์พ่อแห่งงานศิลปะไทยคนนี้กัน
เส้นทางชีวิต อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์
นายเฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ เกิดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2498 ปัจจุบันอายุ 67 ปี จิตรกรไทยมีผลงานจิตรกรรมไทยหลายผลงาน เช่น ภาพจิตรกรรมไทย เขียนภาพประกอบบทพระราชนิพนธ์ พระมหาชนก และผลงานศิลปะที่ วัดร่องขุ่น ซึ่งมีทั้งงานสถาปัตถยกรรม, ประติมากรรมปูนปั้น และงานจิตรกรรมไทย
อาจารย์เฉลิมชัย เป็นชาวหมู่บ้านร่องขุ่น จังหวัดเชียงราย ชีวิตตอนเด็ก ๆ เป็นคนเกเร ไม่ตั้งใจเรียน แต่มีความชอบวาดรูป จึงพยายามเข้าเรียนที่เพาะช่างและมหาวิทยาลัยศิลปากร ภาควิชาศิลปไทยรุ่นแรก 2521 ได้รับเหรียญทองจากการประกวดผลงานระดับชาติ
ผลงานปัจจุบัน เฉลิมชัยสร้างวัดร่องขุ่น ซึ่งเป็นวัดบ้านเกิด ด้วยศิลปะไทยประยุกต์ หรือศิลปะสมัยใหม่ ได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ในปี พ.ศ. 2554 สมรสกับนางกนกวัลย์ โฆษิตพิพัฒน์ เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2535 และมีลูกชายด้วยกัน 1 คน

ผลงานของ อาจารย์เฉลิมชัย
อ.เฉลิมชัยจัดแสดงผลงานเดี่ยว และร่วมแสดงผลงานในนิทรรศการสำคัญต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ ตั้งแต่ พ.ศ. 2520 จนถึงปัจจุบัน
- พ.ศ. 2523 – เป็นประธานก่อตั้งกลุ่ม “ศิลปไทย 23” เพื่อต้านอิทธิพลศิลปะจากยุโรป อเมริกา
- พ.ศ. 2527 – เริ่มโครงการจิตรกรรมฝาผนังวัดพุทธประทีป กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ และเดินทางไปเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดพุทธปทีป โดยไม่คิดค่าจ้าง
- พ.ศ. 2539 – เริ่มดำเนินการออกแบบก่อสร้างอุโบสถ วัดร่องขุ่น จังหวัดเชียงรายบ้านเกิดของตนถวายเป็นพุทธบูชาจนถึงปัจจุบัน
- พ.ศ. 2548 – เริ่มดำเนินการออกแบบและก่อสร้างหอนาฬิกาเชียงรายขึ้น ณ ถนนบรรพปราการ
รางวัลและเกียรติยศ
- พ.ศ. 2520 – รางวัลที่ 1 เหรียญทอง จากการประกวดจิตรกรรมบัวหลวง ครั้งที่ 3
- พ.ศ. 2520 – รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 3 จากการประกวดศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 25
- พ.ศ. 2522 – รางวัลที่ 2 เหรียญเงิน จากการประกวดจิตรกรรมบัวหลวง ครั้งที่ 4 ของธนาคารกรุงเทพ
- พ.ศ. 2536 – ได้รับเครื่องหมายเกียรติคุณบุคคลตัวอย่างผู้สร้างเสริมงานวัฒนธรรมด้านจิตรกรรม จาก สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
- พ.ศ. 2537 – ได้รับโล่เชิดชูเกียรติ “เพชรสยาม” (สาขาจิตรกรรม) จากสถาบันราชภัฎจันทรเกษม
- พ.ศ. 2538 – ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ จากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ให้เขียนภาพประกอบ บทพระราชนิพนธ์ “พระมหาชนก” และออกแบบเหรียญพระราชทานคณะแพทย์
- พ.ศ. 2543 – ที่ปรึกษากรมศิลปากร งานเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังพระพุทธรัตนสถานในพระบรมมหาราชวัง
- พ.ศ. 2547 – ได้รับรางวัลศิลปาธร สาขาทัศนศิลป์ ครั้งที่ 1 ประจำปี 2547
- พ.ศ. 2554 – ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปี 2554
- ที่ปรึกษาธนาคารแห่งประเทศไทย ออกแบบธนบัตรราชาภิเษกสมรส ครบ 50 ปี
- ถวายการสอนพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์
- พ.ศ. 2559 – ปริญญาศิลปดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (จิตรกรรมไทย) จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์

อ.เฉลิมชัย ประกาศลาออกจาก ศิลปินแห่งชาติ
ล่าสุดเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2568 อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินชื่อดังผู้สร้างสรรค์ผลงานวัดร่องขุ่น ได้สร้างปรากฏการณ์ช็อกวงการ ด้วยการประกาศสละตำแหน่ง “ศิลปินแห่งชาติ” อย่างเป็นทางการกลางงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Phuket 2025
อาจารย์เฉลิมชัย กล่าวอย่างตรงไปตรงมาตามสไตล์ของตนเองว่า ตนได้ยื่นจดหมายลาออกจากตำแหน่งศิลปินแห่งชาติที่สังกัดกระทรวงวัฒนธรรมไปตั้งแต่เมื่อเดือนที่แล้ว โดยการยื่นหนังสือลาออกในครั้งนั้นเป็นความลับมาโดยตลอด ก่อนจะตัดสินใจมาเปิดเผยต่อสาธารณชนในวันนี้ เหตุผลสำคัญของการตัดสินใจครั้งใหญ่นี้ อาจารย์เฉลิมชัยระบุว่า เป็นเพราะตำแหน่งศิลปินแห่งชาติทำให้ตนเองรู้สึกอึดอัดและพูดอะไรได้ยากลำบาก
ศิลปินชื่อดังขยายความว่า ตำแหน่งอันทรงเกียรตินี้ทำให้การแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ โดยเฉพาะการวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของกระทรวงวัฒนธรรมเป็นไปไม่ได้อย่างที่ใจต้องการ ตนเป็นคนปากไม่ดี พูดจาโผงผาง การดำรงตำแหน่งศิลปินแห่งชาติอาจทำให้สถาบันและกระทรวงวัฒนธรรมต้องมีบาดแผลหรือเสื่อมเสียไปด้วยคำพูดของตน ซึ่งเป็นสิ่งที่ตนไม่ต้องการให้เกิดขึ้น
อาจารย์เฉลิมชัยทิ้งท้ายอย่างชัดเจนว่า ตนไม่จำเป็นต้องมีตำแหน่งศิลปินแห่งชาติมาต่อท้ายชื่อ ก็ยังคงเป็นศิลปินของชาติที่พร้อมทำงานสร้างสรรค์และรับฟังคำวิพากษ์วิจารณ์จากประชาชนได้เสมอ การประกาศลาออกครั้งนี้จึงเป็นการปลดแอกตนเองจากข้อจำกัด เพื่อให้สามารถแสดงความคิดเห็นได้อย่างเสรีตามอุดมการณ์ของศิลปินต่อไป





อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ด่วน! อ.เฉลิมชัย ประกาศลาออกศิลปินแห่งชาติ พร้อมเผยสาเหตุยื่นลาออก
- อ.เฉลิมชัย ประกาศเกษียณ อายุ 69 ปี เลิกรับทุกงาน ลุยใช้ชีวิตก่อนตาย
- อ.เฉลิมชัย เช็กผลงานพ่นกำแพงใกล้วัดร่องขุ่นเสร็จแล้ว ก่อนลั่นอวยพรขอให้มึงเจริญ ๆ
ขอบคุณข้อมูลจาก : Wikipedia, Facebook ผู้ชื่นชอบอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์
ติดตาม The Thaiger บน Google News: