ประวัติ เทศกาลไหว้พระจันทร์ 2565 ประเพณีสำคัญที่ว่าด้วยเรื่องการขอพรกับดวงจันทร์ อันสืบเนื่องมาจากวัฒนธรรมจีนแต่โบราณ มีที่มาอย่างไร เช็กเลยที่นี่
ชวนรู้จัก เทศกาลไหว้พระจันทร์ อีกหนึ่งเทศกาลสำคัญจากวัฒนธรรมของชาวจีนที่จะจัดขึ้นในวันที่ 10 กันยายน 2565 เพื่อให้ครอบครัวชาวจีนร่วมกันเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยวด้วยการไหว้พระจันทร์ในช่วงกลางคืน ทีมงานเดอะไทยเกอร์จึงขอพาผู้อ่านมาเจาะเบื้องลึกประวัติของเทศกาลไหว้พระจันทร์ พร้อมส่องความเชื่อเกี่ยวกับเทศกาลไหว้พระจันทร์ และเช็กวิธีจัดของไหว้พระจันทร์ได้ที่นี่เลย
เปิดประวัติ เทศกาลไหว้พระจันทร์ ปีนี้ตรงกับวันที่ 10 กันยายน 2565
เทศกาลไหว้พระจันทร์ (Moon Festival) หรือเทศกาลกลางฤดูใบไม้ร่วง (Mid-Autumn Festival) เป็นเทศกาลของชาวจีนที่จัดขึ้นในวันที่ 10 ก.ย. 65 หรือทุกคืนวันเพ็ญเดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติ
ทั้งนี้เทศกาลไหว้พระจันทร์ ยังมีชื่อเรียกในภาษาจีนว่า จงชิวเจี๋ย หมายถึง กึ่งกลางฤดูสารท หรือที่นิยมเรียกกันว่าเทศกาลเดือนแปดอีกด้วย
เดิมทีที่มาของเทศกาลไหว้พระจันทร์ 2565 จะจัดขึ้นเพื่อประกอบพิธีบูชาเทพเจ้า นามว่า พระจันทรเทวี (เทพธิดารักษาพระจันทร์) ซึ่งเป็นประเพณีทางราชการที่จะต้องทำในทุกปีของจีนโบราณ โดยชาวจีนได้จัดเทศกาลไหว้พระจันทร์ขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวด้วยการไหว้ดวงจันทร์ หนึ่งในสัญลักษณ์ของความรุ่งเรืองทางการเกษตร
นอกจากนี้ยังมีอีกหนึ่งที่มาสำคัญของเทศกาลไหว้พระจันทร์ คือวันไหว้พระจันทร์เกิดขึ้นเมื่อชาวมองโกลเข้ามายึดครองแผ่นดินของประเทศจีน ทำให้ประชาชนชาวจีนไม่พอใจ และต้องการจะปฏิวัติการปกครองของมองโกล
ชาวจีนนำกระดาษมาเขียนและสอดไว้ที่ขนมเพื่อส่งสารให้ชาวบ้านคนอื่น จนกลายเป็นที่มาของขนมไหว้พระจันทร์ ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีเทศกาลไหว้พระจันทร์ในทุกปี เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์ที่จีนได้ถูกกอบกู้ได้สำเร็จ
ความเชื่อเทศกาลไหว้พระจันทร์ของจีน
สำหรับความเชื่อในเทศกาลไหว้พระจันทร์ที่ชาวจีนโบราณได้สืบทอดเป็นตำนานมาสู่ยุคสมัยในปัจจุบันนั้นมีมากมายหมายหลายเรื่อง แต่ทีมงานจะขอยกสุดยอดเรื่องเล่าความเชื่อของเทศกาลไหว้พระจันทร์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ทั้งหมด 3 เรื่อง ดังนี้
ความงามของ ฉางเอ๋อ เทพธิดาแห่งดวงจันทร์
ฉางเอ๋อ คือเทพธิดาแห่งดวงจันทร์ หนึ่งในความเชื่อเกี่ยวกับเทศกาลไหว้พระจันทร์ของชาวจีนที่ได้รับความนิยมมากที่สุดจนถึงปี 2565
ความงดงามของเทพธิดาฉางเอ๋อเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในช่วงราชวงศ์ฮั่น จักรพรรดิฮั่นเหวินตี้ได้ฝันถึงเทพธิดาผู้งดงามกำลังร่ายรำอยู่บนดวงจันทร์ เทพธิดาองค์นั้นก็คือฉางเอ๋อนั่นเอง
ทำให้เมื่อพระองค์ฮั่นเหวินตี้ตื่นขึ้นก็ได้รวบรวมนางสนมมาแต่งกายเลียนแบบเทพธิดาฉางเอ๋อ และร่ายรำให้เหมือนกับที่เห็นในความฝัน เหตุการณ์ดังกล่าวจึงได้แพร่กระจายไปทั่วแผ่นดินใหญ่ จนเกิดเป็นประเพณีไหว้พระจันทร์ขึ้นมาเพื่อขอพรให้ตนเองได้สวยงาม และเยาวว์วัยเหมือนกับเทพธิดาฉางเอ๋อ
พระจันทร์ ตัวแทนของความคิดถึง
ชาวจีนมีความเชื่ออีกอย่างหนึ่งเกี่ยวกับเทศกาลไหว้พระจันทร์ 2565 ว่า พระจันทร์ คือตัวแทนของความคิดถึง ไม่ว่าจะเป็นคนรัก คนในครอบครัว หากได้จากกันไปไกลแสนไกล เพียงแค่เงยหน้ามองพระจันทร์ก็สามารถส่งต่อความคิดถึงนี้ไปหาคนนั้นได้
ดังนั้นเทศกาลไหว้พระจันทร์จึงเป็นอีกหนึ่งเทศกาลของชาวจีนที่ให้ความสำคัญแก่การมารวมตัวของญาติ ให้คนในครอบครัวได้พบปะหน้าตากันและกัน
เทพเจ้าด้ายแดง กามเทพของชาวจีน
สำหรับ เทพเยว่ห์เหล่า, เทพเจ้าด้ายแดง หรือที่รู้จักกันในนาม เฒ่าจันทรา คือกามเทพจากวัฒนธรรมของจีน ซึ่งมีความเชื่อกันว่าการไหว้พระจันทร์เสมือนการขอพรกับเฒ่าจันทรา
การไหว้พระจันทร์ขอพรกับเฒ่าจันทราจะช่วยในเรื่องความรัก เพราะเทพเยว่ห์เหล่าเป็นเทพที่คอยดูแลเรื่องความรักของมนุษย์ และพฤติกรรมที่จะเอาด้ายแดงไปผูกข้อมือของทั้ง 2 คน ก็เป็นที่มาของความเชื่อด้ายแดงแห่งโชคชะตานั่นเอง
ตำนานกระต่ายบนดวงจันทร์
เรื่องราวสุดคลาสสิกเกี่ยวกับดวงจันทร์ ไม่ว่าเทศกาลไหว้พระจันทร์ปีไหน ๆ ก็ต้องหยิบมาเล่าให้ลูกหลานได้ฟังกัน คือตำนานกระต่ายบนดวงจันทร์ และยังเป็นความเชื่อเกี่ยวกับดวงจันทร์อีกอย่างหนึ่งที่แพร่หลายไปทุกวัฒนธรรมว่า มีกระต่ายอยู่บนดวงจันทร์ คอยเป็นเพื่อนเล่นให้กับเทพธิดาฉางเอ๋อ
เมื่อครั้นที่เมืองปักกิ่งเกิดโรคอหิวาระบาดไปทั่วแผ่นดิน ทำให้เทพธิดาฉางเอ๋อ ซึ่งเฝ้าดูมนุษย์โลกบนดวงจันทร์ไม่สามารถทนเห็นความสูญเสียในครั้งนี้ได้ จึงได้ส่งกระต่ายหยก ผู้มีหน้าที่ตำยารักษาอยู่บนดวงจันทร์ให้ลงมารักษาโรคให้แก่ชาวจีน
ด้วยการช่วยเหลือของกระต่ายหยกจากดวงจันทร์ ทำให้นับแต่นั้นเป็นต้นมาทุกวันเทศกาลไหว้พระจันทร์ ชาวบ้านมักจะนำของไหว้มาบูชากระต่ายบนดวงจันทร์ เพื่อระลึกถึงบุญคุณของเจ้ากระต่ายหยกที่มาช่วยเหลือชาวบ้าน
การจัดของไหว้พระจันทร์ 2565 เสริมความสิริมงคล
เทศกาลไหว้พระจันทร์ของชาวจีนจะนิยมการไหว้บูชาพระจันทร์มาตั้งแต่อดีต จนกระทั่งในปัจจุบันที่กระแสนิยมได้ถูกเปลี่ยนแปลงให้เทศกาลไหว้พระจันทร์ 2565 นั้นชื่นชมแต่ความงดงามของพระจันทร์เต็มดวงแทน
ทั้งนี้การบูชาพระจันทร์ด้วยของไหว้พระจันทร์ก็ยังมีปรากฏให้เห็นตามเทศกาลไหว้พระจันทร์ในแต่ละพื้นที่ โดยเฉพาะในประเทศไทยที่ยังคงได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เนื่องด้วยลักษณะของขนมไหว้พระจันทร์ที่มีรูปร่างทรงกลม คล้ายดวงจันทร์ จึงเชื่อกันว่าการไหว้พระจันทร์จะสามารถขอพรในเรื่องโชคลาภ เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิตได้
สำหรับการจัดของไหว้พระจันทร์ 2565 เพื่อบูชาและขอพรจากดวงจันทร์ มีขั้นตอนดังนี้
- ขนมไม้มงคล 4 อย่าง สำหรับไหว้พระจันทร์จะต้องมีชื่อและความหมายที่ดีตามความเชื่อของจีน เช่น ทับทิม ส้ม สาลี่ และส้มโอ
- ของแห้ง 4 อย่าง ที่นำมาไหว้พระจันทร์จะต้องเป็นอาหารเจ เช่น เห็ดหอม เห็ดหูหนู ฟองเต้าหู้ วุ้นเส้น
- ขนมไหว้พระจันทร์ 4 อย่าง เช่น ขนมเปี๊ยะ สาคูแดง และขนมโก๋
- สิ่งของเครื่องใช้ส่วนตัวสำหรับผู้หญิง เพื่อถวายบูชาแก่เทพธิดาแห่งดวงจันทร์
- กระดาษไหว้พระจันทร์ หรือกระดาษเงินกระดาษทอง
- โคมไฟสีแดง เพื่อเสริมความเจริญรุ่งเรืองให้แก่ชีวิต
- ต้นอ้อย 1 คู่ ไว้ใช้ทำเป็นซุ้ม
ชาวจีนมักจะนิยมจัดของไหว้พระจันทร์ด้วยเลขคู่ แต่หากไม่สะดวกก็สามารถถวายของไหว้พระจันทร์ 5 อย่างแทนได้เช่นเดียวกัน
ทั้งหมดนี้ก็เป็นประวัติของเทศกาลไหว้พระจันทร์ 2565 ที่ทีมงานเดอะไทยเกอร์ได้นำมาฝากทุกท่านกัน ในวันที่ 10 กันยายน 2565 ทุกท่านก็อย่าลืมจัดของไหว้บูชาพระจันทร์ตามวิธีข้างต้น เพื่อเสริมสิริมงคลให้แก่ตนเองกันด้วยนะครับ.
- 10 กันยายน 2565 วันไหว้พระจันทร์ ส่อง 10 ความจริงเทศกาลนี้.
- เลขเด็ดวันไหว้พระจันทร์ 2565 บันดาลทรัพย์ ตามความเชื่อจีน.
- 100 แคปชั่นวันไหว้พระจันทร์ รวมแคปชั่นน่ารัก กวน ๆ.
