90 ปี วันเปลี่ยนแปลงการปกครองไทย 24 มิถุนายน 2475 สรุปเหตุการณ์สำคัญการปฏิวัติสยาม โดยกลุ่มคณะราษฎร
วันนี้วันอะไร ศุกร์ที่ 24 มิถุนายน 2565 วันเปลี่ยนแปลงการปกครองไทย ครบรอบ 90 ปี เหตุการณ์การปฏิวัติสยาม โดยกลุ่ม “คณะราษฎร” (อ่านว่า ราดสะดอน) อีกหนึ่งวันสำคัญปรจำเดือนมิถุนายนปีนี้ ที่ในการเปลี่ยนการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ไปเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ และสุดท้ายก็ได้เปลี่ยนเป็น การปกครองระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา จวบจนปัจจุบัน
คณะราษฎร ในวันเปลี่ยนแปลงการปกครองไทย 2475 มีใครบ้าง
วันเปลี่ยนแปลงการปกครองไทย ตรงกับรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ในหลวงรัชกาลที่ 7 เหตุการณ์เกิดขึ้นโดยกลุ่ม คณะราษฎร หรือสมาคมคณะราษฎร, สโมสรราษฎร์สราญรมย์ คือ กลุ่มบุคคลที่อยู่เบื้องหลังการขับเคลื่อนเหตุการณ์ “การปฏิวัติสยาม” โดยมีผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มนี้ทั้งหมด 7 คน ได้แก่
- ปรีดี พนมยงค์ นักเรียนวิชากฎหมาย ประเทศฝรั่งเศส
- ร้อยโท แปลก ขีตตะสังคะ นักเรียนวิชาทหารปืนใหญ่ ประเทศฝรั่งเศส
- ร้อยโท ประยูร ภมรมนตรี นักเรียนวิชารัฐศาสตร์ ประเทศฝรั่งเศส
- ร้อยตรี ทัศนัย มิตรภักดี นักเรียนวิชาทหารม้า ประเทศฝรั่งเศส
- ตั้ว ลพานุกรม นักเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
- จรูญ สิงหเสนี ผู้ช่วยราชการสถานทูตสยามในประเทศฝรั่งเศส
- แนบ พหลโยธิน นักเรียนวิชากฎหมาย ประเทศอังกฤษ
ซึ่งได้เริ่มต้นประชุมวางแผนปฏิวัติครั้งแรกในวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2469 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ณ บ้านพักเลขที่ 9 ถนนซอเมอราร์ (Rue Du Sommerard) มีความตั้งใจที่แน่วแน่ว่าจะต้องการเปลี่ยนการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ให้เป็นระบอบประชาธิปไทย ซึ่งวิธีการครั้งนี้ถูกเรียกว่า “การยึดอำนาจโดยฉับพลัน”
สรุปเหตุการณ์เริ่มต้น การปฏิวัติสยาม 2475
หลังจากที่วางแผน และรวมกลุ่มสมาชิกสำหรับปฏิบัติการยึดอำนาจโดยฉับพลัน ในวันศุกร์ที่ 24 มิถุนายน 2475 โดยกลุ่มคณะราษฎร ได้ออกประกาศแถลงการที่เรียกว่า “ประกาศคณะราษฎร ฉบับที่ 1” ซึ่งกล่าวถึงวัตถุประสงค์ความตั้งใจ ในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง โดยการกราบบังคมทูลอัญเชิญ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 เสด็จกลับพระนคร มีใจความดังนี้
“คณะราษฎรไม่ประสงค์จะแย่งราชสมบัติแต่อย่างใด ความประสงค์อันยิ่งใหญ่ก็เพื่อที่จะมีธรรมนูญการปกครองแผ่นดิน จึงขอเชิญใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทกลับคืนสู่พระนคร ทรงเป็นกษัตริย์ต่อไป โดยอยู่ใต้ธรรมนูญการปกครองแผ่นดิน”
จากนั้นในวันเสาร์ที่ 25 มิถุนายน 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ทรงมีพระราชหัถเลขาถึงผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร โดยจะขอยกใจความตอนหนึ่งว่า
“…คณะทหารมีความปรารถนาจะเชิญให้ข้าพเจ้ากลับพระนครเป็นกษัตริย์อยู่ใต้พระธรรมนูญการปกครองแผ่นดิน ข้าพเจ้าเห็นแก่ความสงบเรียบร้อยของอาณาประชาราษฎร์ ไม่อยากให้เสียเลือดเนื้อกัน ทั้งเพื่อจัดการโดยละม่อมละมัยไม่ให้ขึ้นชื่อว่าได้จลาจลเสียหายแก่บ้านเมือง และความจริง ข้าพเจ้าได้คิดอยู่แล้วที่จะเปลี่ยนแปลงทำนองนี้ คือมีพระเจ้าแผ่นดินปกครองตามพระธรรมนูญ จึงยอมรับที่จะช่วยเป็นตัวเชิดเพื่อให้คุมโครงการตั้งรัฐบาลให้เป็นรูปวิธีเปลี่ยนแปลงตั้งพระธรรมนูญโดยสะดวกฯ”
กระทั่งในวันที่ 26 มิถุนายน 2475 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 ทรงเสด็จกลับพระนคร และให้บุคคลสำคัญของคณะราษฎรเข้าเฝ้าและพระองค์ได้ทรงลงพระปรมาธิปไธยพระราชกำหนดนิรโทษกรรมแก่คณะผู้ทำการเปลี่ยนแปลงการปกครองแผ่นดิน
และต่อมาในวันที่ 27 มิถุนายน 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าอยู่หัวได้พระราชทาน พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว สำหรับการเป็นบทบัญญัติการปกครองบ้านเมือง และได้พัฒนาไปเป็นรากฐานของระบอบประชาธิปไตยไทยจนถึงปัจจุบัน
มรดกจากคณะราษฎร
มรดกจากคณะราษฎร คือสิ่งที่กลุ่มคณะราษฎรได้ร่วมกันจัดตั้ง หรือกระทำบางอย่างเพื่อให้เป็นประโยชน์ และอนุสรจดจำแก่คนรุ่นหลัง โดยมีรายละเอียดดังนี้
- หมุดคณะราษฎร
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
- สถาปัตยกรรมคณะราษฎร
อ่านหลัก 6 ประการ ของคณะราษฎร มีอะไรบ้าง
หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “หลัก 6 ประการ” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของประกาศคณะราษฎร ฉบับที่ 1 ว่าด้วยแนวทางการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ซึ่งเป็นบัญญัติพื้นฐานในการสร้างกฎหมายรัฐธรรมนูญในเวลาต่อมา ประกอบด้วยหัวข้อ ได้แก่
- จะต้องรักษาความเป็นเอกราชทั้งหลาย เช่น เอกราชในบ้านเมือง ในทางศาล ในทางเศรษฐกิจ ฯลฯ ของประเทศไว้ให้มั่นคง
- จะรักษาความปลอดภัยในประเทศ ให้การประทุษร้ายต่อกันลดน้อยลงให้มาก
- จะต้องบำรุงความสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลใหม่จะจัดหางานให้ราษฎรทำ จะวางโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติ ไม่ปล่อยให้ราษฎรอดอยาก
- จะต้องให้ราษฎรมีสิทธิเสมอภาคกัน ไม่ใช่ให้พวกเจ้ามีสิทธิยิ่งกว่าราษฎรเช่นที่เป็นอยู่
- จะต้องให้ราษฎรได้มีเสรีภาพ มีความเป็นอิสระ เมื่อเสรีภาพนี้ไม่ขัดต่อหลัก 4 ประการดังกล่าวข้างต้น
- จะต้องให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร
อ้างอิง : สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์, Wikipedia
- 17 มิถุนายน 2565 วันหยุดการกลั่นแกล้งบนโลกออนไลน์ (Stop Cyberbullying Day)
- 17 มิถุนายน วันอะไร วันต่อต้านปัญหาภัยแล้งและฝนแล้งของโลกร่วมตระหนักถึงภาวะวิกฤตภัยแล้ง
- ปฏิทิน วันหยุดเดือนกรกฎาคม 2565 มีวันหยุดยาวเช็กวันหยุดราชการกรณีพิเศษวันหยุดธนาคาร
