ไขข้อสงสัย “ลูกจ้างท้ายที่นั่ง” คืออะไร? ตำแหน่ง พ่อบ้านประจำพระตำหนัก ข้าราชบริพารในพระองค์ ผู้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาท
อ้างอิงข้อมูลจาก ราชกิจจาฯ ประกาศ ถอดยศ “พ่อบ้านประจำพระตำหนักพัชราภิรมย์” ที่ประกาศไว้เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2562 สรุปได้ว่า ลูกจ้างท้ายที่นั่ง หรือ พ่อบ้านประจำพระตำหนัก เป็นตำแหน่งของข้าราชบริพารในพระองค์
ทั้งนี้ พล.ต.ศักดา พลอยไป ที่เคยปฏิบัติหน้าที่ พ่อบ้านประจำพระตำหนักพัชราภิรมย์ แต่ปัจจุบันถูกถอดยศเนื่องจากผิดวินัยร้ายแรง กรณีอาศัยหรือยอมให้ผู้อื่นอาศัยตำแหน่งหน้าที่ราชการของตนหาผลประโยชน์ให้แก่ตนเองหรือผู้อื่น และการกระทำการอันได้ชื่อว่าเป็นผู้ประพฤติชั่วอย่างร้ายแรง ไม่เหมาะสมกับยศตำแหน่ง จึงไม่สมควรดำรงอยู่ในยศทหารต่อไป
หากแยกบทบาทหน้าที่ตำคำนิยาม พ่อบ้าน คือ ผู้ที่ดูแลรับผิดชอบงานต่าง ๆ ในที่นี้จะเป็นการดูแลภายในพระตำหนัก เช่น การดูแลความเรียบร้อย การจัดการงานบ้าน การดูแลทรัพย์สิน ฯลฯ ส่วนพระตำหนักพัชราภิรมย์ เป็นพระตำหนักที่ประทับของพระบรมวงศานุวงศ์
ดังนั้น ลูกจ้างท้ายที่นั่งก็คือ ข้าราชบริพารในพระองค์ ที่ได้รับการแต่งตั้งให้ “เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท” หรือ “เฝ้า” เบื้องพระยุคลบาท ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีเกียรติ และ ใกล้ชิดกับพระบรมวงศานุวงศ์
หากพิจารณาคำว่า ข้าราชบริพารในพระองค์ อ้างอิงจากสำนักงานราชบัณฑิตยสภา คำว่า “บริพาร” และ “บริวาร” มีความหมายเหมือนกัน หมายถึง สิ่งของหลายสิ่งที่รวมกันเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งสำคัญ หรือ กลุ่มคนที่ห้อมล้อมบุคคลสำคัญ
นอกจากนี้ คำว่า “บริพาร” พบในเอกสารโบราณ เช่น จารึกหลักที่ 1, 2, 7 และ ไตรภูมิพระร่วง ส่วนคำว่า “บริวาร” พบในไตรภูมิพระร่วงเช่นกัน แต่พบในภายหลัง
ในภาษาไทยปัจจุบัน คำว่า “บริพาร” มักใช้ในคำว่า “ข้าราชบริพาร” หมายถึง ข้าราชการที่รับใช้เบื้องพระยุคลบาทพระมหากษัตริย์ และ พระบรมวงศานุวงศ์
อ่านบทความอื่น ๆ
ข้อมูลจาก : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา Office of the Royal Society
ข่าวล่าสุด
