พิศาล อัครเศรณี (เปี๊ยก) หรือชื่อเดิม เจริญพาสน์ เกิดเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2488 มารดาชื่อเชอรี่ อัครเศรณี ส่วนบิดามีเชื้อสายมอญ พิศาลเป็นน้องชายของกิตติ อัครเศรณี อดีตผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชื่อดัง จบการศึกษาระดับมัธยมที่โรงเรียนวัดบวรนิเวศ โดยในขณะที่ศึกษาวัดบวรก็ได้รู้จักกับ แดง ไบเล่ และเคยยกพวกตีแถวสิบสามห้าง และจบด้านการแสดงที่โรงเรียนการกำกับการแสดง แผนกวิทยุโทรทัศน์ที่ วอชิงตัน ดีซี เริ่มทำงานที่สำนักข่าวสารอเมริกัน ก่อนจะเข้าไปคลุกคลีกับงานทั้งวิทยุ-โทรทัศน์ อาทิ วิทยุของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ยังเคยเป็นโฆษกที่ช่อง 3 รวมทั้งเป็นนักแสดงอีกด้วย เริ่มงานกำกับการแสดงครั้งแรกในละครเรื่อง “สกาวเดือน” ออกอากาศทางช่อง 9 ส่วนการกำกับภาพยนต์เรื่องแรกคือ “ฟ้าหลังฝน”
มีผลงานกำกับละครวิทยุกว่า 70 เรื่อง ละครโทรทัศน์กว่า 100 เรื่อง ภาพยนตร์กว่า 40 เรื่อง
พิศาล อัครเศรณี สมรสกับ นางสุดารักษ์ มีบุตร 4 คน ในจำนวนนี้ลูกชายเป็นผู้กำกับชื่อว่า อัครพล อัครเศรณี ชื่อเล่น โอ และเป็นนักแสดงหญิงชื่อดัง คือพิยดา จุฑารัตนสกุล ชื่อเล่น อ้อม
พิศาลเสียชีวิตเมื่อเวลาประมาณ 02:00 น. วันอังคาร ที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ด้วยอาการหัวใจล้มเหลว อายุ 73 ปี ถือเป็นอีกหนึ่งความสูยเสียของวงการละครไทย ปิดตำนาน ตบ-จูบ อันโด่งดัง
