ประมวลภาพ “แสงเหนือ” งดงามสีแปลกตา จาก “พายุสุริยะ” ปี 2024 ที่ไม่เคยเห็นก็ได้เห็น

พายุสุริยะที่มีความรุนแรงผิดปกติ รุนแรงสุดในรอบ 20 ปี พุ่งชนโลก ก่อให้เกิดปรากฏการณ์ ภาพแสงออโรร่า หรือ แสงเหนือ สีสวยงามบนท้องฟ้าทั่วซีกโลกเหนือเมื่อช่วงคืนวันเสาร์ที่ผ่านมา ตามเวลาประเทศไทย โดยยังไม่มีรายงานความเสียหายต่อระบบไฟฟ้าและการสื่อสาร

สำนักงานบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติของสหรัฐฯ (NOAA) ได้ออกคำเตือนเกี่ยวกับพายุแม่เหล็กโลกขั้นรุนแรง เมื่อการระเบิดของดวงอาทิตย์มาถึงโลกในช่วงบ่ายวันศุกร์ เร็วกว่าที่คาดการณ์ไว้หลายชั่วโมง ส่งผลกระทบจากพายุสุริยะอันรุนแรง ทำให้หลายพื้นที่เห็นแสงเหนือ ดังที่ไม่เคยปรากฎมาก่อน เช่น เซาต์ฟลอริด้า ในสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และคาดว่าจะคงอยู่ตลอดช่วงสุดสัปดาห์และอาจยาวนานไปจนถึงสัปดาห์หน้า

มีหลายคนในประเทศอังกฤษได้แชร์ภาพถ่ายแสงเหนือบนโซเชียลมีเดียในช่วงเช้าวันเสาร์ โดยปรากฏการณ์นี้สามารถมองเห็นได้ไกลลงไปทางใต้ถึงลอนดอนและทางตอนใต้ของอังกฤษ ส่วนประเทศไทย อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร ได้รับการปกป้องจากสนามแม่เหล็กเข้มข้นสูง ไม่มีโอกาสได้เห็นแสงเหนือ

คริส สเนล นักอุตุนิยมวิทยาจาก Met Office ซึ่งเป็นหน่วยงานด้านสภาพอากาศของสหราชอาณาจักร กล่าวว่า มีรายงานการพบเห็นแสงเหนือ “จากเหนือจรดใต้ทั่วประเทศ” และสำนักงานฯ ได้รับภาพถ่ายและข้อมูลจากสถานที่อื่น ๆ ในยุโรป เช่น ปรากและบาร์เซโลนาด้วย

NOAA ได้แจ้งเตือนผู้ปฏิบัติงานโรงไฟฟ้าและยานอวกาศในวงโคจร รวมถึงสำนักงานจัดการเหตุฉุกเฉินกลาง (FEMA) ให้ใช้ความระมัดระวัง ร็อบ สตีเบิร์กห์ นักวิทยาศาสตร์จากศูนย์พยากรณ์อวกาศของ NOAA กล่าวว่า “สำหรับคนส่วนใหญ่บนโลก พวกเขาไม่จำเป็นต้องทำอะไร” ไม่ต้องกังวลถึงผลกระทบ

NOAA ระบุว่า พายุสุริยะครั้งนี้อาจก่อให้เกิดแสงเหนือทางตอนใต้ของสหรัฐฯ ไปจนถึงแอละแบมาและแคลิฟอร์เนียตอนเหนือ แต่ยากที่จะคาดการณ์ได้ และผู้เชี่ยวชาญเน้นว่าจะไม่ใช่แสงสีสันสวยงามเหมือนที่พบเห็นกันทั่วไป แต่จะคล้ายกับแสงสีเขียวมากกว่า

สตีเบิร์กห์ กล่าวว่า “แสงออโรร่าเป็นของขวัญจากสภาพอากาศในอวกาศ” เขาและเพื่อนร่วมงานกล่าวว่า ภาพถ่ายจากโทรศัพท์มือถืออาจจับภาพแสงออโรร่าได้ดีกว่าการมองด้วยตาเปล่า

พายุสุริยะที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้ เกิดปี 1859 ทำให้เห็นแสงออโรร่าในอเมริกากลางและอาจรวมถึงฮาวายด้วย Shawn Dahl ฌอน ดาห์ล นักพยากรณ์อวกาศของ NOAA กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า พายุครั้งนี้มีความเสี่ยงต่อสายส่งไฟฟ้าแรงสูงสำหรับโครงข่ายไฟฟ้า ไม่ใช่สายไฟฟ้าตามบ้านเรือนทั่วไป นอกจากนี้ ดาวเทียมก็อาจได้รับผลกระทบ ผลต่อการนำทางและการสื่อสารบนโลก

ตัวอย่างเช่น พายุแม่เหล็กโลกครั้งใหญ่ในปี 2003 ทำให้ไฟฟ้าดับในสวีเดนและสร้างความเสียหายให้กับหม้อแปลงไฟฟ้าในแอฟริกาใต้

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า แม้พายุจะสิ้นสุดลงแล้ว สัญญาณระหว่างดาวเทียม GPS และเครื่องรับสัญญาณภาคพื้นดินก็อาจถูกรบกวนหรือสูญหายได้ แต่มีดาวเทียมนำทางจำนวนมาก จึงไม่น่าจะเกิดปัญหาล่มนาน

ตั้งแต่วันพุธที่ผ่านมา ดวงอาทิตย์ได้ปล่อยเปลวสุริยะที่รุนแรง ส่งผลให้เกิดการระเบิดของพลาสมาอย่างน้อย 7 ครั้ง การปะทุแต่ละครั้ง หรือที่เรียกว่า coronal mass ejection (CME) สามารถบรรจุพลาสมาและสนามแม่เหล็กหลายพันล้านตันจากชั้นบรรยากาศรอบนอกของดวงอาทิตย์มายังโลก

เปลวสุริยะเหล่านี้ดูเหมือนจะเกี่ยวข้องกับจุดดับบนดวงอาทิตย์ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่กว่าโลก 16 เท่า ทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมสุริยะที่เพิ่มขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์เข้าใกล้จุดสูงสุดของวัฏจักร 11 ปี

NASA กล่าวว่า พายุครั้งนี้ไม่ได้เป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อนักบินอวกาศทั้งเจ็ดคนที่อยู่บนสถานีอวกาศนานาชาติ ความกังวลที่ใหญ่ที่สุดคือระดับรังสีที่เพิ่มขึ้น และลูกเรือสามารถย้ายไปยังส่วนที่มีการป้องกันที่ดีกว่าของสถานีได้หากจำเป็น

GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ระบุว่า ครั้งนี้พายุสนามแม่เหล็กโลกกระทบโลกรุนแรงเป็นนับตั้งแต่มีการติดตามสภาพอวกาศ (space weather)ต้นเหตุมาจากบริเวณที่มีการประทุ (AR 3664) ของดวงอาทิตย์ ได้ปล่อยการปลดปล่อยก้อนมวลขนาดใหญ่จากโคโรนาของดวงอาทิตย์ (corona mass ejection : CME) เป็นระยะกว่า 6-7 ระลอก ส่งผลให้เกิดลมสุริยะ (Solar wind) กระทบโลกอย่างต่อเนื่อง ข้อมูลล่าสุดที่มีการรายงานจาก NOAA ลมสุริยะที่มีความเร็วสูงสุดที่ 835 km/s มีค่าสนามแม่เหล็กสูงสุด (Bt) 74 nT โดยมี Bz เท่ากับ -45 nT ซึ่งแสดงทิศทางมายังโลก

ทั้งนี้ ผลการวิเคราะห์ค่าสนามแม่เหล็กโลก โดยองค์การบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติ (อังกฤษ: National Oceanic and Atmospheric Administration : NOAA) ประเทศสหรัฐอเมริกา ผลการวิเคราะห์ค่ารุนแรงพายุสนามแม่เหล็กโลกของประเทศไทยอยู่ในระดับที่ 7 หรือระดับ G3 ซึ่งบ่งชี้ว่า ค่าสนามแม่เหล็กบริเวณไทยอยู่ในระดับรุนแรง (Strong level)

ผลกระทบที่มีโอกาสจะเกิดขึ้นมีอยู่ 2 อย่าง คือ

1. ประเทศที่อยู่ในเขตละติจูดที่สูง จะมีโอกาสได้รับชม “แสงเหนือ” หรือออโรร่าที่มีสีสันหลากหลายและพบได้เป็นบริเวณกว้างมากกว่าปกติ

2.ดาวเทียมที่ปฏิบัติภารกิจในอวกาศ ดาวเทียมนำทางและดาวเทียมสื่อสารอาจจะมีการถูกรบกวนหรือใช้งานไม่ได้ชั่วคราว รวมไปถึงสัญญาณวิทยุช่วงความถี่สูงในเครือข่าย HF/VHF/UHF และ ระบบไฟฟ้า

• ติดตามเราได้ที่ :
•