ประมวลภาพ “แสงเหนือ” งดงามสีแปลกตา จาก “พายุสุริยะ” ปี 2024 ที่ไม่เคยเห็นก็ได้เห็น

หลายประเทศซีกโลกเหนือ เห็นแสงเหนือจากพายุสุริยะ รุนแรงสุดในรอบ 20 ปี GISTDA เผย กระทบไทย ทำให้สนามแม่เหล็กรุนแรงระดับ 7

Aindravudhเผยแพร่: 11 พ.ค. 2567 23:47 น.| อัปเดต: 11 พ.ค. 2567 23:52 น.

850

พายุสุริยะที่มีความรุนแรงผิดปกติ รุนแรงสุดในรอบ 20 ปี พุ่งชนโลก ก่อให้เกิดปรากฏการณ์ ภาพแสงออโรร่า หรือ แสงเหนือ สีสวยงามบนท้องฟ้าทั่วซีกโลกเหนือเมื่อช่วงคืนวันเสาร์ที่ผ่านมา ตามเวลาประเทศไทย โดยยังไม่มีรายงานความเสียหายต่อระบบไฟฟ้าและการสื่อสาร

สำนักงานบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติของสหรัฐฯ (NOAA) ได้ออกคำเตือนเกี่ยวกับพายุแม่เหล็กโลกขั้นรุนแรง เมื่อการระเบิดของดวงอาทิตย์มาถึงโลกในช่วงบ่ายวันศุกร์ เร็วกว่าที่คาดการณ์ไว้หลายชั่วโมง ส่งผลกระทบจากพายุสุริยะอันรุนแรง ทำให้หลายพื้นที่เห็นแสงเหนือ ดังที่ไม่เคยปรากฎมาก่อน เช่น เซาต์ฟลอริด้า ในสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และคาดว่าจะคงอยู่ตลอดช่วงสุดสัปดาห์และอาจยาวนานไปจนถึงสัปดาห์หน้า

Advertisements

A grain bin is silhouetted against the northern lights, or Aurora Borealis, Saturday, May 11, 2024, near Oregon, Mo. (AP Photo/Charlie Riedel)

พายุสุริยะที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้ เกิดปี 1859 ทำให้เห็นแสงออโรร่าในอเมริกากลางและอาจรวมถึงฮาวายด้วย Shawn Dahl ฌอน ดาห์ล นักพยากรณ์อวกาศของ NOAA กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า พายุครั้งนี้มีความเสี่ยงต่อสายส่งไฟฟ้าแรงสูงสำหรับโครงข่ายไฟฟ้า ไม่ใช่สายไฟฟ้าตามบ้านเรือนทั่วไป นอกจากนี้ ดาวเทียมก็อาจได้รับผลกระทบ ผลต่อการนำทางและการสื่อสารบนโลก

the northern lights, or Aurora Borealis, on Friday, May 10, 2024, in Estacada, (AP Photo/Jenny Kane)

ตัวอย่างเช่น พายุแม่เหล็กโลกครั้งใหญ่ในปี 2003 ทำให้ไฟฟ้าดับในสวีเดนและสร้างความเสียหายให้กับหม้อแปลงไฟฟ้าในแอฟริกาใต้

The Northern Lights, or Aurora Borealis, illuminate the night sky over the Lake Balaton, near Fonyod, Hungary, late Friday, May 10, 2024. (Gyorgy Varga//MTI via AP)

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า แม้พายุจะสิ้นสุดลงแล้ว สัญญาณระหว่างดาวเทียม GPS และเครื่องรับสัญญาณภาคพื้นดินก็อาจถูกรบกวนหรือสูญหายได้ แต่มีดาวเทียมนำทางจำนวนมาก จึงไม่น่าจะเกิดปัญหาล่มนาน

ตั้งแต่วันพุธที่ผ่านมา ดวงอาทิตย์ได้ปล่อยเปลวสุริยะที่รุนแรง ส่งผลให้เกิดการระเบิดของพลาสมาอย่างน้อย 7 ครั้ง การปะทุแต่ละครั้ง หรือที่เรียกว่า coronal mass ejection (CME) สามารถบรรจุพลาสมาและสนามแม่เหล็กหลายพันล้านตันจากชั้นบรรยากาศรอบนอกของดวงอาทิตย์มายังโลก

The Aurora Borealis, also known as the Northern Lights, is visible over Ann Arbor, Mich., early Saturday, May, 11, 2024. (AP Photo/Dee-Ann Durbin)

เปลวสุริยะเหล่านี้ดูเหมือนจะเกี่ยวข้องกับจุดดับบนดวงอาทิตย์ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่กว่าโลก 16 เท่า ทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมสุริยะที่เพิ่มขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์เข้าใกล้จุดสูงสุดของวัฏจักร 11 ปี

NASA กล่าวว่า พายุครั้งนี้ไม่ได้เป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อนักบินอวกาศทั้งเจ็ดคนที่อยู่บนสถานีอวกาศนานาชาติ ความกังวลที่ใหญ่ที่สุดคือระดับรังสีที่เพิ่มขึ้น และลูกเรือสามารถย้ายไปยังส่วนที่มีการป้องกันที่ดีกว่าของสถานีได้หากจำเป็น

The Aurora Borealis, also known as the Northern Lights, is visible over Lake Berryessa, Calif., early Saturday, May, 11, 2024. (Carlos Avila Gonzalez/San Francisco Chronicle via AP)

GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ระบุว่า ครั้งนี้พายุสนามแม่เหล็กโลกกระทบโลกรุนแรงเป็นนับตั้งแต่มีการติดตามสภาพอวกาศ (space weather)ต้นเหตุมาจากบริเวณที่มีการประทุ (AR 3664) ของดวงอาทิตย์ ได้ปล่อยการปลดปล่อยก้อนมวลขนาดใหญ่จากโคโรนาของดวงอาทิตย์ (corona mass ejection : CME) เป็นระยะกว่า 6-7 ระลอก ส่งผลให้เกิดลมสุริยะ (Solar wind) กระทบโลกอย่างต่อเนื่อง ข้อมูลล่าสุดที่มีการรายงานจาก NOAA ลมสุริยะที่มีความเร็วสูงสุดที่ 835 km/s มีค่าสนามแม่เหล็กสูงสุด (Bt) 74 nT โดยมี Bz เท่ากับ -45 nT ซึ่งแสดงทิศทางมายังโลก

The blinking lights of a plane streak through the Aurora Borealis, also known as the Northern Lights, which is visible over Lake Berryessa, Calif., early Saturday, May 11, 2024. (Carlos Avila Gonzalez/San Francisco Chronicle via AP)

ทั้งนี้ ผลการวิเคราะห์ค่าสนามแม่เหล็กโลก โดยองค์การบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติ (อังกฤษ: National Oceanic and Atmospheric Administration : NOAA) ประเทศสหรัฐอเมริกา ผลการวิเคราะห์ค่ารุนแรงพายุสนามแม่เหล็กโลกของประเทศไทยอยู่ในระดับที่ 7 หรือระดับ G3 ซึ่งบ่งชี้ว่า ค่าสนามแม่เหล็กบริเวณไทยอยู่ในระดับรุนแรง (Strong level)

The Aurora Borealis, also known as the Northern Lights, is visible over Homestead, Iowa, early Saturday, May, 11, 2024.(Nick Rohlman/The Gazette via AP)

ผลกระทบที่มีโอกาสจะเกิดขึ้นมีอยู่ 2 อย่าง คือ

1. ประเทศที่อยู่ในเขตละติจูดที่สูง จะมีโอกาสได้รับชม “แสงเหนือ” หรือออโรร่าที่มีสีสันหลากหลายและพบได้เป็นบริเวณกว้างมากกว่าปกติ

2.ดาวเทียมที่ปฏิบัติภารกิจในอวกาศ ดาวเทียมนำทางและดาวเทียมสื่อสารอาจจะมีการถูกรบกวนหรือใช้งานไม่ได้ชั่วคราว รวมไปถึงสัญญาณวิทยุช่วงความถี่สูงในเครือข่าย HF/VHF/UHF และ ระบบไฟฟ้า