“การไหว้บรรพบุรุษ” และ “การไหว้ขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์” เป็นพิธีสำคัญของเทศกาลตรุษจีน ที่ผู้มีเชื้อสายจีนได้ปฏิบัติตาม และยึดถือสืบทอดกันมาตั้งแต่ในอดีตอย่างเคร่งครัด จนกลายเป็นธรรมเนียม อันเป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่นอกเหนือไปจากการพบปะรวมญาติ การทานอาหารร่วมกันในครอบครัว และการท่องเที่ยวฉลองวันขึ้นปีใหม่
ด้วยวิถีชีวิตปัจจุบันที่การทำงานไม่เอื้อให้ลาหยุด จึงทำให้หลาย ๆ คนไม่สามารถ “ไหว้ตรุษจีน” ได้ตรงวัน ดังเช่นในปี 2568 ที่วันไหว้ตรุษจีนตรงกับวันอังคารที่ 28 มกราคม ซึ่งเป็นวันทำงาน วันนี้เดอะไทยเกอร์จึงได้รวบรวมคำตอบมาไขข้อสงสัยที่ว่า หากไม่สะดวกไหว้ตรงวัน สามารถไหว้ก่อน หรือเลื่อนไปไหว้วันอื่นได้หรือไม่ และจะผิดหลักความเชื่อหรือไม่
“ไหว้ตรุษจีน” จำเป็นต้องตรงวันไหม หากไม่สะดวกในวันไหว้ต้องทำอย่างไร
หากอ้างอิงตามความเชื่อของชาวจีนคำตอบก็คือ “เลื่อนไม่ได้” ไม่ว่าจะติดธุระ ติดงาน หรือเหตุจำเป็นอื่น ๆ วันไหว้ตรุษจีนก็ไม่สามารถเลื่อนหรือเปลี่ยนวันเอาฤกษ์สะดวกของตนเองได้
เมื่อถึงวันไหว้ หรือ วันซาจั๊บ (วันอังคารที่ 28 มกราคม 2568) ครอบครัวคนจีนที่เคร่งมากมักจะปฏิบัติตามธรรมเนียมเก่าแก่แบบเป๊ะ ๆ จัดเตรียมของไหว้ อาหารคาว-หวาน และผลไม้มงคลมาเซ่นไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ และบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ
ขณะบางบ้านที่ติดธุระจริง ๆ ก็มักจะกราบไหว้บรรพบุรุษกัน ในวันชิวอิก หรือ วันเที่ยว (วันพฤหัสบดีที่ 29 มกราคม 2568) โดยให้จุดธูปไหว้บรรพบุรุษ โดยไม่ต้องมีของเซ่นไหว้อื่น ๆ
อย่างไรก็ดี ในบางกรณีที่มีเหตุจำเป็นจริง ๆ ทำให้ไม่สามารถไหว้ตรงวันได้ ดังเช่น มีคนในบ้านเสียชีวิต ซึ่งจะขัดกับความเชื่อเรื่องความเป็นสิริมงคล ดังนั้นก็จะใช้วิธีไหว้ล่วงหน้าแทน
วิธีปฏิบัติ “ไหว้ตรุษจีน” ล่วงหน้า
การไหว้ตรุษจีนล่วงหน้าสามารถทำได้ในกรณีที่มีสมาชิกในครอบครัวเสียชีวิต โดยภายในระยะเวลา 3 ปี หลังจากมีคนเสียชีวิตและมีการตั้งศาลบรรพบุรุษไว้ในบ้าน ชาวจีนจะมีความเชื่อว่าให้ไหว้บรรพบุรุษก่อนถึงวันไหว้ 1 วัน ดังเช่นในปี 2568 วันไหว้ตรงกับวันที่ 28 มกราคม หากบ้านใดเพิ่งสูญเสียญาติพี่น้อง แต่ก็ไม่อยากละเลยการไหว้บรรพบุรุษในวันตรุษจีน ก็สามารถนำของเซ่นไหว้มาถวายมาจัดพิธีไหว้ได้ในวันจันทร์ 27 มกราคม ซึ่งอาจจัดเป็นชุดอาหารเล็ก ๆ และผลไม้มงคล
ในส่วนของวันไหว้ตามที่กำหนดไว้ในปฏิทินจีน ก็มีไว้สำหรับจัดพิธีไหว้บรรพบุรุษท่านอื่น ๆ และไหว้เทพเจ้าที่เคารพนับถือ ซึ่งวิธีปฏิบัติทุกอย่างก็เป็นไปตามธรรมเนียมดั้งเดิม
ปฏิทินวันตรุษจีนปี 2568
ในทุก ๆ ปี เทศกาลตรุษจีนจะแบ่งออกเป็น 3 วัน ดังนี้
1. วันจ่าย ในปีนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ 27 มกราคม 2568 โดยวันจ่ายนับเป็นวันก่อนวันสิ้นปีก่อนที่จะเริ่มต้นปีใหม่แบบจีนในวันตรุษจีน ครอบครัวชาวจีนก็จะต้องออกไปจับจ่ายซื้อของ อาทิ ของไหว้
2. วันไหว้ตรุษจีน (วันซาจั๊บ) ในปี 2568 ตรงกับวันอังคารที่ 28 มกราคม การไหว้ตรุษจีนจะเป็นการนำของไหว้ที่ซื้อในวันจ่ายมาถวาย หรือไหว้เทพเจ้าต่าง ๆ ที่นับถือ และไหว้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว
3. วันเที่ยว (ชิวอิก) ซึ่งจะตรงกับวันพุธที่ 29 มกราคม 2568 ครอบครัวชาวจีนทั่วโลกจะพากันออกไปท่องเที่ยว ไปไหว้ของพรญาติผู้ใหญ่ ไปไหว้เจ้าตามศาลเจ้าหรือวัดจีน ทั้งนี้จะมีการถือเคล็ดต่าง ๆ ตามธรรมเนียมตรุษจีนด้วย
อย่างไรก็ดี วิธีปฏิบัติต่าง ๆ ที่ทางเดอะไทยเกอร์ได้นำมาฝากในวันนี้ ก็เป็นเพียงความเชื่อของชาวจีนบางครอบครัวเท่านั้น ผู้อ่านทุกท่านสามารถพิจารณาตามความสะดวก และความเหมาะสมของแต่ละบุคคล
สุดท้ายนี้หวังว่าทุกท่านจะได้ใช้เวลาแห่งความสุขไปกับครอบครัวและคนที่รักในวันตรุษจีนปีนี้นะคะ และก็ขอให้คุณผู้อ่านทุกท่านเฮง ๆ รวย ๆ มีโชคลาภตลอดปีค่ะ
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
- จัดโต๊ะไหว้ตรุษจีน 2567 ตั้งของไหว้แบบไหน ใช้ธูปกี่ดอก รวยเฮง ชีวิตปัง
- ตรุษจีน 2567 “ควรทำอะไรบ้าง” เช็กลิสต์ สิ่งที่ทำแล้วเฮง-มีสุขตลอดปี
- ศาลเจ้าในกรุงเทพ ไหว้พระ เสริมดวงเฮง ต้อนรับตรุษจีน 2567