วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ 2567 อีกหนึ่งวันสำคัญก่อนจะถึงวันตรุษจีน ตรงกับ วันเสาร์ ที่ 3 กุมภาพันธ์ 2567 หนึ่งในประเพณีเก่าแก่ของประเทศจีน ปัจจุบันไม่ค่อยได้พบเห็นประเพณีนี้มากเท่าไหร่แต่ก็มีความเชื่อกันมาจนถึงตอนนี้ วันนี้เราเลยพาทุกคนมารู้จักกับ วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ จริง ๆ แล้วคือวันอะไร ความเชื่อเกี่ยวกับอะไร และการไหว้ส่งเจ้าขึ้นสรรค์ต้องเตรียมอะไรบ้าง
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ คือวันอะไร
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ ในภาษาจีนแต้จิ๋ว เรียกว่า ซิ้งเจียที ซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่ของประเทศจีนที่ลูกหลานชาวจีนห้ามพลาด เพราะเป็นวันที่มีฤกษ์ดีที่จะส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ และจัดบ้านใหม่พร้อมรับความเป็นสิริมงคลที่จะมาถึงในวันตรุษจีน แต่ในปัจจุบันอาจจะไม่ค่อยพบเห็นประเพณีนี้มากเท่าไหร่
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ เป็นวันที่เทพเจ้าทางจีนจะเสด็จกับขึ้นสวรรค์ เพื่อรายงานความประพฤติของมนุษย์ให้กับ เจ้าแห่งสวรรค์ (เง็กเซียนฮ่องเต้) ทราบว่า มนุษย์แต่ละคนได้ทำความดี-ความชั่วอะไรบ้าง ซึ่งเทพเจ้าหลักที่มีหน้าที่รายงาน คือ เทพเจ้าเตา (เจากุง) คนจีนไหว้เทพเจ้าเตา เพื่อขอให้เทพเจ้าเตาเมตตามอบสิ่งดี ๆ และนำพาความเป็นสิริมงคลมาสู่ครอบครัวและตัวเอง
ในปัจจุบันคนก็จะไหว้ส่งเทพเจ้าองค์อื่น ๆ ที่ตนเองและครอบครัวมีความเคารพนับถือกัน เช่น เจ้าแม่กวนอิม , เทพกวนอู , ฮก ลก ซิ่ว เป็นต้น
ความเชื่อการส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ มีอะไรบ้าง
1. การส่งเฉพาะเจ้าเตา ขึ้นไปรายงานพฤติกรรมของมนุษย์หลังจากที่มนุษย์รู้จักใช้ไฟปรุงอาหารการใช้เตาก็มีส่วนสำคัญจนไม่สามารถขาดไปได้ จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้เกิดประเพณีรำลึกถึงเตาไฟขึ้นในสมัยโบราณแล้วพัฒนามาเป็นการบูชาเจ้าเตาไฟด้วยความเชื่อที่ว่าเตาไฟมีเทพเจ้าสิงสถิตอยู่
เตาไฟที่เจ้าเตาสถิตอยู่ไม่ใช่เตาขนาดเล็กที่สามารถหิ้วเคลื่อนย้ายได้ แต่เป็นเตาขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ประจำในครัวจะเรียกว่า เจ่า ซึ่งเจ้าเตาไฟเป็นเจ้าที่ไม่มีศาล ไม่มีผู้สร้างศาลให้ และไม่มีภาพหรือรูปปั้นตั้งรวมอยู่ในศาลเจ้าและวัดสักแห่ง เพราะถือกันว่าท่านอยู่ประจำที่เตาไฟในทุกครัวเรือน
เจ้าเตาไฟเป็น 1 ใน 5 เทพประจำบ้าน ในสมัยโบราณ คือ เทพแห่งเตาไฟ เทพแห่งประตูบ้าน เทพแห่งประตูห้อง เทพแห่งบ่อน้ำ และเทพแห่งห้องโถงกลาง เทพทั้งห้านี้มีหน้าที่คุ้มครองคนที่อาศัยอยู่ในบ้าน ในภายหลังคติการบูชาเทพทั้งห้านี้เสื่อมลง แต่ยังเหลือเทพแห่งเตาไฟ และเทพแห่งประตูบ้าน
เจ้าเตาไฟเป็นเทพที่ เง็กเซียนฮ่องเต้ (เทพเจ้าแห่งสวรรค์) ส่งลงมาอยู่ประจำบ้านเรือน มีหน้าที่คุ้มครองป้องกันและจดบันทึกการกระทำของคนในครอบครัวนั้น แล้วจะต้องกลับไปรายงานปีละครั้งเทพแห่งสวรรค์ก็จะพิจารณาจากรายงานแล้วลิขิตชะตาชีวิตในปีต่อไปของแต่ละคน
2. การส่งเจ้าทั้งหลายที่อยู่ในโลกมนุษย์ขึ้นไปสวรรค์ เมื่อเทพเจ้าทั้งหลายไปพบเทพแห่งสวรรค์จะนำบันทึกที่แต่ละท่านจดไว้ไปรายงานพฤติกรรมของมนุษย์ว่า 1 ปีที่ผ่านมา ใครทำความดี ทำความชั่ว คดโกง หรือสุจริต อย่างไรบ้าง เพื่อที่จะนำไปประกอบการพิจารณาในการลิขิตชะตาชีวิตมนุษย์แต่ละคน โดยเทพเจ้าจะกลับจากสวรรค์ในวัน 4 ค่ำ เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน (บางถิ่น 30 เดือน 12) ระหว่างที่โลกมนุษย์ไม่มีเทพเจ้าเป็นผู้คุ้มครอง ก็จะมีบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วค่อยมาคุ้มครองลูกหลานของตัวเองชั่วคราว
เหตุนี้จึงทำให้มีการจัดพิธีเซ่นไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ เพื่อเป็นการเอาใจให้ท่านไปรายงานแต่ความดี และยังมีเรื่องเล่าว่าของไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ว่า บางถิ่นเลือกใช้ขนมหวานเหนียวไหว้ ซึ่งว่ากันว่าเพื่อที่จะทำให้ติดฟันเจ้าจนพูดไม่สะดวกจะได้รายงานความชั่วน้อย ๆ
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ ต้องทำอะไรบ้าง
สิ่งที่ต้องทำในวันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์จะมีอยู่ 2 ข้อหลักๆ คือ
1. เช้าวันไหว้ 06.00 – 12.00 น. ตั้งโต๊ะไหว้เพื่อส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ พร้อมกับอธิษฐานบอกกล่าวในสิ่งที่เป็นมงคล
2. หลังไหว้ส่งเจ้า บอกกล่าวต่อรูปภาพ ศาลเจ้า หรือเทวรูปองค์เทพภายในบ้านว่า บัดนี้ข้าพเจ้าจะขออนุญาตทำความสะอาด มิได้มีเจตนาลบหลู่ ขอให้เทพเจ้าโปรดอภัย แล้วก็สามารถเริ่มต้นทำความสะอาดสิ่งศักดิ์สิทธิ์ นอกจากนี้สามารถทำความสะอาดบ้าน จัดข้าวของให้เป็นระเบียบ และทำความสะอาดป้ายต่าง ๆ ได้อีกด้วย ซึ่งจะทำภายในวันส่งเจ้าขึ้นสรรค์ หรือทำหลังจากนั้นก็ได้เช่นเดียวกัน แต่จะต้องอยู่ในช่วง 7 วันก่อนถึงวันตรุษจีน
วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ เตรียมของไหว้อะไรบ้าง พร้อมวิธีไหว้
ของไหว้วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์
- กระถางธูป
- แพรแดง (อั่งติ๊ว) และหางนกยูงใหม่ (กิมฮวย)
- แจกันใส่ดอกไม้สด หรือพวงมาลัย
- ส้ม 5 ผล
- น้ำเปล่า 1 แก้ว (สามารถเพิ่ม น้ำชา 5 ถ้วย ได้)
- ข้าวสาร 1 จาน (ตั้งไว้จนถึงวันไหว้รับองค์เทพเจ้าแห่งโชคลาภไฉ่ซิงเอี๊ย)
- กระดาษไหว้เจ้าเขียนชื่อเทพเจ้าเตา กระดาษม้า กระดาษรูปนก สำหรับส่งเทพเจ้าเตา
- กระทงค้อซี (กระทงกระดาษ 1 ใบ ใส่กระดาษเงินกระดาษทอง หรือตั่วกิม พับเป็นค้อซีรูปทองร้อยเป็นวงกลม)
- ขนมจับกิ้มหรือขนมจันอับ ถ้ามีขนมแป้งข้าวเหนียวทอด (กาลอจี๊) ยิ่งดี
วิธีไหว้วันส่งเจ้าขึ้นสวรรค์
- จัดที่ไหว้หน้าเตาไฟ ในบริเวณบ้านหรือไหว้กลางแจ้งหน้าบ้าน
- เริ่มต้นทำพิธีในช่วงเช้า 06.00 – 12.00 น.
- จุดธูปไหว้เทพเจ้าทุกองค์ที่บูชาในบ้าน
- กล่าวคำขอบูชาและอธิษฐานในสิ่งดี ๆ ที่ต้องการ
- จากนั้นให้นำเอาเครื่องไหว้ที่เป็นกระดาษทั้งหมดไปเผาบูชาไฟ ถวายแด่องค์เทพแห่งเตาไฟ ส่วนของไหว้อื่น ๆ สามารถลามารับประทานเพื่อความเป็นสิริมงคลได้ ยกเว้น จานข้าวสารที่ต้องตั้งไว้จนกว่าจะถึงวันไหว้รับเทพเจ้าไฉ่ซิงเอี๊ย
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้องได้ที่นี่
- ตรุษจีน 2567 วันจ่าย วันไหว้ วันเที่ยว ปีนี้ตรงกับวันไหน ต้องทำอะไรบ้าง
- 10 ข้อห้ามวันตรุษจีน 2567 เช็กสิ่งห้ามทำ ถ้าไม่อยากโชคร้ายตลอดปี
อ้างอิง : wikipedia