สำรวจรายชื่อ 10 ประเทศที่มีภูเขาไฟมากที่สุดในโลก พร้อมสำรวจว่าแต่ละประเทศยังคงมีภูเขาไฟที่ยังไม่ดับมากน้อยเพียงใด
ภูเขาไฟร้อยละ 75 ของภูเขาไฟทั้งโลก มักตั้งอยู่บนบริเวณที่เรียกว่า วงแหวนแห่งไฟ (Ring of Fire) บนมหาสมุทรแปซิฟิก มีลักษณะเป็นเส้นเกือกม้า มีความยาวประมาณ 40,000 กิโลเมตร ครอบคลุมถึง 31 ประเทศทั่วโลก ซึ่งประเทศที่ตั้งในบริเวณดังกล่าวมักเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิดอยู่บ่อยครั้ง
สำหรับประเภทของภูเขาไฟนั้น สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ Active Volcanoes เป็นภูเขาไฟที่ยังมีการปะทุอยู่บ่อยครั้ง, Dormant Vocanoes เป็นภูเขาไฟที่ไม่มีการปะทุ แต่อาจจะมีการปะทุในอนาคต และ Extinct Volcanoes เป็นภูเขาไฟที่ดับสนิทไปแล้ว วันนี้เราจึงพาทุกคนไปพบกับ 10 ประเทศที่มีภูเขาไฟมากที่สุดในโลก พร้อมทั้งสำรวจว่ายังมีภูเขาไฟพร้อมปะทุกี่ลูก และปะทุล่าสุดไปเมื่อช่วงใด
1. สหรัฐอเมริกา
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 165 ลูก
- ยังไม่ดับ : 63 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟคีเลาเวอา (Kīlauea) ในฮาวายเกิดปะทุขึ้นในเดือนกันยายน 2023 การปะทุครั้งนี้ แม้จะมีความรุนแรง แต่ไม่ได้ส่งผลให้เกิดความเสียหายร้ายแรงหรือมีผู้เสียชีวิต
สหรัฐอเมริกา คือ ประเทศที่มีภูเขาไฟมากที่สุดในโลกด้วยจำนวน 165 ลูก ส่วนใหญ่อยู่หมู่เกาะฮาวายและแถบอลาสก้า จากภูเขาไฟทั้งหมดมีเพียง 63 ลูกเท่านั้นที่ยังมีโอกาสปะทุตั้งแต่ปี 1800 ล่าสุดในเดือนกันยายน พ.ศ. 2564 เกิดการปะทุครั้งนี้เกิดขึ้นภายในอุทยานแห่งชาติภูเขาไฟฮาวาย ไม่ได้ทำให้เกิดความเสียหายหรือผู้เสียชีวิตตามรายงานใดๆ
การมีอยู่ของภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่น เช่น คีเลาเวอา (Kīlauea), พาฟลอฟ (Pavlof) และ เกรท สิทคิน (Great Sitkin) ทำให้ผู้อยู่อาศัยและหน่วยงานต่าง ๆ ภายในสหรัฐฯ ต้องตื่นตัวอยู่เสมอ เพื่อคอยระวังประกาศอพยพจากท้องถิ่น รวมถึงเตรียมพร้อมด้านมาตรการด้านความปลอดภัยหากเกิดภัยพิบัติจากภูเขาไฟ
2. ญี่ปุ่น
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 122 ลูก
- ยังไม่ดับ : 62 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟอะโสะ (Aso) ปะทุในเดือนพฤศจิกายน 2565 ปล่อยเถ้าถ่านและหินขึ้นสู่ท้องฟ้า ตามรายงานไม่พบผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิต
ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีความงามทางธรรมชาติและมรดกทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของภูเขาไฟประมาณ 122 ลูก ดินแดนอาทิตย์อุทัยตั้งอยู่บนวงแหวนไฟของมหาสมุทรแปซิฟิก มีบันทึกภูเขาไฟ 62 ลูกปะทุขึ้นในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา
การปะทุครั้งล่าสุดเกิดขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2565 เมื่อภูเขาไฟอาโซะระเบิดเถ้าถ่านและหินขึ้นสู่ท้องฟ้า โชคดีที่ไม่มีรายงานการบาดเจ็บหรือผู้เสียชีวิตจากการปะทุครั้งนี้
ภูมิทัศน์ภูเขาไฟของญี่ปุ่นนั้น มีส่วนทำให้เกิดสภาพทางภูมิศาสตร์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว แต่ก็ก่อให้เกิดความท้าทายที่สำคัญในการเตรียมพร้อมและการจัดการภัยพิบัติของรัฐบาลในทุกยุคทุกสมัยอีกด้วย
3. อินโดนีเซีย
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 117 ลูก
- ยังไม่ดับ : 74 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟเมราปิ (Merapi) ปะทุในเดือนมีนาคม 2566 ปล่อยเถ้าถ่านและหินขึ้นสู่ท้องฟ้า และตกลงมาท่วมพื้นที่หมู่บ้านใกล้เคียง จากรายงานไม่พบผู้บาดเจ็บหรือผู้เสียชีวิต
อินโดนีเซีย เป็นประเทศที่มีหมู่เก่ามากที่สุดและใหญ่ที่สุดในโลก จึงไม่ใช่เรื่องแปลกหากประเทศนี้จะมีภูเขาไฟถึง 120 ลูก ในจำนวนนี้ 74 ลูก ปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 การปะทุครั้งล่าสุดในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2566 เกี่ยวข้องกับภูเขาไฟเมราปิ ซึ่งขึ้นชื่อจากการปะทุที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งและมักเป็นอันตราย แม้ว่าการปะทุครั้งนี้นำไปสู่การระงับกิจกรรมการท่องเที่ยวและการขุด แต่โชคดีที่ไม่ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต
อย่างไรก็ตาม ประวัติศาสตร์ภูเขาไฟของอินโดนีเซียมีเหตุการณ์ที่น่าสลดใจ คือ เหตุการณ์การปะทุของภูเขาไฟเซเมรู (Semeru) เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2564 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 14 รายและผู้พลัดถิ่นหลายร้อยคน
4. รัสเซีย
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 117 ลูก
- ยังไม่ดับ : 49 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟคลูเชฟสกายา ซอปกา (Klyuchevskaya Sopka) เกิดการปะทุในเดือนพฤศจิกายน 2566 ส่งกลุ่มควันและเถ้าถ่านลอยขึ้นสูงท้องฟ้าสูงถึง 10 กิโลเมตร การปะทุดังกล่าวไม่ได้ก่อให้อันตรายแก่ผู้คนแต่อย่างใด
รัสเซีย มีภูมิประเทศที่กว้างใหญ่และหลากหลาย รวมถึงคาบสมุทรคัมชัตกา ทางตะวันออกไกลซึ่งมีภูเขาไฟ 117 ลูก โดย 49 ลูกมีการปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 ภูเขาไฟชิเวลุช (Shiveluch) เป็นหนึ่งในภูเขาไฟที่มีการปะทุมากที่สุดแห่งหนึ่ง
ภูเขาไฟคลูเชฟสกายา ซอปกา (Klyuchevskaya Sopka) ได้ปะทุขึ้นในช่วงพฤศจิกายน 2566 ส่งกลุ่มควันได้ลอยไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ไกลถึง 365 กิโลเมตร แม้การปะทุดังกล่าวไม่ได้ก่อให้อันตรายแก่ผู้คนแต่อย่างใด แต่นักวิชาการด้านภูเขาไฟวิทยาได้ออกมาเตือนว่า การปะทุในครั้งนี้อาจสร้างอันตรายต่อการเดินทางทางอากาศได้
5. ชิลี
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 91 ลูก
- ยังไม่ดับ : 34 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟลาสคาร์ (Lascar) ปะทุในเดือนธันวาคม 2565 ปล่อยเถ้าถ่านสู่อากาศด้วยความสูงถึง 6,000 เมตร นับว่าเป็นการปะทุครั้งแรกในรอบ 30 ปี ไม่พบผู้ได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต
ภูเขาไฟในชิลีนั้นมีจำนวนมากถึง 91 ลูก จากการจดบันทึก พบว่าภูเขาไฟที่ยังไม่ดับและพร้อมปะทุ 34 แห่ง รวมถึงภูเขาไฟลาสคาร์ (Lascar) ที่ได้ปะทุขึ้นในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2565 หลังจากสงบนิ่งมา 30 ปี การปะทุทางตอนเหนือของชิลีส่งควันและเถ้าถ่านลอยขึ้นสู่ท้องฟ้าหลายพันเมตร ทำให้เกิดแผ่นดินไหวเล็กน้อย ทางการชิลียกระดับการแจ้งเตือนและกำหนดเขตห้ามเข้า แต่โชคดีที่ไม่มีรายงานความเสียหายต่อทรัพย์สินหรือการบาดเจ็บและเสียชีวิต
6. เอธิโอเปีย
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 50 ลูก
- ยังไม่ดับ : 10 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟเอร์ทาเล (Erta Ale) เกิดการปะทุครั้งใหญ่ล่าสุด ในเดือนมกราคม 2560
เอธิโอเปียซึ่งมักได้รับการยกย่องในด้านประวัติศาสตร์อันยาวนานและวัฒนธรรมที่หลากหลาย อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของภูเขาไฟ 52 ลูก โดยมีภูเขาไฟ 10 ลูกปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 สำหรับภูเขาไฟที่มีชื่อเสียงของเอทิโอเปีย คือ เอร์ทาเล (Erta Ale) ซึ่งเป็นที่รู้จักจากการปะทุอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2548 อย่างไรก็ตามรายงานโดยละเอียดเกี่ยวกับผลกระทบของการปะทุเหล่านี้ยังมีไม่มากนัก
7. ปาปัวนิวกินี
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 46 ลูก
- ยังไม่ดับ : 20 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟอูลาวัน (Ulawun) เกิดการปะทุหนักในเดือนพฤศจิกายน 2566 ได้พ่นควันและเถ้าถ่านลอยไปบนอากาศสูงถึง 15 กิโลเมตร ทำให้ต้องรีบอพยพประชาชนบริเวณใกล้เคียงออกจากพื้นที่
ปาปัวนิวกินี มีความหลากหลายทางชีวภาพและประวัติศาสตร์ทางธรณีวิทยาที่ซับซ้อน มีภูเขาไฟ 46 และมี 20 ลูกที่ปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 อย่างไรก็ตาม การปะทุครั้งล่าสุดเกิดขึ้นที่ภูเขาไฟอูลาวัน (Ulawun) ในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2566 ซึ่งเป็นการปะทุที่รุนแรงจนต้องอพยพประชาชนบริเวณใกล้เคียงออกจากพื้นที่เพื่อความปลอดภัย
8. เม็กซิโก
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 38 ลูก
- ยังไม่ดับ : 9 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟโปโปกาเตเปตล์ (Popocatepetl) ปะทุในเดือนพฤศจิกายน 2566 พ่นเถ้าถ่าน 15 ครั้ง ภายใน 24 ชั่วโมง
เม็กซิโก เป็นประเทศที่มีมรดกทางวัฒนธรรม รวมทั้งอารยธรรมโบราณที่อันยาวนาน อีกทั้งขึ้นชื่อในด้านลักษณะทางธรณีวิทยา กับจำนวนภูเขาไฟ 38 ลูก และ 9 ลูกในนี้ มีการปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตของผู้อยู่อาศัยในบริเวณใกล้เคียงเป็นครั้งคราว โดยการปะทุครั้งล่าสุดเกิดจากภูเขาไฟโปโปกาเตเปตล์ (Popocatepetl) เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2566 ที่ผ่านมา
9. ฟิลิปปินส์
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 38 ลูก
- ยังไม่ดับ : 15 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟตาอัล (Taal) ปะทุในเดือนกันยายน 2566 มีการปะทุและปล่อยก๊าซภูเขาไฟ ลอยปกคลุมทั่วเมืองหลวงมะนิลา รวมถึงบริเวณใกล้เคียง
ฟิลิปปินส์ เป็นประเทศหมู่เกาะในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภายในประเทศมีภูเขาไฟ 38 ลูก โดย 15 ลูกยังคงคุกรุ่น ตำแหน่งของประเทศ ตั้งอยู่บนวงแหวนแห่งไฟแปซิฟิกทำให้มีแนวโน้มที่จะเกิดเหตุการณ์ภูเขาไฟและแผ่นดินไหวบ่อยครั้ง ซึ่งการปะทุครั้งล่าสุดของภูเขาไฟตาอัล (Taal) ในช่วงเดือนกันยายน 2566 ทำให้เกิดการปล่อยก๊าซภูเขาไฟ ก่อให้เกิดหมอกควันลอยปกคลุมทั่วเมืองหลวง ทำให้หายใจอย่างยากลำบาก
10. เอกวาดอร์
- ภูเขาไฟทั้งหมด : 36 ลูก
- ยังไม่ดับ : 18 ลูก
- ภูเขาไฟปะทุครั้งล่าสุด : ภูเขาไฟรีเวนตาดอร์ (Reventador) ปะทุในเดือนธันวาคม 2562 มีเถ้าถ่านและลาวาพวยพุ่งจากปากปล่องภูเขาไฟอย่างต่อเนื่อง
เอกวาดอร์ ตั้งอยู่คร่อมเส้นศูนย์สูตรบนชายฝั่งตะวันตกของอเมริกาใต้ มีภูเขาไฟทั้งหมด 36 ลูก โดยยังมี 18 ลูกที่เกิดการปะทุมาตั้งแต่ปี 1800 รวมถึง ภูเขาไฟโกโตปักซี (Cotopaxi) ที่โด่งดัง ที่ตั้งของเอกวาดอร์อยู่บนวงแหวนแห่งไฟในคาบมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญในการปะทุของภูเขาไฟ อย่างไรก็ตาม การปะทุครั้งล่าสุดและผลกระทบในเอกวาดอร์ เกิดขึ้นที่ภูเขาไฟรีเวนตาดอร์ (Reventador) มีเถ้าถ่านและลาวาพวยพุ่งจากปากปล่องภูเขาไฟอย่างต่อเนื่องในช่วงธันวาคม 2562
อ้างอิงจาก Smithsonian Institution
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
